نام کاربری یا نشانی ایمیل
رمز عبور
مرا به خاطر بسپار
مینا دختری ۲۲ ساله است که به دلیل یک حادثه در دوران کودکی، دچار معلولیت جسمی شده است.
او همواره آرزو داشت که تحصیلات عالیه داشته باشد و آینده خود را در حرفه‌ای دنبال کند. اما با ورود به دانشگاه، با موانع زیادی روبرو شد. از عدم دسترسی به امکانات آموزشی مناسب گرفته تا نگرش‌های منفی جامعه نسبت به توانمندی‌های او.
مینا با وجود تلاش‌های فراوان، قادر نبود شغل مناسب با وضعیت جسمانی‌اش پیدا کند و این معضل بر روحیه فردی و پیشرفتهای اجتماعی‌اش تأثیر منفی گذاشت.
این روایت دردناک نماد بارز چالش‌هایی است که بسیاری از زنان معلول در جامعه با آن مواجه هستند.
در دنیای کنونی، حقوق زنان معلول به عنوان یکی از موضوعات بااهمیت و پرچالش در حوزه حقوق بشر و اجتماعی مطرح است. این حقوق نه تنها شامل دسترسی به آموزش و اشتغال شده ، بلکه به توانمندسازی و ایجاد فرصت‌های برابرمتناسب با شرایط معلولیت، برای این گروه خاص از زنان نیز مرتبط می‌‌گردد.
مفهوم حقوق بشر
حقوق بشر به مجموعه‌ای اثرگذار از حقوق و آزادی‌های طبیعی و ضروری اشاره دارد که همه انسان‌ها صرف‌نظر از نژاد، جنسیت، قومیت، مذهب و وضعیت اجتماعی، از آن برخوردار هستند.
میثاق‌های بین‌المللی مانند اعلامیه جهانی حقوق بشر (۱۹۴۸) و میثاق بین‌المللی حقوق مدنی و سیاسی (۱۹۱۶) به تأسیس و حفاظت از این حقوق کمک کرده‌اند.
حقوق زنان معلول
حقوق زنان معلول از طرفی به حقوق عمومی انسان‌ها مربوط شده و حتی دربرگیرنده حقوق خاصی نظیر دسترسی به سلامت، آموزش، اشتغال و مشارکت در تصمیم‌گیری‌ها نیز می‌باشد.
مواد قانونی حقوق زنان معلول
قوانین داخلی ایران
در دکترین حقوقی ایران، قوانین موثر متعددی برای حمایت از حقوق معلولان وجود دارد.
یکی از مهم‌ترین این قوانین، قانون جامع حمایت از حقوق معلولان است که در سال ۱۳۸۳ تصویب شده است. این قانون متقن، دولت را موظف می‌کند تا زمینه‌های لازم برای تأمین حقوق معلولان را فراهم نموده و همچنین فرصت‌های شغلی برای آنها ایجاد نماید.
برخی از مواد کلیدی این قانون شامل:
ماده ۱: دولت موظف است زمینه‌های لازم را برای تأمین حقوق معلولان فراهم کند.
ماده ۷: اختصاص حداقل ۳ درصد از مجوزهای استخدامی دستگاه‌های دولتی به افراد معلول.
قوانین بین‌المللی
در سطح بین‌المللی، کنوانسیون حقوق افراد دارای معلولیت (CRPD) که توسط سازمان ملل متحد تصویب شده است، بر حق تحصیل و اشتغال افراد دارای معلولیت تأکید دارد.
این کنوانسیون جهانی، کشورهای عضو را از منظرحقوقی موظف می‌کند تا اقداماتی قانونی برای تضمین دسترسی عادلانه به آموزش و فرصت‌های شغلی برای افراد دارای معلولیت انجام دهند.
مواد قانونی حقوق بشر
در سطح بین‌المللی، کنوانسیون‌های مختلفی به حقوق زنان و افراد معلول پرداخته‌اند. مهم‌ترین آنها شامل:
_کنوانسیون حقوق افراد دارای معلولیت (۲۰۰۶)
این کنوانسیون، به ترویج و حمایت اثربخش از حقوق تمام افراد دارای معلولیت و تضمین احترام به کرامت انسانی آنها می‌پردازد.
کنوانسیون حذف همه اشکال تبعیض علیه زنان (۱۹۷۹)
این کنوانسیون، به ممنوعیت تبعیض علیه زنان در حوزه‌های مختلف از جمله اشتغال و آموزش اشاره دارد.
حمایت‌های اجتماعی
طراحی محیط کار برای زنان معلول
برای ایجاد یک محیط کار مفید و قابل دسترس برای زنان معلول، نیازضروری وجوددارد که به طراحی فضاها و سیاست‌های کاری توجه ویژه‌ای شود.
این طراحی باید به گونه‌ای باشد که هم موانع فیزیکی را از بین ببرد، بلکه فرهنگ و نگرش‌های اجتماعی را نیز تغییرموثر داده تا زنان معلول بتوانند به راحتی در محیط کار حضور داشته باشند و به اشتغال بپردازند.
