تتو؛ درام تلخ زیر پوست نوجوان و جوان

شبیه یک تمساح است! با پوستی تکه‌تکه و دالبر، دالبر. آستین‌کوتاهش نمی‌تواند طرح‌ها را بپوشاند، زیرا هیچ جایی برای خالی گذاشتن روی دست‌هایش باقی نگذاشته است. روی صندلی مترو نشسته و صفحه گوشی‌اش را بالا و پایین می‌کند. نگاه‌ها به او دوخته شده است. چند زن که روبه‌رویش ایستاده‌اند، زیرگوشی با هم صحبت می‌کنند و یکی‌شان با تعجب ابروهایش را بالا می‌اندازد. وقتی ایستگاه فردوسی برای پیاده شدن می‌ایستد، پاچه‌شلوارش بالا می‌رود و تاتوهایش نمایان می‌شود. این بار حتی مردها هم به او زل می‌زنند و او با افتخار پیاده می‌شود. واقعاً شبیه هیچ‌کس نیست. اما این تفاوت به چه بهایی؟

در شلوغی مترو دنبالش می‌روم. می‌خواهم بدانم چه عواملی دختری به زیبایی او را قانع کرده که تنش را به سوزن‌های ریز تتو بسپارد و بلای پوستی شبیه تمساح شدن را به جانش بخرد و اصلاً حالا چه احساسی دارد و آیا واقعاً خوشحال است؟ اما جوابی که می‌دهد مرا شوکه می‌کند: «اول فقط برای زیبایی بود. بعد شد راهی برای تخلیه دردام. حالا دیگر حتی از خودم بدم می‌آید!»

از زیر زمین تا روی زمین:

شاید چند دهه پیش، تتو زدن محدود به قشر بزهکار جامعه و بیشتر به شکل زیرزمینی بود، اما به تدریج و با ظهور آن در آرایشگاه‌های زنانه و تاتو ابروهای کم‌پشت، راه برای گسترش این طراحی پوست فراهم شد! آن‌قدر که اکنون شاهد فعالیت غیرمجاز تتو کارها در فضای مجازی و صفحات با چند هزارتایی هستیم و سایت‌هایی برای فروش تجهیزات و مواد مورد استفاده تاتو وجود دارد که به راحتی و با قیمت‌های متفاوت از ۲۰۰ هزار تومان تا ۱۳ میلیون و هشتصد هزار تومان فعالیت می‌کنند، بدون اینکه نیازی به پاسخگویی به مراجع قضایی داشته باشند.

اما چه تحولی در روح و روان یک انسان رخ می‌دهد که تصمیم می‌گیرد برای متفاوت بودن، مسیر خطرناک تاتو زدن را انتخاب کند؟ زهرا خزایی، روان‌شناسی که در گفت‌وگویی دوستانه به این سؤال پاسخ می‌دهد، می‌گوید: «یکی از مسائلی که این روزها دغدغه بسیاری از خانواده‌ها شده، افزایش تتو زدن بین جوانان و نوجوانان است که در سنین پایین درگیر آن شده‌اند. یکی از دلایل این موضوع، پایین بودن عزت نفس یا اعتماد به نفس در بین این گروه سنی است. اما ریشه اصلی این موضوع کجاست؟ بخشی از تتو زدن را می‌توان تصمیم آن جوان یا نوجوان دانست، اما بخش دیگر آن به محیط خانواده و تحصیلات مرتبط است که بر عزت نفس فرزندان تأثیرگذار بوده‌اند.»

عزت نفس و تأثیر آن بر تصمیمات:

آیا عزت نفس تا این حد بر تصمیمات نوجوانان تأثیرگذار است؟ خزایی توضیح می‌دهد که در یکی از خانواده‌ها که برای مشاوره مراجعه کرده بودند، توجه به فرزند به اندازه کافی وجود نداشت و در نتیجه اعتماد به نفس در خانواده رشد نکرد و آن نوجوان برای جلب توجه دیگران به تاتو کردن بدنش گرایش پیدا کرد.

راهکارهای پیشگیری:

«ما سبک‌های مختلفی در تربیت فرزندان داریم که برخی از این سبک‌ها سخت‌گیرانه و برخی دیگر آسان‌گیر هستند، اما هر دو می‌توانند آسیب‌زننده باشند. اگر برای تربیت فرزندانمان تنها یکی از این سبک‌ها را انتخاب کنیم، احتمال شکل‌گیری این نوع گرایش‌ها در سنین بزرگسالی بسیار بیشتر خواهد شد. مهم‌ترین راهکار برای پیشگیری از گرایش به تاتو زدن، رعایت تعادل بین این دو سبک و توجه به عزت نفس فرزند است. والدین باید از سنین پایین به کودکشان آموزش دهند که «بدن تو به همین شکلی که هست زیبا و ارزشمند است؛ همیشه قدرش را بدان.» همچنین باید توانمندی‌های دیگر فرزند را به او یادآوری کنند.»

