افزایش نگران‌کننده مصرف دخانیات در میان زنان

معاون بهداشت وزارت بهداشت با هشدار درباره افزایش مصرف مواد دخانی در میان زنان، اعلام کرد که سالانه حدود ۵۰ هزار نفر در ایران به دلیل مصرف سیگار جان خود را از دست می‌دهند. وی همچنین به آخرین آمار مصرف دخانیات در مردان در سال ۱۴۰۰ اشاره کرد.

درحالی‌که در سال‌های اخیر بارها نسبت به افزایش مصرف دخانیات در میان زنان هشدار داده شده است، معاون بهداشت وزارت بهداشت اعلام کرد که سالانه حدود ۵۰ هزار نفر در ایران به دلیل مصرف سیگار جان خود را از دست می‌دهند.

 وی افزود: بر اساس آخرین آمار، در سال ۱۴۰۰، مصرف دخانیات در مردان ۳ درصد و در زنان ۱۱ درصد نسبت به سال ۹۵ افزایش‌یافته است.

شکسته‌شدن قبح مصرف سیگار بین دختران و زنان و سیگارکشیدن آن‌ها در انظار عمومی به مسائل فرهنگی متعدد، کمبود آموزش‌های لازم درباره مضرات سیگار و وجود انواع سیگار با برندها و طعم‌های متنوع و همچنین سیگارهای الکترونیک مرتبط است.

علیرضا رئیسی نقش رسانه‌ها در مقابله با تبلیغات نادرست مصرف سیگار را بسیار حیاتی دانست و تأکید کرد که باید فرهنگ‌سازی منفی در سریال‌های تلویزیونی اصلاح شود.

معاون بهداشت وزارت بهداشت همچنین افزایش مالیات بر سیگار را عاملی مؤثر در کاهش مصرف آن دانست و افزود: سیگار در کشور ما به‌شدت ارزان است و بدون شک افزایش قیمت آن موجب کاهش تقاضا خواهد شد که این موضوع یکی از برنامه‌های مهم ما به شمار می‌آید.

حمیدرضا شاهسون، دبیر شورای طرح «پاد» جمعیت مبارزه با استعمال دخانیات ایران، اظهار داشت که تحقیقات میدانی نشان می‌دهد دانش‌آموزان سال‌های سوم و چهارم ابتدایی تجربه سیگارکشیدن را داشته و در دوران متوسطه، مصرف دخانیات در میان دانش‌آموزان به اوج می‌رسد.

 وی افزود: متأسفانه بسیاری از والدین با مصرف سیگار و قلیان در خانه یا مکان‌های عمومی مانند پارک‌ها، زمینه را برای ترغیب فرزندان به مصرف دخانیات و سایر مواد فراهم می‌کنند.

شاهسون تأکید کرد که تحقیقات نشان می‌دهد اکثر نوجوانان سیگاری دارای والدین یا اعضای خانواده‌ای هستند که دخانیات مصرف می‌کنند و این امر باعث آشنایی فرزندان با مصرف سیگار می‌شود.

او یکی دیگر از عوامل ترویج مصرف بالای دخانیات در کشور را نمایش استعمال سیگار در فیلم‌ها و نمایش‌های خانگی دانست و گفت: افرادی که از فروش سیگار درآمدهای کلانی کسب می‌کنند، به نفع خود مانع از عدم ترویج مصرف سیگار می‌شوند و حتی ممکن است تلاش کنند تا مصرف دخانیات به دلیل افزایش تولید و فروش بیشتر، افزایش یابد. همچنین، شاهسون اشاره کرد که صداوسیما در این زمینه ترک فعل می‌کند، چرا که طبق قانون از سال ۸۵ هر گونه تبلیغ دخانیات ممنوع است.

در مورد افزایش مصرف دخانیات در بین دختران و زنان ایرانی، او گفت: افزایش واردات سیگارهای طعم‌دار و شیرین و همچنین سیگارهای سبک با بسته‌بندی‌های جذاب، باعث شده که دختران به‌صورت هم‌زمان با پسران در مدارس و دانشگاه‌ها و همچنین در خانه و محل کار سیگار مصرف کنند.

 درحالی‌که در یک دهه گذشته، دختران و زنان از سیگارکشیدن در انظار عمومی خودداری می‌کردند، اکنون این قبح شکسته شده است و تغییرات فرهنگی در این زمینه تأثیرگذار بوده است.

