بانوی علوی اسیر کربلا به نام «ام عبدالله»

ام عبدالله فرزند امام مجتبی (ع)، نامش فاطمه و مادرش ام ولد است. به او ام عبده و ام محمّد نيز گفته‌اند. مادر ایشان نیز ‌ام اسحاق دختر طلحة بن عبیدالله التیمی بوده است. ظاهراً کنیه مشهور ایشان ‌ام عبدالله است و برخی اُم الحسن را نیز ذکر کرده‌اند.

وی با امام سجاد (ع) ازدواج كرد و از وى چهار فرزند به نام‌هاى امام محمد باقر (ع)، حسن، على و عبدالله متولد شد.

او اولین علوی بود که با یک علوی دیگر ازدواج کرد، به همین جهت، امام باقر (ع) فرزند این دو را «هاشمی من ‌هاشمیین علوی من علویین؛ یک ‌هاشمی که از پدر و مادر‌ هاشمی است و یک علوی که از پدر و مادر علوی است» توصیف کرده‌اند. او در خاندان امام حسن (ع)، در صداقت و راستگویی، بى‌نظير و نخستين زن علويه بود كه فرزند علوى به دنيا آورد.

فاطمه دختر امام حسن (ع)، همسر امام سجاد (ع) و مادر امام باقر (ع)، زنی فاضل بوده و در منابع روایی، کرامتی نیز از ایشان نقل شده است.

امام باقر (ع) فرمودند: «مادرم زیر دیواری نشسته بود که ناگاه دیوار شکاف خورد و صدای ریزش سختی به گوش رسید، مادرم با دست اشاره کرد و گفت: نه، به حق مصطفی! خدا به تو اجازه نداده که بر من فرود آیی. دیوار در هوا معلق بود تا مادرم از آن‌جا گذشت، سپس پدرم صد دینار از برای او صدقه داد».

 امام صادق (ع) مادربزرگ خود را چنین توصیف می‌کند: «کانَتْ صِدِّیقَةً لَمْ تُدْرَکْ فِی آلِ‌الْحَسَنِ امْرَاَةٌ مِثْلُهَا»؛ «او صدیقه‌ای بود که در خاندان امام حسن (ع) زنی هم‌تراز او وجود نداشت».

فاطمه بنت الحسن، در واقعه کربلا نیز حضور داشت و همراه باقی‌ماندگان خانواده امام حسین پس از شهادت ایشان (ع) به اسارت رفت و مورد آزار و اذیت دشمنان خدا قرار گرفت.

• مادری که رسم ولایت پذیری را به سرانجام رساند به نام «ام خلف»
• ام وهب اولین بانوی شهید کربلا
• بانوی سیاستمدار به نام «دومه»