اصول طراحی محیط کار
دسترسی فیزیکی:
_نصب رمپ‌ها و آسانسورها برای دسترسی آسان به طبقات مختلف.
_طراحی ورودی‌ها و راهروها به گونه‌ای که برای کاربران ویلچر مناسب باشد.
_ایجاد سرویس‌های بهداشتی قابل دسترسی در تمامی طبقات.
تجهیزات ارگونومیک:
_بهره‌‌‌برداری از میزهایی با قابلیت تنظیم ارتفاع و صندلی‌های ارگونومیک که به راحتی قابل دسترس برای نیازهای مختلف باشند.
_فراهم کردن تجهیزات خاص مشاغل مانند: کیبوردهای مخصوص و ابزارهای کمکی مانند نرم‌افزارهای خواندن متن برای کارمندان با مشکلات بینایی.
محیط کار آرام:
سیاست‌های کاری انعطاف‌پذیر
ساعات کاری منعطف:
ارائه ساعات مفید کاری منعطف یا امکان دورکاری ، تا زنان معلول قادرباشند بر اساس توانایی‌ها و نیازهای مهم خود برنامه‌ریزی کنند.
حمایت‌های معقول:
آموزش و فرهنگ‌سازی
آموزش کارکنان:
ایجاد شبکه‌های حمایتی:
تشکیل گروه‌ها یا شبکه‌هایی درون سازمانی برای حمایت قانونی از کارکنان معلول، مشابه شبکه‌های آگاهی ازوضعیت معلولیت افراد که در برخی شرکت‌ها وجود دارد.
استفاده از فناوری‌های کمکی
فناوری‌های کمکی:
بهره مندی از نرم‌افزارها و ابزارهایی که به افراد معلول کمک نموده تا وظایف شغلی خود را به درستی و کامل انجام دهند، مانند نرم‌افزارهای تشخیص صدا یا صفحه‌خوان‌ها.
بر پایه آمارهای موجود، درصد قابل توجهی از زنان معلول به دلیل محدودیت‌های موجود به تحصیل و اشتغال وارد نمی‌شوند. این مسئله نه تنها بر کیفیت زندگی آنان تأثیر می‌گذارد، بلکه بر توسعه اجتماعی و اقتصادی جامعه نیزبه نحو چشمگیری تأثیرگذار است.
اقدامات پیشنهادی
۱. اجرای بهتر قوانین
آنچه مسلم است ،ضرورتی است که قوانین و مقررات موجود برای حمایت از حقوق زنان معلول به درستی اجرا شده و نظارت‌های کافی و لازم بر روی آنها صورت گیرد.
۲. افزایش آگاهی و آموزش
اقدامات آموزشی کاربردی برای آگاه کردن کارفرمایان و افراد جامعه از قابلیت‌ها و توانمندی‌های زنان معلول می‌تواند به بهبود وضعیت آنها کمک شایان توجهی نماید.
۳. بهبود زیرساخت‌ها
بسیارمهم و ضروری است که زیرساخت‌ها در محیط‌های آموزشی و شغلی بهبود یابند تا نیازهای زنان معلول برای دستیابی به آنها تامین گردد.
با توجه به رویکرد قانون‌اساسی، تحصیل و اشتغال زنان معلول حق مسلّم آنهاست، بلکه یک ضرورت اجتماعی برای پیشرفت جامعه محسوب می‌شود. با توجه به چالش‌ها و موانع موجود، نیاز به تغییرمثبت نگرش اجتماعی، تقویت زیرساخت‌ها و اجرای مؤثر قوانین حمایتی احساس می‌شود.
تنها در این صورت است که می‌توانیم شاهد حضور فعال‌تر زنان معلول در جامعه بوده و زمینه‌ساز تحقق حقوق بشر برای همه افراد، بدون توجه به وضعیت جسمانی آنها شویم.
بنابراین، توجه به حقوق زنان معلول باید بخشی جدایی‌ناپذیر از سیاستگذاری‌ها و برنامه‌ریزی‌های کلان دولت باشد تا بتوانیم عدالت جنسیتی واقعی را در زمینه تحصیل و اشتغال برای همه افراد جامعه فراهم کنیم.
زهرا سعادت
گفتگوی جهان‌بانو با بانوان حاضر در مسیر مشایه
آشنایی با اولین موکب بین المللی زنانه
جملات کوتاه برای تشکر از بانوان خادم عراقی
چند توصیه برای مادران جهت در پیادهروی اربعین
به پاس ۱۰۰۰ روز خدمت
جریان مقاومت، جریانی است که باید همچنان خون تازه در آن دمیده شود
سختترین و سوزناکترین درد بشر، درد فراق است
مردم خوب میدانند چه کسی خدمتگزارشان است
یادبود بانوان آمل برای شهید رئیسی و شهدای خدمت