ایمان در دل کفر؛ آسیه چگونه به الگوی زنان مؤمن بدل شد؟

کتاب «زن در قرآن» نوشته علی دوانی، به روایت داستان‌های برخی بانوان پرداخته و چهره گروهی از زنان نیک و بد را در قرآن ترسیم می‌کند. این کتاب پندی آموزنده برای شناخت زن از نگاه اسلام و قرآن و نیز خودسازی زنان مسلمان بر اساس خواست خدا و پیامبر اکرم(ص) به شمار می‌رود که در شماره‌های مختلف منتشر می‌شود.

آسیه، همسر فرعون

آسیه از زنان سرشناسی است که سرگذشت او در قرآن کریم ذکر شده است. او بانوی اول مصر و همسر فرعون، پادشاه مستبد و خودخواه این کشور باستانی بود. ظلم و ستمگری فرعون در تاریخ بشر زبان‌زد است و نیازی به توضیح ندارد. فرعون، همانند نمرود پادشاه بابل، نه تنها ادعای خدایی داشت، بلکه نگهبان بتخانه ملت و ترویج‌دهنده بت‌پرستی میان قوم خود بود.

فرعون با سوءاستفاده از نادانی و فرومایگی مردم، به جایی رسید که خود را نه تنها خدای مردم، بلکه خدای خدایان معرفی کرد. اما همسر او، آسیه، زنی بود که در هاله‌ای از نجابت، شایستگی و پاکی قرار داشت. آسیه، با وجود آنکه زن مردی چنین گردنکش و خطرناک بود، که مردم از ترس قدرت و بیدادگری‌اش خواب راحت نداشتند، اما با ایمان و عقیده‌ای استوار ایستادگی کرد و تحت تأثیر آن بادهای سهمگین قرار نگرفت.

آسیه، ملکه نیل، چنان در درگاه الهی مقرب شد که پیامبر اسلام(ص) فرمودند: زنانی که به کمال رسیده‌اند چهار تن هستند: آسیه، همسر فرعون؛ مریم، دختر عمران؛ خدیجه، دختر خویلد؛ و فاطمه، دختر محمد(ص).

و نیز فرمودند: بهترین زنان بهشتی چهار تن هستند: آسیه، دختر مزاحم و همسر فرعون؛ مریم، دختر عمران؛ خدیجه، دختر خویلد؛ و فاطمه، دختر محمد(ص) که برتر از همه آنان فاطمه است.

رشد شخصیت و توجه به مسئولیت انسانی و ایمان به خدا، زنی را که در خانه فرعون زندگی می‌کرد، تا جایی بالا برد که در ردیف برترین زنان عالم قرار گرفت و جایگاه او در بهشت، در کنار کاخ‌های الهی معنا یافت.

آسیه هیچ‌گاه تحت تأثیر رفتارهای ناپسند و ستمگری‌های شوهر خود قرار نگرفت. او از اینکه همسر سنگدلش، زنان باردار دودمان یعقوب را به قتل می‌رساند تا جنین پسر آنان را نابود کند، مبادا روزی مزاحم ظلم او شوند، به شدت رنج می‌برد و هرگز در این خصوص، برخورد مثبتی با فرعون نداشت.

در چنین شرایطی بود که بانوی اول مصر، زمانی که در کاخ نشسته بود، متوجه شد صندوقی در رود نیل در حرکت است و گاه زیر آب می‌رود و گاه بیرون می‌آید. آسیه به کارکنان کاخ دستور داد آن را از آب گرفته و ببینند درون آن چیست. مأموران به او خبر دادند که در صندوق، پسر بچه‌ای زیبا قرار دارد. این کودک همان «موسی بن عمران» پیامبر آینده بود. کودک را نزد آسیه آوردند.

به محض اینکه آسیه چشمش به کودک افتاد و متوجه شد که مادر بینوای او، به دلیل ترس از فرعون، نوزادش را در رودخانه انداخته، تصمیم گرفت او را به فرزندی بپذیرد و تحت مراقبت خود بزرگ کند؛ هرچه پیش آید، اهمیت نداشت.

فرعون از دیدن کودک آزرده شد و از بیم آینده، دستور به قتل او داد؛ اما آسیه مخالفت کرد و گفت: نه، نه! او نور چشم من و توست، او را نکشید؛ شاید برای ما سودمند باشد یا او را به فرزندی بگیریم.

با اجازه فرعون، موسی در دربار مصر باقی ماند و تحت مراقبت شخصی آسیه و محبت او پرورش یافت. زمانی که موسی به پیامبری رسید و به مصر بازگشت و فرعون و قوم بت‌پرست او را به سوی خدا دعوت کرد، آسیه به او ایمان آورد و به خدای یکتا ایمان آورد، هرچند ایمان خود را از فرعون پنهان داشت.

آسیه سال‌ها خدای یکتا را پرستید و ایمان خود را در سایه هدایت موسی حفظ کرد، اما سرانجام این راز فاش شد و فرعون را سخت آشفته ساخت. فرعون ابتدا تلاش کرد تا همسرش را از این عقیده باز دارد و برای بازگرداندن او به هر وسیله‌ای متوسل شد؛ گاهی تهدید و گاهی تطمیع. اما آسیه دل به خدایی سپرده بود که موسی را به پیامبری برگزیده بود. او خدایی را می‌پرستید که خالق زمین و آسمان‌هاست و جز آن چیزی نمی‌شناخت.

آسیه نه از فرعون می‌ترسید و نه از جایگاه خود به‌عنوان ملکه نیل رضایت داشت. تنها اندیشه‌اش هدایت فرعون و رهایی او از ظلم و ستم بود. اما فرعون که خود را خدای خدایان می‌خواند، پذیرش دعوت موسی را نوعی سقوط می‌دانست و بازگشت از ادعای خدایی برایش ممکن نبود.

فرعون در نهایت آسیه را میان ایمان به خدا و اطاعت از خود مخیر کرد. آسیه، راه ایمان را برگزید و با دل سپردن به سخنان موسی، کاخ‌های دربار را رها کرد و آنچه در پیش داشت را پذیرا شد. سرانجام، فرعون دستور داد او را به چهار میخ کشند. در آن لحظه که آسیه زیر شکنجه بود، با خدای خود راز و نیاز می‌کرد. قرآن از زبان او نقل می‌کند: «پروردگارا! برای من نزد خود، خانه‌ای در بهشت بنا کن و مرا از فرعون و اعمالش و قوم ستمگر نجات ده.»

آسیه، در زیر شکنجه‌های جانکاه فرعون جان داد، اما نامش در تاریخ بشر و در کتاب آسمانی قرآن، به‌عنوان یکی از زنان بزرگ و بی‌نظیر عالم، جاودانه شد.

خبرگزاری رسمی حوزه