در گفتگوی انتخاباتی جهان بانو بررسی شد: اهمیت حضور زنان در انتخابات به عنوان نهادی تعیین کننده

مجری: می‌خواهیم بررسی و پیوندی که انتخابات می تواند با مسائل زنان داشته باشد را بازگو کنیم. در همین راستا یک گریزی به الگوی سوم زن انقلاب اسلامی داشته باشیم. با توجه به اینکه الگوی سومِ زن سال‌ها قبل از سوی مقام معظم رهبری ایراد شد و در این تعریف زن را هم یک زن خانه دار و هم یک زن اجتماعی معرفی می‌کند؛ می خواهیم بدانیم دولت‌های سابق چقدر توانسته‌اند زمینه‌ی الگوی سوم پیش روند وکاری برای مسائل زنان انجام دهند؟

دکتر مولایی: من نمی‌خواهم زن را به صورت یک فرد که دارای یک سری ویژگی‌های شخصیتی و جنسیتی است نگاه کنم. من می‌خواهم به زن به عنوان یک جایگاه و نقشی که می تواند در جایگاه‌های مختلف ایفا کند، بپردازم. از جایگاه خانواده گرفته تا اجتماع. می خواهیم به لایه‌ی دوم زن بپردازیم. اگر ما خانواده را قدرت نرم در نظر بگیریم، مرد قدرت شناختی ذیل قدرت نرم است. زیرا قدرت نرم یک شقوق و انشعاباتی دارد که یکی از ابعاد آن قدرت شناختی است. به ذهن من می‌رسد که مرد نماد قدرت شناختی است و زن نماد قدرت روانی است که همان روح و روان است. فرزندان هم قدرت رسانه هستند و نقش ضریب‌دهی و انعکاس را دارند. در ابتدا می‌خواهم تفاوت این سه را توضیح بدهم و بعد وارد موضوع بشوم. مرد همان ذهن است. یعنی قدرت اطلاعاتی، کارآمدی و قدرت تحلیل. اما اگر به زن به عنوان مادر نگاه کنیم، وقتی عرض می کنم قدرت روانی ذیل قدرت نرم است، و یکی از موارد مهم آن امید است. اعتماد به نفس با پدر است اما زن، نقش عزت نفس را دارد. فرزندان را هم عرض کردم که انعکاس دهنده این دو قدرت هستند و ضریب می‌دهند. لذا این‌ها لازم و ملزوم یکدیگر هستند و در کنار همدیگر قابلیت تعریف دارند. چرا من آمدم و از این زاویه وارد موضوع شدم؟ به این دلیل که اگر ما بخواهیم در جامعه موفق باشیم، این جامعه نیاز به امید، امید آفرینی و تزریق امید دارد. یکی از لایه‌هایی که رهبر انقلاب در خیلی روی آن تأکید دارند امید آفرینی، تزریق امید و عزت نفس است. از سوی دیگر هم بحث کارآمدی و اعتماد به نفس نظام و ارزش افزوده است. وقتی ما می گوییم امید، یعنی این دستاوردها و تجلیل کردن از این دستاوردها. در قرآن به سوره حمد می گویند ام الکتاب (مادر کتاب)، زیرا سوره‌ی حمد سراسر تجلیل خداوند تبارک و تعالی است. یعنی دقیقاً به قاری قرآن انگیزه می‌دهد. علیرغم اینکه فقط هفت آیه است. در واقع جایگاه مادر مانند نقش سوره حمد در جامعه است. لذا جهت تزریق امید در خانواده و در جامعه، حضرت امام می‌فرمایند: «بزرگترین مسئولیت زن، مادر بودن او است».

