افزایش ۱۳۰ درصدی مصرف سیگار میان دختران ۱۳ تا ۱۵ سال

بهزاد ولی‌زاده، رئیس دبیرخانه ستاد کشوری کنترل دخانیات وزارت بهداشت در رابطه با مصرف دخانیات در بین زنان و دختران ایرانی که در چند سال‌ اخیر افزایش پیدا کرده، هشدار داد.

وی اظهار کرد: دخانیات تنها محصول قانونی است که مصرف آن جان بیش از نیمی از مصرف‌کنندگان را می‌گیرد. در ایران، هر سال بیش از ۵۰ هزار میلیارد تومان خسارت ناشی از مصرف مواد مخدر بر کشور تحمیل می‌شود که از این میزان، حدود ۱۴ هزار میلیارد تومان فقط به بخش سلامت اختصاص دارد و این هزینه در حالی پرداخت می‌شود که فقط ۱۵ هزار میلیارد تومان آن از محل مالیات محصولات دخانی تأمین می‌شود؛ مبلغی که حتی هزینه درمان بیماری‌های ناشی از مصرف را نیز تامین نمی‌کند.

در دسترس بودن مواد دخانی برای نوجوانان

حقوق عامه در رویارویی با این بحران نادیده گرفته می‌شود و بیشتر افراد جامعه که مصرف‌کننده دخانیات نیستند، عملاً بار سنگین درمان و عوارض آن را به دوش می‌کشند. عرضه بی‌ضابطه، عدم اجرای مؤثر قانون و ضعف نظارت شرایطی را ایجاد کرده که سیگار و دیگر محصولات دخانی حتی در دسترس افراد زیر ۱۵ سال هم قرار دارد.

آمارهای رسمی در گروه سنی ۱۳ تا ۱۵ سال نشان‌دهنده آن است که مصرف سیگار در بین دختران، در یک دوره ۱۰ ساله، بیش از ۱۳۰ درصد افزایش پیدا کرده است. با وجود اهمیت این گروه سنی، همچنان مشکل آماری به طور جدی در بازه ۱۵ تا ۱۸ سال مشاهده می‌شود.

در گروه سنی ۱۸ تا ۲۴ سال هم که بخش زیادی از جمعیت دانشجویان و دانش‌آموزان را در بر می‌گیرد، بین سال‌های ۱۳۹۵ تا ۱۴۰۰، مصرف دخانیات در زنان ۹۰ درصد و در مردان ۳۴ درصد افزایش پیدا کرده است. مصرف سیگار در همین بازه برای زنان تا ۱۹۰ درصد افزایش داشته و در مردان ۴۶ درصد رشد را نشان می‌دهد. این آمارها، زنگ خطری جدی برای حوزه پیشگیری از اعتیاد محسوب می‌شود.

مالیات پایین مواد دخانی در ایران

سیاست‌های مالی ضعیف و مالیات کم، تأثیر چندانی بر قیمت دخانیات نداشته‌اند. بسیاری از کشور‌ها با تعیین نرخ مالیات بالای ۷۵ درصد از قیمت خرده‌فروشی، توانسته‌اند مصرف دخانیات را کنترل کنند‌. این نرخ در ایران حدود ۲۶ درصد است؛ فاصله‌ای چشمگیر با استاندارد‌های جهانی که تاثیر سیاست‌ها را کمرنگ کرده است.

مقاومت صنایع دخانی و اجرای ناقص قوانین نیز از افزایش اثربخش مالیات‌ها جلوگیری می‌کنند. در برخی از موارد، نرخ‌های پیشنهادی مالیات به‌دلیل فشار صنایع در مراحل تصویب، تعدیل شده‌اند؛ سیاست‌هایی که باید مورد اصلاح و بازنگری قرار گیرند تا نقش واقعی خود در کاهش مصرف را اجرا کنند.

زنان باردار در معرض خطر

از طرفی، خطرات گسترده دخانیات برای سلامت عمومی، به‌خصوص سلامت زنان باردار هم مورد تأکید قرار گرفته است. تحقیقات مختلف نشان داده‌اند که حتی قرار گرفتن افراد غیر مصرف‌کننده در معرض دود سیگار، می‌تواند منجر به زایمان زودرس، افزایش احتمال سقط جنین، رشد ناقص مغزی جنین و ناباروری شود. همچنین نوزادان متولد شده از مادران در معرض دود دخانیات، با خطر مرگ ناگهانی مواجه هستند.

خبرگزاری صدا و سیما