بانویی بر بلندی‌های مکه؛ حج به روایت بنت الهدی صدر

آمنه صدر، بانوی نویسنده و فعال فرهنگی و سیاسی عراق که با نام بنت‌الهدی صدر شناخته می‌شود، یکی از چهره‌های تأثیرگذار قرن چهاردهم هجری قمری به شمار می‌آید که حضور او در کاروان‌های حج، به الگویی شاخص برای تربیت دینی بانوان مسلمان تبدیل شد.

 بنت‌الهدی صدر خواهر شهید آیت‌الله سید محمدباقر صدر، با درک عمیقی از ظرفیت فرهنگی و تربیتی حج، این سفر معنوی را فرصتی بی‌نظیر برای آموزش و ارتقای بینش دینی زنان مسلمان می‌دانست. یکی از اقدامات نوآورانه او، همراهی با کاروان‌های حج به عنوان عالم ویژه بانوان بود. او در جریان این سفرها، علاوه بر آموزش احکام، به پرسش‌های شرعی زنان پاسخ می‌داد و در مواردی که نسبت به موضوعی اطمینان نداشت، با دقت علمی، موضوع را با برادر خود در میان می‌گذاشت تا پاسخ‌های دقیقی ارائه کند.

کتاب «بر بلندی‌های مکه» که ترکیبی از سفرنامه، گفتارها و مقالات اوست، نمایانگر دیدگاه بنت‌الهدی صدر درباره جایگاه زن در اسلام و نقش تربیتی او در جامعه است. بخش نخست این کتاب به مشاهدات و تجربیات شخصی او از سفر به مکه اختصاص دارد. این اثر به قلم مهدی سرحدی ترجمه و توسط انتشارات مؤسسه امام موسی صدر منتشر شده است.

صدر در این اثر از زاویه نگاه یک زن، به آداب و مناسک حج پرداخته است. وی تلاش کرده است تا از ظرفیت گفت‌وگوی بین‌فرهنگی که در این همایش عظیم مسلمانان شکل می‌گیرد بهره‌مند شود. ارتباط مؤثر او با بانوان از کشورهای مختلف اسلامی، با هدف آگاهی‌یابی از وضعیت مسلمانان دیگر سرزمین‌ها، بخشی از فعالیت‌های فرهنگی او در این سفر معنوی بود.

شهیده بنت‌الهدی صدر با حضور مؤثر خود در این سفرها، تلاش کرد تا سطح آگاهی زنان را نسبت به مبانی دینی افزایش دهد و از سوی دیگر با تبلیغات نادرست و تحریف‌شده در زمینه مسائل زنان در اسلام مقابله کند. روایت‌های همراهان او از این سفرها، بیانگر تأثیر عمیق و ماندگار حضور این بانوی فرهیخته در ارتقای تربیت اسلامی زنان حاجی است.

وی حج را فرصتی کم‌نظیر برای تبیین فلسفه معنوی مناسک و نزدیک‌تر شدن به مفاهیم توحیدی می‌دانست و با قلم و حضور خود، تلاش می‌کرد مفاهیم عمیق دینی را در دل بانوان مسلمان نهادینه کند.

تسنیم