بهزیستی و یونیسف، همقدم برای حمایت از کودکان و زنان سرپرست‌خانوار

سید جواد حسینی؛ رئیس سازمان بهزیستی کشور در دیدار با دورینا اندروجیتا نماینده صندوق کودکان ملل متحد (یونیسف) در ایران، با بیان اینکه این سازمان نهادی انسانی، حمایتی و حرفه‌ای در کشور است، اعلام کرد: هم‌اکنون بیش از ۱۷۰ خدمت به جامعه هدف ارائه می‌شود و این خدمات حدود ۸ میلیون نفر را تحت پوشش قرار داده است. وی توضیح داد جامعه هدف به دو دسته تقسیم می‌شود که شامل گروه‌های خاص همچون سالمندان، زنان سرپرست خانوار و کودکان بی‌سرپرست یا بدسرپرست و همچنین جامعه عام یعنی همه مردم ایران است.

او افزود: تاکنون بیش از ۶۱ میلیون غربالگری بینایی در کشور انجام شده که مختص گروه خاص نبوده و تمامی مردم را دربرگرفته است. علاوه بر این، غربالگری شنوایی و خدمات ژنتیک نیز از طریق ۳۰۰ مرکز فعال ارائه می‌شود. همچنین ۳۵۰۰ مرکز مشاوره، ۱۲۳ اورژانس اجتماعی و ۱۴۸۰ مرکز شبانه‌روزی در سراسر کشور به عموم مردم خدمات ارائه می‌کنند.

رئیس سازمان بهزیستی کشور تأکید کرد: این سازمان از ستاد تا سطح جامعه حضور گسترده دارد و با بهره‌گیری از حدود ۱۹ هزار نیروی انسانی رسمی و ۲۳ هزار مرکز غیردولتی دارای مجوز در سراسر کشور فعالیت می‌کند.

او با اشاره به اهمیت همکاری‌های بین‌المللی اظهار داشت: یونیسف همواره در کنار سازمان بهزیستی قرار داشته است. به‌عنوان نمونه، در سال‌های ۱۴۰۲ و ۱۴۰۳ این نهاد خدمات بشردوستانه‌ای همچون تأمین بسته‌های معیشتی و سلامت برای زلزله‌زدگان خوی و همچنین اهدا و توزیع ۱۶۰۰ دستگاه تبلت در مناطق محروم کشور ارائه کرده است.

حسینی با بیان اینکه برنامه‌های مشترکی با یونیسف در دست اجرا قرار دارد، افزود: مددکاری اجتماعی، توانمندسازی اقتصادی زنان سرپرست خانوار و دختران جوان از طریق مراکز غیردولتی و همچنین معرفی نمایندگان سازمان در کارگاه گزارش‌نویسی حقوق اطفال و نوجوانان با همکاری وزارت دادگستری از جمله این برنامه‌ها به شمار می‌رود.

وی درباره برنامه‌های آینده همکاری با یونیسف توضیح داد: برگزاری مسابقات دوستانه ورزشی با حضور کودکان تحت سرپرستی سازمان، کارگاه‌های آموزشی توانمندسازی زنان سرپرست خانوار در کرمان، زاهدان و اهواز و اجرای طرح پرورش هدایتگر رهسپاری از جمله اقدامات پیش‌بینی‌شده است. به اعتقاد ما حمایت از کودکان پس از ۱۸ سالگی نیز باید تداوم یابد و یونیسف می‌تواند در این مسیر نقش‌آفرین باشد، زیرا ۱۸ سالگی پایان حمایت نیست و خدمات هدایتگرانه باید پس از این سن نیز ادامه پیدا کند. این موضوع در سازمان بهزیستی طراحی و تدوین شده و چند مرکز غیردولتی نیز به آن اختصاص یافته‌اند.

رئیس سازمان بهزیستی کشور تصریح کرد: انتقال تجارب بین‌المللی ایران به سایر کشورها، اعزام کارشناسان به مراکز موفق جهان و جذب کمک‌های بشردوستانه نهادهای جهانی برای حمایت از کودکان، خانواده‌های آسیب‌پذیر و افراد دارای معلولیت به‌ویژه در شرایط بحرانی همچون جنگ، زلزله و سیل از دیگر اولویت‌های این سازمان است.

