بقعه بی‌بی شطیطه زیارتگاه شیعیان

بی‌بی شطیطه نیشابوری زنی مؤمن، صالح و فاضل بود که در نیشابور زندگی می‌کرد. گفته شده است که از میان وجوه و کالای سنگینی که به‌عنوان سهم امام به مدینه فرستاده شد، تنها نقدینه شطیطه نیشابوری مورد پذیرش حضرت امام موسی کاظم (علیه‌السلام) قرار گرفت.

در مورد بی‌بی شطیطه، منابعی چون مجلسی در جلد یازدهم بحارالانوار، شهرآشوب در مناقب، هاشمی بحرانی در مدینه المعاجز و قطب راوندی در خرایج، این حدیث را نقل کرده‌اند که نشان می‌دهد بی‌بی شطیطه موردتوجه ویژه حضرت امام موسی کاظم (علیه‌السلام) قرار داشته است.

شیعیان نیشابور در زمان امامت حضرت امام کاظم (علیه‌السلام) جمع شدند و شخصی به نام محمّد بن علی نیشابوری، معروف به ابوجعفر خراسانی، را انتخاب کردند تا به مدینه برود و حقوق شرعی و هدایای شیعیان را به امام هفتم (علیه‌السلام) تقدیم کند.

بی‌بی شطیطه، بانوی صالحه نیشابوری که موسی ابن جعفر (ع) بر بدنش نماز خواند، مبلغ چهار سکه درهم سیاه و یک کلاف نخ به نماینده نیشابوریان داد و گفت: «ای اباجعفر! این مقدار از حق امام به من تعلق دارد، آن را خدمت امام برسان».

محمّد بن علی نیشابوری در ابتدا خجالت کشید که این مبلغ ناچیز را به امام تقدیم کند، اما شطیطه گفت: «خداوند از حق خجالت نمی‌کشد». او خواست که در روز قیامت با دلی آرام و بدون بدهی به حق امام خدا را ملاقات کند.

نماینده نیشابوریان به مدینه رفت و هنگامی که به حضور امام رسید، امام (ع) به او فرمود: «ای اباجعفر! چرا ناامید هستی؟ من حجّت و ولی خدا هستم. سؤالات شما را دیروز پاسخ داده‌ام، آنها را نزد من بیاور و درهم شطیطه را هم بیاور»

امام کاظم (ع) درهم و پارچه شطیطه را گرفت و مابقی اموال را به او برگرداند و به او گفت: «سلام مرا به شطیطه برسان و این کیسه پول و این پارچه را به او بده و بگو که این پارچه کفن او خواهد بود».

امام همچنین فرمودند که شطیطه نوزده روز بیشتر زنده نخواهد ماند و او را راهنمایی کردند که چگونه اموال را خرج کند. پس از بازگشت نماینده نیشابوریان، او با تعجب دید که دیگران به مذهب «فَطحیّه» روی آورده‌اند، اما شطیطه همچنان بر مذهب حق خود باقی‌مانده است.

پس از درگذشت بی‌بی شطیطه، حضرت امام موسی کاظم (ع) به نیشابور آمدند و بر پیکر او نماز گزاردند و به شیعیان بشارت دادند که امامان در هر جا که شیعیان از دنیا بروند، بر جنازه‌های آنها حاضر خواهند شد.

آرامگاه بی‌بی شطیطه در میدانی به نام او در نیشابور واقع شده و به‌عنوان زیارتگاه شیعیان شناخته می‌شود. تاریخ دقیق ساخت اولین آرامگاه بر مزار او مشخص نیست، اما احتمال می‌رود پس از زلزله ویرانگر سال ۸۰۸ هجری قمری، بنای جدیدی بر مزار او ساخته شده باشد.

آرامگاه فعلی دارای طراحی شش‌ضلعی با دوازده غرفه کوچک است و از مصالحی چون آجر، گچ و سنگ مرمر ساخته شده است. تزیینات داخلی شامل آینه‌کاری و کتیبه‌های کاشی‌کاری است که تاریخ تولد و وفات چهارده‌معصوم (ع) بر روی آنها نوشته شده است.

شبستان