مجری: با توجه به عرایض شما بیاییم مقداری مصداقی‌تر ورود کنیم. آیا در جهت الگوی سوم زن انقلاب اسلامی، در زمینه مسائل و حیطه‌ی زنان تناسب بین مصوبات و لوایح دولت بوده است یا خیر؟ مثلاً در زمینه‌ی امنیت زنان، فضای شهری زنان، خشونت‌های خانگی علیه زنان و سایر حقوق زنان، آیا مصوباتی که اتفاق افتاده، در راستای تأمین این منافع برای زنان بوده است؟

دکتر مولایی: من از زاویه‌ی قلمروی کاری خودمان صحبت کنم. ما در دوره‌ی ششم شورای اسلامی شهر مقدس قم، برای اولین بار است در ادوار شورا که ما کمیسیون زنان و خانواده داریم و تا این دوره نداشتیم. نگاه‌هایی که حضرت آیت‌الله رئیسی داشتندو مطالباتی که در دولت مطرح می‌شد و نقش و جایگاهی که بعد از انقلاب نسبت به زنان داشتند، در این دوره این ضرورت احساس شد که برای اولین بار کمیسیون زنان و خانواده تشکیل شود. این کمیسیون جهت صیانت از جایگاه خانواده و از طرف دیگر از جایگاه زن، هم به عنوان مادر و نقش آفرین اجتماعی است. کمیسیون زنان و خانواده از ابتدای شورا شکل گرفت. در این کمیسیون ریل‌گذاری‌ها بر اساس همین نگاه‌ها، یعنی نگاه مقام معظم رهبری و هم بحث الگویی که شما فرمودید، است. ما آن زیر ساخت هایی که شورای اسلامی شهر، مدیریت شهری و شهرداری محترم تدارک ببینند را پیش برده‌ایم. از جمله توسعه و ایجاد بوستان بانوان است تا زنان جامعه ما راحت بتوانند ورزش، سلامت، شادی و نشاط داشته باشند. زیرا اگر زن آرامش داشته باشد به خانواده و فرزندان آرامش می دهد. ما در تمام ناطق این را داریم و حتی دنبال این هستیم که این موضوع بیشتر هم بشود. از سویی دیگر برنامه‌های شادی آفرین و نشاط آفرین یک طرف موضوع بود که در شورای اسلامی شهر در دستور کار قرار داده شد. از سویی دیگر برنامه‌های فرهنگی و اجتماعی در مناسبت‌های مختلف تدارک دیده شد. حمایت از مشاغل، توسعه مشاغل و کسب و کارهای خانگی به صورت ویژه در دستور کار قرار گرفت. اینکه زن به عنوان سرپرست خانواده یا به عنوان کسی که می‌خواهد در اقتصاد جامعه نقش آفرینی داشته باشد، بتواند بر اساس شرایط و موجودیتی که خداوند تبارک و تعالی به خانم‌ها داده است، در جامعه حضور داشته باشند. این  هم یکی از دستورکارهای ویژه‌ی کمسیون است. می‌خواهیم صرفاً جنس زن و مؤنث را در نظر بگیریم. ما در شورای اسلامی شهر قم یک شعار داریم، می‌گوییم اگر بخواهیم صد کار فرهنگی و اجتماعی انجام بدهیم، نود کار را برای کودک و نوجوان انجام می‌دهیم. از صد کاری هم که می‌خواهیم برای کودک و نوجوان انجام بدهیم، هشتاد مورد آن را برای دختران انجام می‌دهیم. ما هر جلسه، چه در کمیسیون فرهنگی، چه در کمیسیون زنان و خانواده و چه در هیئت مدیره‌هایی که در سازمان فرهنگی و جاهای دیگر است، به جنس دختر می‌پردازیم.

مجری: تزریق این مصوبات در ارگان‌ها و اماکنی که متولی کار هستند؛ مثلاً اردو ببرند یا محفل بگیرند، زود اتفاق می افتد؟ مثلاً ما در دولت‌های قبلی متاسفانه تا اینها بیاید و به جامعه‌ی هدف برسد خیلی طول می‌کشید.