شاهسون همچنین به آمارهای رسمی اشاره کرد که نشان می‌دهد مصرف دخانیات، سیگارهای الکترونیکی و دیگر مواد مخدر در سنین پایین‌تر برای دختران افزایش‌یافته است.

 او افزود که مصرف سیگار در میان نوجوانان و جوانان بین سنین ۱۴ تا ۱۸ سال ۱۳۳ درصد افزایش‌یافته و این آمار مربوط به چند سال گذشته است.

علاوه بر این، دختران و پسران نوجوان به‌شدت به استعمال «گل» و دیگر مواد صنعتی روی آورده‌اند که این موضوع بسیار نگران‌کننده است.

رشد ۱۳۳ درصدی

ابوالحسن صفر پور، دبیر میز پیشگیری فرهنگی و اجتماعی از مصرف مواد مخدر و الکل شورای‌عالی انقلاب‌فرهنگی، اعلام کرد که تحقیقاتی که در اواخر سال ۱۴۰۰ انجام شده، نشان‌دهنده افزایش شدید مصرف دخانیات در کشور است.

 او افزود که هم مدل‌های جدید و دستگاه‌های تازه‌ای برای مصرف ظهور کرده و هم در میان دختران و زنان ۱۵ تا ۳۰ سال، شاهد رشد ۱۳۳ درصدی مصرف دخانیات هستیم.

وی همچنین اشاره کرد که از سال ۱۳۹۴، در زمینه مصرف مخدرها و اعتیاد، شاهد افزایش مداوم بوده‌ایم، به‌گونه‌ای که از یک سو مصرف مواد مخدر افزایش‌یافته و سن اعتیاد کاهش‌یافته و از سوی دیگر، الگوی مصرف مخدر در کشور تغییر کرده است. به شیوه‌ای که مصرف به سمت مخدرهای صنعتی و محرک‌های پرخطر و استحصالات (بازیافت شده) شاهدانه حرکت کرده است.

آمار مصرف دخانیات در کشور به گونه‌ای است که گزارش‌های رسمی نشان می‌دهد تعداد کارخانه‌های تولید سیگار با برندهای مختلف تحت لیسانس شرکت‌های بزرگ دخانیاتی جهان، سه برابر افزایش یافته است.

 تولید سیگار در این کارخانه‌ها، همراه با واردات سالانه ۱۵ تا ۱۰ میلیارد نخ سیگار قاچاق، نشان‌دهنده افزایش سطح تقاضا برای مصرف سیگار است. یکی از دلایل این افزایش، رشد ۱۳۳ درصدی مصرف سیگار در میان زنان است.

او افزود که در گروه سنی ۱۸ تا ۲۴ سال، مصرف دخانیات در مردان ۳۴ درصد و در زنان ۹۰ درصد افزایش‌یافته است.

همچنین، مصرف روزانه سیگار در میان زنان حدود ۱۹۰ درصد و در مردان ۴۶ درصد افزایش داشته و در گروه سنی ۲۵ تا ۳۴ سال نیز در مردان ۱۹٫۶ درصد و در زنان ۹۰٫۸۸ درصد افزایش مشاهده شده است.

 از سوی دیگر، مصرف دخانیات در گروه سنی ۱۳ تا ۱۵ سال نیز ۱۳ درصد و مصرف سیگار در دختران نوجوان ۱۳۳ درصد افزایش‌یافته است.

وی همچنین به وضعیت مصرف دخانیات در منطقه مدیترانه شرقی سازمان جهانی بهداشت اشاره کرد و گفت که شیوع مصرف دخانیات، به‌ویژه در بین جوانان، بسیار نگران‌کننده است.

 تا سال ۲۰۲۵، برخلاف روند کاهشی مصرف دخانیات در سایر مناطق جهان، شیوع استعمال دخانیات در این منطقه به طور افزایشی ادامه خواهد داشت که می‌تواند به اپیدمی روزافزون بیماری‌های ریوی منجر شود.

جندقی ادامه داد که در این منطقه، حدود ۳۸ درصد مردان و ۲۹ درصد زنان دخانیات مصرف می‌کنند و در برخی کشورها این آمار به ۵۷ درصد در مردان و ۲۹ درصد در زنان نیز می‌رسد.

او افزود که در گروه سنی ۱۳ تا ۱۵ سال، شیوع مصرف دخانیات در پسران ۴۲ درصد و در دختران ۳۱ درصد است و دلیل اصلی بالابودن شیوع مصرف در بین جوانان و نوجوانان، ترویج و تمایل آن‌ها به مصرف قلیان است.

روزان