نام کاربری یا نشانی ایمیل
رمز عبور
مرا به خاطر بسپار
این نشست با حضور فرزانه فخریان، مدیرعامل بنیاد ملی پویانمایی ایران، مسعود زین‌العابدین، دکترای فلسفه و کلام اسلامی و مشاور مدیرعامل کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان، و اسماعیل پناهی، عضو گروه تخصصی فلسفه هنر فرهنگستان هنر جمهوری اسلامی ایران برگزار گردید.
تأثیر بازی بر باورهای ایرانی و اسلامی
فرزانه فخریان در آغاز این نشست به پیشرفت‌های اخیر در حوزه اسباب‌بازی اشاره کرد و گفت: در این سال‌ها شاهد تغییرات بنیادی در زمینه اسباب‌بازی کودک‌ونوجوان بوده‌ایم و پذیرفته‌ایم که در سبد مصرف فرهنگی خانوار، چه عناصری از دین و فرهنگ کشورمان باید درخشش داشته باشد.
وی با تأکید بر اهمیت اسباب‌بازی در شکل‌گیری باورهای کودکان، افزود: اسباب‌بازی اهمیت دارد؛ زیرا باید بدانیم که علاوه بر سرگرمی، چه تأثیری بر باورهای ایرانی و اسلامی ما خواهد داشت.
مدیرعامل بنیاد ملی پویانمایی ایران با اشاره به این که بازی، فرد را از دنیای اطراف دور می‌کند، توضیح داد: در بازی، کنش و فعلیت فردی متفاوت است، اما وقتی اسباب‌بازی وجود دارد، نقطه شروع و حرکت با آن کالا همراه می‌شود.
فخریان با اشاره به تغییر نگرش به اسباب‌بازی از سال ۱۳۹۰ به بعد، بر لزوم داشتن بازخورد عملی در این حوزه تأکید کرد و گفت: باید بررسی کنیم که چه چیزهایی از اسباب‌بازی می‌خواهیم و چگونه این مفاهیم را از ذهنیت خود به مصرف‌کننده منتقل کنیم. ما در این زمینه آزمون و خطاهای زیادی داشته‌ایم، اما هنوز دسته‌بندی مناسبی در زمینه مضامین و هویت‌های مذهبی ایرانی‌اسلامی نداریم.
قوه خیال صرفاً یک قوه منفعل نیست
در ادامه، مسعود زین‌العابدین با نگاهی متفاوت به این موضوع پرداخت و گفت: ای‌کاش تصمیم بگیریم که باورهای مذهبی را با بازی و اسباب‌بازی به کودکان منتقل نکنیم، زیرا در بسیاری از موارد با روبناهایی مواجه می‌شویم که ما را به مقصد نمی‌رساند.
وی با اشاره به اینکه باورها، احساس‌ها، عواطف، خواسته‌ها، گفتار و کردار مؤلفه‌هایی هستند که ذهن و رفتار را شکل می‌دهند، به اختلاف‌نظرها در مورد رابطه این مؤلفه‌ها با یکدیگر اشاره کرد.
زین‌العابدین با نقد رویکرد باور محور در نظام تعلیم‌وتربیت، تأکید کرد: رابطه بین باورها و رفتارها یک‌سویه نیست، بلکه دوسویه است و باورها با خود عوامل متعددی را به همراه دارند. برداشت من این است که بخش قابل‌توجهی از کنشگری در حوزه بازی و اسباب‌بازی متناسب با عواطف کودک است و قرار نیست به شکل مستقیم باورهای کودکان را تغییر دهیم، اما می‌توانیم بر عواطف آن‌ها تأثیرگذار باشیم.
وی جایگاه قوه خیال را در اسباب‌بازی بسیار حائز اهمیت دانست و گفت: عالم خیال بهترین نَفَسی است که اسباب‌بازی به آن مرتبط می‌شود. قوه خیال یک قوه منفعل نیست، بلکه یک حوزه فعال است که به شکل‌ها و معانی می‌پردازد.
وی افزود: آنچه در عالم بازی باروح و روان کودک تعامل می‌کند، پردازشگری‌های قوه خیال است و صنعت سرگرمی جهانی نیز بر اساس این اصل شکل‌گرفته و بازی‌های تعاملی را می‌سازد.
زین‌العابدین با تأکید بر اینکه در طراحی یا انتخاب اسباب‌بازی برای کودک، باید به خوانش عاطفی آن توجه شود، گفت: باید بررسی کنیم که این بازی و اسباب‌بازی چه عواطفی را در کودک پرورش و ارتقا می‌دهد.
او با اشاره به تأثیر اسباب‌بازی‌ها بر تربیت قوه خیال کودک، بیان کرد: باید بررسی کنیم که آیا اسباب‌بازی قوه خیال را سرکش می‌کند یا خیر. رشد افراطی قوه خیال در کودک تأثیرات عجیبی بر ذهن آن‌ها می‌گذارد.
