بانوی شانزده‌ساله‌ای که در دهه ۴۰ کرسی تدریس داشت

روزی که فاطمه با سن کم خود پای سفره عقد سید جلال‌الدین طاهایی نشسته بود، هشت سال از فقدان مادرش می‌گذشت. مادرش دیگر در کنارش نبود تا چادر سفید عقد را بر سرش بگذارد. فاطمه، نوجوانی محجوب و کم‌صحبت، سرنوشت زندگی‌اش را به پدرش، حاج عبدالله سپرده بود. حاج عبدالله تجارتی معتبر داشت و از تاجران متدین بازار تهران به شمار می‌رفت. دختر نازپرورده‌اش آرزوی هر خانواده‌ای بود که به دین و دیانت اهمیت می‌داد. حالا قرعه به نام سید جلال‌الدین افتاده بود و همه منتظر بودند تا فاطمه با اجازه پدرش به عقد او درآید؛ مردی که بعدها زندگی‌اش را به شکل ویژه‌ای دگرگون کرد.

زندگی در خانه سید جلال‌الدین

فاطمه در حین جمع‌آوری وسایلش برای شروع زندگی جدید، به یاد چهار سال زندگی مشترک در خانه سیده‌اشم می‌افتاد. روزها سید جلال‌الدین به کار و تجارت مشغول بود و شب‌ها به خانه برمی‌گشت، درحالی‌که فاطمه تشنه یادگیری مباحث جدید دینی بود. او چیزهایی از پدرش آموخته بود، اما زندگی در خانه سیده‌اشم به او آزادی بیشتری برای یادگیری می‌داد. تحصیل و مطالعه کتاب‌های اخلاق به او روحیه تازه‌ای بخشیده بود و حالا که صحبت از مهاجرت به مشهد بود، هیچ‌کس به‌اندازه فاطمه از این سفر خوشحال نبود. او می‌دانست در مشهد فرصت‌های بیشتری برای رشد و شکوفایی دارد.

مکتب‌خانه‌ای به وسعت یک اتاق

فاطمه باوجود سن کم خود، تصمیم به تأسیس مکتب‌خانه‌ای گرفت. با تشویق خانواده‌اش، اتاقش را آماده کرد و در را برای بانوان مشتاق باز گذاشت. صبح‌ها با شوق کتری را روشن می‌کرد و تا ظهر، هر آنچه را که در سال‌های گذشته آموخته بود، بی‌منت در اختیار دیگران قرار می‌داد. تدریس و تعامل با دیگران به او احساس خوشایندی می‌بخشید و روزبه‌روز بر تعداد میهمانانش افزوده می‌شد.

آغاز مکتب نرجس

زندگی فاطمه در سال ۱۳۴۵ با پیشنهاد آقای ناصری برای وقف ملکی به تأسیس مکتب‌خانه‌ای به نام مادر امام‌زمان (عج) دگرگون شد. آیت‌الله میلانی از فعالیت‌های فاطمه مطلع بود و با حمایت از او، مکتب نرجس را تأسیس کرد. این مکتب نقطه آغاز فعالیت‌های دینی و فرهنگی فاطمه شد. او باوجود فشارهای ساواک، به گسترش آموزش و روشنگری ادامه داد و مکتب نرجس به مرکزی برای فعالیت‌های انقلابی تبدیل شد.

نیم‌قرن خدمت خالصانه

بانو طاهایی با تأسیس مکتب، پل ارتباطی میان مبارزان و رویکردهای انقلابی شد. او در شب ۲۲ بهمن در سبزوار مشغول سخنرانی بود و با پیروزی انقلاب، به فعالیت‌های اجتماعی و فرهنگی ادامه داد. در دوران جنگ تحمیلی، او پرچم‌دار فعالیت‌های پشت‌جبهه بود و به تقویت روحیه زنان و جمع‌آوری کمک‌های مردمی مشغول شد.

بانو طاهایی با تألیف کتاب‌های عقیدتی و همکاری با مدارس بین‌المللی، نگاه فراملی به آموزش داشت. او در سیزدهم بهمن ۱۳۸۸ درگذشت و مکتب نرجس همچنان با نور و گرما به فعالیت‌های خود ادامه داد.

توضیح تیتر: عنوان کتابی به قلم فاطمه اکبری در باب زندگی و فعالیت‌های مرحوم فاطمه سید خاموشی است. همچنین، کتابی دیگر با عنوان «زن‌ها روحانی نمی‌شوند» به قلم اعظم عظیمی، زندگی این بانوی عفیفه را به‌صورت داستانی روایت می‌کند.

شهرآرا