مادری که رسم ولایت پذیری را به سرانجام رساند به نام «ام خلف»

مسلم بن عوسجه، از بهترین شیعیان کوفه بود و نقش فعّالی در تهییج اهل کوفه برای یاری امام(ع) و مسلم بن عقیل(ع) ایفا نمود. با شنیدن خبر نزدیک شدن کاروان امام(ع) به کوفه، با وجود مأمورین فراوانی که ابن زیاد برای کنترل راه های کوفه گمارده بود تا مانع پیوستن افراد به امام(ع) شود مسلم(ع) فورا از کوفه خارج شده و به سوی آن حضرت می شتابد. همسرش ام خلف نیز درنگ را جایز ندانسته و به همراه فرزندش، همراه او به امام(ع) و خاندانشان می پیوندد.

ام خلف این بانوی بزرگوار، پس از آنکه ناظر شهادت دردناک همسرش می شود شهادت یک عزیز را در راه مولا باز هم ناچیز می داند و چون خود نمی تواند جان نثار ولی خدا کند فرزندش را به مسلخ عشق می فرستد. او می داند که برای مادر نظاره شهادت فرزند دردآورتر از دادن جان خویش است. او می داند که در این راه هر چه بیشتر از علقه های خویش بگذرد رسم ولایت را بهتر به جا آورده است. لذا، رو به فرزند خود خلف می کند و می گوید: یا بنیّ! اختر نصرة ابن بنت النبی(ص) علی سلامة نفسک و ان اخترت سلامتک لن ارضی عنک. فرزندم برخیز و فرزند دختر پیامبر را یاری کن و یاری او را بر سلامت خویش ترجیح ده و بدان که اگر سلامت خویش را بر نصرت او گزینی، هرگز از تو راضی نخواهم شد.

خلف برخاسته و از امام(ع) اجازه نبرد می گیرد آن حضرت می فرمایند: اگر به جنگ با دشمن روی و کشته شوی مادرت در بیابان ها تنها و غریب می ماند.

خلف پاسخ می دهد که: مادرم خود مرا به رزم با دشمنانت فرستاده است. آن گاه حضرت اجازه می فرمایند.

حماسه ام خلف این مادر شجاع در همین جا تمام نمی شود بلکه برای آنکه مبادا سختی جنگ روحیه فرزند را تضعیف کند پشت سر او که رو به میدان حرکت می کند فریاد می زند: فرزندم! بشارت باد تو را به آب گوارای کوثر که به زودی خواهی نوشید. خلف، پس از کشتن چندین تن به شهادت می رسد. دشمن، سر او را جدا کرده و به سوی مادر پرتاب می کند و مادر با روحی بزرگ که پیداست از چشمه ولایت جرعه نوشیده است رو به سر جدا شده می‌کند و می‌گوید: چه نیکو عمل کردی ای مایه خرمی دل و ای روشنی دیدگان من!

• بانوی علوی اسیر کربلا به نام «ام عبدالله»
• ام وهب اولین بانوی شهید کربلا
• بانوی سیاستمدار به نام «دومه»