افول اخلاقی در غرب و تقلا برای بازگشت به عفاف

دکتر جمیله هاشم نیا، پژوهشگر علوم قرآن و حدیث دانشگاه علوم اسلامی رضوی، در نشست تخصصی «ابعاد پنهان افول آمریکا؛ جایگاه زن میان انسانیت و شیءانگاری» که در دانشگاه علوم اسلامی رضوی برگزار شد، به بررسی ابعاد افول اخلاقی در آمریکا و تلاش‌های کنگره این کشور برای بازگرداندن عفاف پرداخت.

وی با ارائه آمار و مستندات تاریخی، به تحلیل شیوه‌های رسانه‌ای در بهره‌برداری از زنان در غرب و پیامدهای اجتماعی و اقتصادی آن پرداخته و مفهوم علمی «شیءانگاری» را تعریف کرد.

دکتر هاشم‌نیا در ابتدای سخنانش به تأثیر عمیق رسانه‌ها در سوق دادن زنان به سمت استانداردهای غیرواقعی زیبایی و جلب تأیید مردان اشاره کرد و این وضعیت را «اسارت ذهنی زن» توصیف نمود. او همچنین به تاریخ تمدن «ویل دورانت» اشاره کرد و یادآور شد که زنان اروپایی پیش از رنسانس لباس‌هایی کاملاً پوشیده داشتند، اما پس از آن، نگرش شیءانگاری به تدریج رواج یافت.

این پژوهشگر با اشاره به کتاب «دختران به عفاف روی می‌آورند» نوشته وندی شیلد، سیر افول اخلاقی در غرب را از دهه ۵۰ تاکنون تشریح کرد و گفت: در دهه ۵۰، اعتراف به بی‌بندوباری غیرممکن بود و تغییر نگرش‌ها و انکار پیامدهای روابط آزاد در دهه‌های بعد، نمایانگر بحران اخلاقی در غرب است. او همچنین به آمارهای اخیر در مورد وضعیت نوجوانان در آمریکا پرداخته و از افزایش تولدهای نامشروع، سقط‌جنین و نرخ بالای خودکشی نوجوانان سخن گفت و این مشکلات را ناشی از فشارهای اقتصادی بر دولت‌ها دانست.

دکتر هاشم‌نیا به تلاش‌های کنگره آمریکا در دهه ۸۰ میلادی برای تصویب قوانین مرتبط با عفاف اشاره کرد و بیان داشت که این دولت با افزایش کمک‌های مالی برای ترویج عفاف، در پی کنترل پیامدهای منفی اخلاقی بوده است. او مفهوم «شیءانگاری» (Objectification) را به عنوان علت اصلی بسیاری از مشکلات اجتماعی معرفی کرد و این پدیده را انکار شخصیت انسانی و تبدیل انسان به شیء دانست و آن را به دو بُعد «خودشی‌انگاری» و «شیءانگاری دیگران» تقسیم کرد.

در پایان، وی تأکید کرد که تمرکز جامعه بر جسم و بی‌عفتی زن، تمامی ابعاد انسانی و شخصیت او را نادیده می‌گیرد و در واقع این پدیده، زن را به عنوان قربانی فرهنگ شیءوارگی قرار می‌دهد.

خبرگزاری قدس