دکتر مولایی: سؤال بسیار درستی را مطرح کردید. می‌گویند منشأ تحول، تغییر است. اگر بخواهیم تحولی اتفاق بیفتد، لازمه‌ی کار تحویل گرفتن است. لذا ما مخاطب دختر و خانم را در برنامه‌های خودمان به طور ویژه تحویل می‌گیریم. ما تفاوت جنگ سخت و نرم را اینگونه می‌گوییم که جنگ سخت واحد رزم است و جنگ نرم واحد بزم است. یعنی شاد بودن و برنامه‌های پر انرژی داشتن. پس یک طرف قضیه تحویل گرفتن است. هدایا و کادو دادن است. نکته‌ی دوم این است که ما برای هماهنگ کردن دستگاه‌ها و غیره یکی از کارهایی که در اولویت شورا گذاشتیم، بهره‌گیری از ظرفیت کنشگران است. یعنی مجموعه‌های مختلف را در نظر می‌گیریم. مؤسسات، پایگاه های بسیج، کانون‌های مساجد، هیئات را در نظر می‌گیریم و از طریق زیرساختی که به آنها می‌دهیم، کار را پیش می‌بریم. یا در قوانین و مقررات این کار را انجام داده‌ایم و یک دستورالعمل تهیه کردیم. دستورالعمل حمایت از مساجد و مراکز و برنامه‌های فرهنگی. گفتیم هر مؤسسه‌ی فرهنگی که راجع به کودک کار کند و این امتیاز را بیاورد، بودجه‌ی بیشتری به آن‌ها تعلق می‌گیرد، اگر راجع به هویت کار کند، این مبلغ به او تعلق پیدا می‌کند و باقی مسائل. اینها چیزی بود که ما در دستور العمل قرار دادیم و برای اولین بار بود که اتفاق افتاد. ما دستورالعمل کمیته حمایت از مساجد، مراکز فرهنگی و فعالیت های فرهنگی، هنری و ورزشی را داریم. اگر ما بخواهیم تحولی در آدم انجام دهیم، یکی از بهترین بسترها روایت‌‍‌گری است. کنشگران ما در چند روز برنامه‌های مختلفی را برای دختران می‌گذارند، بعد می آیند و به کمیسیون یا شورای اسلامی شهر مقدس قم گزارش می دهند. پس اولاً کنشگران را می‌آوریم. دوم در قوانین جنبه‌ی حمایتی را می‌آوریم.

نکته‌ی مهمی که در اینجا دیده می‌شود همان بهره‌گیری از کنشگران است. همین کاری که شوراها انجام می‌دهند. و دولت به تنهایی نمی‌تواند و از کنشگرانی که در این حوزه کار می‌کنند، حمایت کند. مانند آموزش‌ها و کسانی که در حوزه‌ی آموزش خانواده و مشاوره کار می‌کنند مطالبه‌ی جدی ما از دولت توزیع صنایع فرهنگی، به ویژه صنعت فیلم است. ما نسبت به تقویت جایگاه خانواده و زنان معضل سنگین داریم. یعنی فیلم‌های خانگی و نمایش خانگی ما انگار بیشتر می‌خواهد ریشه‌ی خانواده را بزند.

مجری: می خواهید به آن دو مورد هم اشاره کنید؟ خشونت‌های خانگی و زنان زندانی.

دکتر مولایی: کاری که ما در شورا انجام دادیم این است که مشاوره را حمایت می‌کنیم. برنامه‌های مشاوره‌ای را هم حمایت سنگین می‌کنیم و از سویی دیگر به عنوان یک اولویت در دستور کار ما است. توسعه و تقویت مشاوره در مساجد، در مجموعه‌ها و مراکز مختلف است.

مجری: خیلی ممنونم از وقتی که گذاشتید. ان‌شاءالله تحقق این مسائل در حیطه‌ی زنان که بر دوش شما است به خوبی جلو برود و از دولت آینده هم این توقع هست که به مسائل زنان توجه کاملی داشته باشند.

گزارشگر: مهتا صانعی

نشست اختصاصی پایگاه خبری جهان بانو