عوامل روانی:

آیا ممکن است بخشی از این گرایش به تتو زدن ناشی از مشکلات روانی باشد؟ «این می‌تواند یکی از عوامل باشد. اختلالات شخصیتی، به ویژه اختلال شخصیت نمایشی، یکی دیگر از عواملی هستند که می‌توانند گرایش به تتو در نوجوانان و جوانان را افزایش دهند. افرادی که دچار این اختلال هستند، تمایل به نمایش رفتارهای نمایشی و جلب توجه دارند. معمولاً جوان‌ها و نوجوان‌هایی که در بحران هویت قرار دارند، گرایش بیشتری به تاتو دارند.»

سلامت جسمی و خطرات تتو:

تتو زدن در مراکز غیرمجاز می‌تواند سلامت جسمی نوجوانان را به خطر بیندازد. استفاده از سوزن‌های غیر استریل و مواد نامرغوب می‌تواند مشکلات پوستی جدی ایجاد کند.

با توجه به اپیدمی شدن تتو زدن، لازم است که ابتدا آگاهی لازم را به فرزندان بدهیم و اصولی را مشخص کنیم. به‌عنوان‌مثال، باید به آن‌ها بگوییم تا هجده سالگی نباید بدنتان را تتو بزنید، زیرا تا این سن، تصمیمات احساسی هستند. طبق مشاهدات، اگر تتو زدن در زیر این سن اتفاق بیفتد، پشیمانی و افسردگی به همراه خواهد داشت.

عوامل دیگر:

سومین عامل گرایش به تتو، خشم درونی است. سوزنی که وارد بدن نوجوان می‌شود، دردناک است و این نشان‌دهنده خشم درونی اوست که از طریق آزار جسمی می‌خواهد آن را تخلیه کند. خانواده‌ها باید در سال‌های ابتدایی عمر کودک، آرامش و اعتماد به نفس را به او منتقل کنند و عزت نفس او را تقویت کنند. این امر باعث می‌شود که در نوجوانی، بدنش را ارزشمند بداند و از موضوع تاتو فاصله بگیرد. اگر خانواده‌ها بستر مناسبی را فراهم کنند و به فرزندانشان توجه کنند، حتی اگر در جامعه تبلیغاتی وجود داشته باشد، فرزندانشان تا حد زیادی از تمایل به این موضوع مصون خواهند ماند.

ساعتی خدمتتان هستیم!

با چند مرکز ارائه خدمات تتو تماس می‌زنم. قیمت‌ها به طرز عجیبی پایین و وسوسه‌کننده است. تاتو در مناطق بالای شهر قیمت بالاتری دارد و در برخی تماس‌ها گفته می‌شود که دستمزد تتو کار به مواد یا طرح انتخابی مشتری بستگی ندارد و هر سرویس دهی به صورت ساعتی محاسبه می‌شود که از ۵۰ هزار تومان تا دو و سه میلیون تومان متغیر است.

اما در مناطق پایین‌تر، تتوی ۱۰۰ هزار تومانی هم وجود دارد که با توجه به نرخ تورم، واقعاً عجیب به نظر می‌رسد و این سؤال را به وجود می‌آورد که چه موادی و چه سوزن‌هایی در این نوع تتو به کار رفته که این قیمت برای آن در نظر گرفته شده است؟

خطرات ناشناخته:

طبق اعلام متخصص بیماری‌های عفونی کمیته علمی کرونا، ۹۰ درصد مراکز تاتو در ایران فاقد مجوز بهداشتی هستند. این یعنی تمامی افرادی که به دنبال دریافت خدمات تاتو هستند، ناخواسته در معرض انتقال بیماری‌هایی نظیر هپاتیت بی و سی و همچنین اچ آی وی قرار دارند؛ بیماری‌های مزمن و خطرناکی که انتقال آن‌ها حتی با یک سوزن آلوده ممکن است و پس از آن هیچ راه بازگشتی وجود ندارد.

علاوه بر آسیب‌های جسمی و روانی، تاتو پدیده‌ای است که با طرد اجتماعی همراه است. اگر آگاه‌سازی از سنین کودکی برای فرزندان این سرزمین انجام نگیرد، قطعاً شاهد گسترش این اپیدمی حتی در میان زیر دوازده ساله‌ها خواهیم بود. وقتی که با یکی از مراکز لیزردرمانی تماس گرفتم و آمار مراجعه‌کنندگان برای پاک‌کردن تاتو را پرسیدم، با تأسف گفت: «بیشتر از آنچه فکر می‌کنید! ما روزانه بیش از ده مراجعه‌کننده بالای سی سال داریم که به خاطر ازدواج، استخدام و حتی پشیمانی از خراب شدن پوستشان به ما مراجعه می‌کنند و سعی می‌کنیم تا حد ممکن رد تاتو را پاک کنیم، اما گاهی زخم‌های باقی‌مانده از تاتو دائمی می‌شود و این واقعاً یک تراژدی غم‌انگیز برای آن‌هاست …»

فارس