او با اشاره به طرح «جام» یا جمع‌آوری ایده‌های مطلوب خاطرنشان کرد: این طرح در ایران اجرا می‌شود و شامل ایده‌هایی است که یا قابلیت فراگیرسازی دارند یا تاکنون اجرا نشده‌اند اما امکان اجرای آن‌ها وجود دارد. بدیهی است چنین ایده‌هایی در سطح بین‌المللی بسیار متنوع‌تر و گسترده‌تر خواهد بود.

حسینی یادآور شد: در جریان جنگ ۱۲ روزه، ۴۷ کودک جان خود را از دست دادند و سازمان بهزیستی در چهلمین روز شهادت آنان، مراسمی در شیرخوارگاه آمنه برگزار کرد.

او ادامه داد: دو پروژه مشترک میان بهزیستی و یونیسف در حال اجراست که نخستین آن حمایت از کودکان بی‌سرپرست، بدسرپرست، معلول و آسیب‌پذیر به‌ویژه بر اثر حوادث و مهاجرت است و دومین پروژه توانمندسازی زنان سرپرست خانوار با محوریت حمایت از کودکانشان محسوب می‌شود.

رئیس سازمان بهزیستی کشور همچنین اعلام کرد: امسال ۳۰ هزار کودک و نوجوان تحت پوشش برنامه غربالگری استعداد، مهارت‌آموزی و اشتغال این سازمان قرار گرفتند. این برنامه بر اساس مثلث توانمندسازی طراحی شده است که شامل شناسایی استعداد تحصیلی و شغلی، توجه به ویژگی‌های شخصیتی و دستیابی به اشتغال پایدار می‌شود.

او افزود: رویکرد سازمان بهزیستی تغییر اساسی از مستمری‌بگیری و پرداخت یارانه به سمت توانمندسازی و فرصت‌آفرینی است که در این مسیر، آموزش مربیان اهمیت ویژه‌ای دارد و یونیسف می‌تواند در این زمینه همکاری مؤثری داشته باشد.

وی درباره توانبخشی مبتنی بر جامعه نیز گفت: طرح CBR با پوشش ۹۵ درصدی در روستاها اجرا شده و در سال جاری ۲۰۰ پایگاه شهری نیز راه‌اندازی شده است که در فاز نخست، ۶۰ هزار نفر را تحت پوشش قرار خواهد داد.

رئیس سازمان بهزیستی کشور در پایان خاطرنشان کرد: هدف سازمان، تحقق مثلث طلایی تمامیت، کفایت و عدالت است؛ به این معنا که هیچ فردی از خدمات محروم نماند، ارائه خدمات با کیفیت و استاندارد صورت گیرد و حمایت ویژه از کودکانی که در جنگ، بلایای طبیعی یا مهاجرت بی‌پناه مانده‌اند دنبال شود. همچنین در حوزه کودکان، خانواده‌محوری و گسترش مراکز روزانه از برنامه‌های اصلی این سازمان است.

در ادامه جلسه، سعید خادمی؛ مشاور رئیس سازمان بهزیستی در امور فرابخشی و ارتباطات گفت: همکاری نزدیک با یونیسف می‌تواند ظرفیت‌ها و تجربه‌های ملی و بین‌المللی را هم‌افزایی کرده و اثرگذاری برنامه‌ها را افزایش دهد.

او افزود: در شرایط کنونی، اهمیت اجرای برنامه‌هایی که بر برابری، یکپارچه‌سازی و پایداری متمرکز هستند بیش از گذشته آشکار است و این همکاری‌ها نقش مهمی در حمایت از کودکان و زنان، ارتقای تاب‌آوری خانواده‌ها، گسترش خدمات اجتماعی محله‌محور و توانمندسازی افراد دارای معلولیت ایفا می‌کند.

وی تأکید کرد: بهره‌گیری همزمان از تجربه‌های جهانی و منابع داخلی می‌تواند نتایج ملموس و پایدار برای جامعه به همراه داشته باشد.

او ادامه داد: امید است این نشست آغاز فصل تازه‌ای از همکاری‌های راهبردی باشد که نه‌تنها به نفع کودکان و خانواده‌ها در ایران است بلکه الگویی برای تقویت همبستگی، یادگیری مشترک و مشارکت جهانی در حوزه رفاه اجتماعی نیز محسوب شود.

خادمی گفت: این دیدار فرصتی برای تبادل تجربه‌ها، شناسایی چالش‌ها و طراحی برنامه‌هایی متناسب با نیازهای واقعی جامعه و با رعایت استانداردهای بین‌المللی فراهم کرده است.

