بانوی قهرمان کربلا به نام «زینب کبری(س)»

ایشان همسر عبدالله بن جعفر بود و در واقعه کربلا در کنار برادرش امام حسین(ع) حضور داشت. امام حسین(ع) هنگام وداع در روز عاشورا از حضرت زینب خواست او را در نماز شبش دعا کند. با پایان یافتن جنگ، ایشان و دیگر بازماندگان کاروان امام(ع) به اسارت درآمدند و به کوفه و از آنجا به شام برده شدند.

خطبه حضرت زینب(س) در کوفه و نیز در شام (در مجلس یزید)، معروف است. خطبه او در مجلس یزید، حاضران را تحت تأثیر قرار داد و یزید مجبور شد جنایت و قتل امام حسین (ع) را به گردن ابن زیاد بیندازد و او را لعن کند. او را به سبب مصیبت‌های فراوانی که دیده، اُمّ‌المَصائب لقب داده‌اند.

در میان دختران ائمه، حضرت زینب(س) جایگاه ویژه‌ای دارد. ایشان جد خود را درک کرده و در شمار صحابه خردسال پیامبر(ص) است، در میان خانواده پیامبر(ص) نشو و نما کرد و در دامن شریف‌ترین انسان‌ها تربیت شد و مورخان از او به بانویی عاقل، فرزانه و دارای عظمت یاد کرده‌اند. ایشان جامع همه مکارم اخلاق و فضایل انسانی بود و در واقع پس از حضرت فاطمه(س) و حضرت خدیجه(س) شریف‌ترین و بزرگ‌ترین زن از زنان اسلام بود؛ چنان‌که امام‌سجاد(ع) ایشان را بانویی فهیم نامیده است. آن حضرت در خردمندی و تدبیر به عقیله بنی‌هاشم شهرت یافت، عبدالله‌بن‌عباس از ایشان با این عنوان یاد کرده است.

در روز عاشورا افزون بر مراقبت از زنان و کودکان و حفظ جان آنان، از جان امام‌سجاد(ع) هنگام حمله دشمن به خیمه‌ها محافظت کرد و پس از به‌ شهادت‌ رسیدن سیدالشهدا(ع) و یاران آن حضرت بر آنان عزاداری کرد و از مظلومیت و سیاه‌کاری‌های امویان نکته‌ها گفت.

امام‌خمینی برای حضرت زینب(س) جایگاهی والا قائل است و از ایشان به دختر علی‌بن‌ابی‌طالب(ع) و عمه امام‌سجاد(ع) و خدمتگزار پدرش امیرالمؤمنین(ع) یاد کرده است. ایشان زینب(س) را انسانی کامل و خالص و شیفته کسب رضای خدا و شهادت در راه خدا شمرده است و با اشاره به ماجرای بردن اسرای اهل بیت(ع) به کوفه و سخنان زینب(س) در مجلس ابن‌زیاد یادآور شده است، حضرت زینب(س) با همه این مصایب بزرگ و به شهادت‌ رسیدن سیدالشهدا(ع) و بهترین جوانان بنی‌هاشم و اصحاب او، در برابر زخم زبان‌های ابن‌زیاد در مجلس وی در کوفه سوگند می‌خورد همه این مصایب (از آنجا که در راه خدا رخ داده است) در نظرش زیبا جلوه کرده است، و از آنجا که انگیزه زینب(س) خدایی بود، این مصیبت را برای خداوند تحمل کرد.

امام موسی صدر:

«نقش قهرمانانه حضرت زینب در برابر ماست. ما به این زن احترام می‌گذاریم و او را بزرگ می‌داریم. … همان‌گونه که مرد می‌تواند حسین باشد، زن مسلمان نیز می‌تواند زینب باشد. اگر امام حسین نمونه‌ای است برای قهرمانان و کمالی است برای مردان. زینب نیز نمونه‌ای است برای زنان. آنچنان که مرد مسلمان می‌تواند قهرمان و مجاهد باشد، زن مسلمان نیز می‌تواند قهرمان و مجاهد باشد.»