مشاور مدیرعامل کانون با انتقاد از بازی‌های امروزی که هدفی برای خیال‌پردازی ندارند، افزود: بازی‌ها یک روبنا دارند که فرهنگ از طریق آن منتقل می‌شود و یک فرامتن که بر تربیت عاطفی تأثیر می‌گذارد.
زین‌العابدین در پایان بر لزوم توجه به تأثیر اسباب‌بازی‌ها بر مهارت‌های اجتماعی کودکان، نقش آن‌ها در ترویج خشونت یا خیرخواهی، و همچنین تعامل بین والدین و کودک تأکید کرد.
وی با اشاره به اینکه بسیاری از بازی‌های امروزی خشونت را ترویج می‌دهند، گفت: باید بررسی کنیم که آیا این اسباب‌بازی‌ها مهارت‌های اجتماعی کودک را افزایش می‌دهند یا او را فردگرا می‌کنند. همچنین باید به این نکته توجه کنیم که آیا این بازی منجر به تعامل سازنده میان والدین و کودک می‌شود یا این رابطه را مخدوش می‌کند.
بهره‌گیری از قصه‌های قرآنی در بازی‌های ایرانی و اسلامی
اسماعیل پناهی، عضو گروه تخصصی فلسفه هنر فرهنگستان هنر جمهوری اسلامی ایران، دیگر سخنران این نشست نیز در سخنانی بیان کرد: در برنامه هنردرمانی و اتفاقاتی که می‌تواند مفید باشد، باید به این سؤال پاسخ دهیم که آیا در متون وحیانی نشانه‌هایی از این مباحث وجود دارد که برای خلاقیت و روایت‌پردازی بتوان از آن‌ها بهره برد یا خیر. آیا در متون وحیانی جنبه شاعرانگی تمثیلی و رؤیایی وجود دارد؟ آیا زبان وحی واقع‌گرایانه است یا غیر از آن؟
وی در ادامه اظهار کرد: در این زمینه بسیاری معتقدند که زبان قرآن باید به‌عنوان زبان وحی شاعرانه و تمثیلی در نظر گرفته شود. در واقع، زبان قرآن یک‌زبان واقع‌گرایانه است که به طور کامل یک جهان واقعی را مطرح می‌کند.
پناهی با تأکید بر اینکه زبان وحی زبانی است که برای بزرگسالان، جوانان، پیران و کودکان و به‌طورکلی برای همه قابل‌فهم است، افزود: از کودکی که تازه زبان بازکرده تا یک پیرمرد، یک عرب یا یک عجم یا حتی یک انگلیسی هم می‌تواند این زبان را درک کند.
این عضو گروه تخصصی فلسفه هنر فرهنگستان هنر با اشاره به اینکه موضوع داستان‌هایی که در قرآن وجود دارد بیشتر به داستان‌های پیامبران و رویدادهای گذشته مربوط می‌شود، گفت: در اکثر کتاب‌ها، رویدادها به زمان پیامبران تقسیم‌بندی شده و این در کتاب‌های دیگر نیز مشاهده می‌شود. همچنین یک سبک دیگری به نام داستان کوتاه قرآنی وجود دارد که در تفاسیر کمتر به آن توجه شده است. وقتی از داستان‌های قرآنی صحبت می‌شود، به یاد داستان حضرت ابراهیم (ع)، داستان ایوب (ع) و داستان صالح (ع) می‌افتیم. این داستان‌ها خوب هستند، اما باید به یاد داشته باشیم که تمام قرآن به داستان پیامبران محدود نمی‌شود و می‌توان از داستان‌ها و قصه‌های دیگر برای استفاده در بازی‌های ایرانی و اسلامی بهره برد.
نهمین جشنواره ملی اسباب‌بازی با شعار «بازی، تمرین زندگی» از ۲۵ دی تا ۱۰ بهمن ۱۴۰۳، از ساعت ۱۰ صبح تا ۲۰ در مرکز آفرینش‌های فرهنگی و هنری کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان واقع در خیابان حجاب تهران در حال برگزاری است.
ایکنا
گفتگوی جهانبانو با بانوان حاضر در مسیر مشایه
آشنایی با اولین موکب بین المللی زنانه
جملات کوتاه برای تشکر از بانوان خادم عراقی
چند توصیه برای مادران جهت در پیادهروی اربعین
به پاس ۱۰۰۰ روز خدمت
جریان مقاومت، جریانی است که باید همچنان خون تازه در آن دمیده شود
سختترین و سوزناکترین درد بشر، درد فراق است
مردم خوب میدانند چه کسی خدمتگزارشان است
یادبود بانوان آمل برای شهید رئیسی و شهدای خدمت