وی ابراز امیدواری کرد: نتایج این نشست منجر به تحولات مثبت و پایدار در عرصه رفاه اجتماعی و انسانی شود و همکاری‌ها را در مسیر ایجاد جامعه‌ای عادلانه، فراگیر و توانمند استوارتر کند.

همچنین فاطمه عباسی؛ معاون توانبخشی سازمان بهزیستی در این جلسه اظهار داشت: پژوهشی با عنوان «رصد معلولیت و عوامل مؤثر بر آن» انجام شده که نشان می‌دهد ۱۱.۵ درصد از افراد جامعه دارای درجاتی از معلولیت هستند که این رقم حدود ۱۰ میلیون نفر را شامل می‌شود. او گفت: از میان این افراد، ۲۱ درصد زیر ۱۵ سال و ۴۹ درصد آنان زنان هستند.

عباسی با بیان اینکه امکان اجرای پروژه‌هایی با رویکرد تبعیض مثبت و حمایت ویژه از افراد دارای معلولیت با همکاری یونیسف وجود دارد، افزود: مطالعات تطبیقی و ارائه مدل‌های آموزشی و توانبخشی مراکز روزانه نیز می‌تواند در این مسیر دنبال شود.

وی یادآور شد: حمایت روانی و اجتماعی از کودکان دارای معلولیت از سال ۱۳۹۱ آغاز شده و بسته‌های حرفه‌آموزی برای اشتغال این افراد طراحی شده است. همچنین دسترسی کودکان دارای معلولیت به خدمات توانبخشی از راه دور به‌ویژه در مناطق محروم با مشارکت یونیسف امکان‌پذیر خواهد بود.

در پایان جلسه، آرزو ذکایی‌فر؛ رئیس مرکز توسعه اشتغال، کارآفرینی و توانمندسازی سازمان بهزیستی اعلام کرد: این مرکز بر موضوعاتی مانند حمایت، رفاه اجتماعی و توانمندسازی به‌ویژه در حوزه اقتصادی تمرکز دارد. وی افزود: هم‌اکنون ۲۰۰ هزار دانش‌آموز و ۱۹ هزار دانشجو تحت پوشش این سازمان از کمک‌هزینه شهریه بهره‌مند هستند.

او خاطرنشان کرد: در حوزه زنان سرپرست خانوار بیمه‌های اجتماعی شهری و روستایی برقرار است و خدماتی همچون بیمه درمان و کمک‌هزینه درمان به این زنان، افراد دارای معلولیت و کودکان زیر ۱۸ سال ارائه می‌شود.

ذکایی‌فر افزود: در سال گذشته ۷۰ هزار و ۵۱۸ شغل ایجاد شده و ۱۳ هزار واحد مسکونی نیز برای زنان سرپرست خانوار و افراد دارای معلولیت تأمین شده است.

وی تأکید کرد: بسته خدمتی «استعدادیابی و مهارت‌آموزی» در گروه سنی ۱۳ تا ۱۸ سال اجرا می‌شود، چراکه توانمندسازی از مسیر شناسایی استعدادها امکان‌پذیر است. این طرح از سال گذشته در ۸ استان آغاز شده و شامل مراحل شناسایی، غربالگری، رغبت‌سنجی، بررسی ویژگی‌های فردی و شخصیتی، آموزش مهارت‌های توانمندسازی و سپس ورود به آموزش‌های فنی‌وحرفه‌ای و کارورزی سه‌ماهه است که نهایتاً به اشتغال می‌انجامد.

او افزود: در سال گذشته دو هزار نفر تحت پوشش این طرح قرار گرفتند و امسال نیز ۳۰ هزار نفر از جمله ۱۰ هزار کودک خارج از پوشش بهزیستی، عمدتاً در مناطق کم‌برخوردار، مشمول غربالگری و استعدادیابی خواهند شد. به‌منظور توانمندسازی مربیان این طرح نیز امکان برگزاری دوره‌های آموزشی مشترک با یونیسف وجود دارد.

ذکایی‌فر با اشاره به همکاری فعال با یونیسف خاطرنشان کرد: طرح توانمندسازی اقتصادی زنان سرپرست خانوار و دختران جوان در استان‌های کردستان، سیستان و بلوچستان و کرمان در حال اجراست و در مجموع ۲۴۰ هزار زن سرپرست خانوار را تحت پوشش قرار داده است.

سازمان بهزیستی کشور