افزایش اشتغال مادران و بحران امکانات رفاهی برای کودکان

سازمان اداری و استخدامی کشور، کارمند را فردی تعریف می‌کند که بر اساس ضوابط و مقررات مربوطه، به موجب حکم یا قرارداد مقام صلاحیت‌دار، در یک دستگاه اجرایی به خدمت پذیرفته می‌شود. کارمندان بر اساس نوع قرارداد به چهار گروه رسمی، پیمانی، کار معین و شرکتی تقسیم می‌شوند. آخرین آمار منتشر شده از وضعیت کارمندان دولت به سال ۱۴۰۲ مربوط می‌شود و شامل جزئیاتی از تحصیلات، نوع قرارداد، تعداد کارمندان استان‌ها و جنسیت آنان است. بر اساس این آمار، تعداد کل کارمندان دولت (بدون احتساب نیروهای نظامی و انتظامی) در پایان سال ۱۴۰۲ به ۲ میلیون و ۲۸۰ هزار و ۸۷۵ نفر رسید.

سهم زنان در نیروی کار دولتی

از میان این تعداد کارمند، یک میلیون و ۱۹ هزار و ۹۳۳ نفر را زنان و یک میلیون و ۲۶۰ هزار و ۹۴۲ نفر را مردان تشکیل می‌دهند. به‌این‌ترتیب، زنان ۴۵ درصد از کل کارمندان دولت را شامل می‌شوند؛ در حالی که این رقم در سال ۱۴۰۰ حدود ۴۱ درصد بود. به نظر می‌رسد برگزاری آزمون‌های استخدامی در سه سال اخیر، به ویژه برای جذب معلمان جدید، تأثیر زیادی در افزایش سهم زنان در ساختار اداری کشور داشته است.

آمار سازمان اداری و استخدامی نشان می‌دهد که تعداد نیروهای رسمی کارمندان دولت به یک میلیون و ۵۴۵ هزار و ۸۹۲ نفر می‌رسد که شامل ۶۸۹ هزار و ۴۳۱ زن و ۸۵۶ هزار و ۴۶۱ مرد است. تعداد کل کارمندان دارای قرارداد پیمانی نیز به ۳۵۶ هزار و ۴۰۷ نفر می‌رسد که از این تعداد، ۱۸۳ هزار و ۱۷۳ نفر زن و ۱۷۳ هزار و ۲۳۴ نفر مرد هستند. تفاوت اصلی بین قرارداد رسمی و پیمانی در مدت زمان استخدام و نحوه تبدیل وضعیت نیروهای استخدامی جدید است.

چالش‌های زنان شاغل

با توجه به اهمیت جوانی جمعیت و افزایش تعداد زنان شاغل، نقش آنان در فرزندآوری و تأمین نیروی انسانی برای کشور موضوعی است که باید به آن توجه شود. یکی از مشکلات اصلی که زنان شاغل با آن مواجه هستند، نبود زیرساخت‌هایی چون مهدکودک در محل کار است که به مانعی در مسیر فرزندآوری و سیاست‌های جمعیتی تبدیل شده است. به نظر می‌رسد که نمی‌توان انتظار داشت زنان پس از گذراندن مراحل تحصیلی طولانی و کسب دانش تخصصی، بدون هیچ‌گونه تقاضایی از بازار کار کناره‌گیری کنند. اشتغال برای زنان تحصیل‌کرده نه تنها یک خواسته شخصی، بلکه ضرورتی اجتماعی برای استفاده از سرمایه انسانی است.

حمایت از اشتغال زنان

ایجاد زیرساخت‌هایی مانند مهدکودک در نزدیک محل کار یکی از راهکارهای مؤثر در حمایت از اشتغال زنان است. این اقدام نه تنها به تأمین امنیت روانی مادران کمک می‌کند، بلکه تأثیر مثبتی بر سلامت روانی و رشد عاطفی کودکان نیز دارد. مادرانی که امکان تعامل مداوم با فرزند خود در ساعات کاری را دارند، کمتر تحت فشار روانی قرار می‌گیرند و به همین دلیل بهره‌وری بالاتری نیز دارند.

مرجان رشوند، جمعیت‌شناس و عضو هیأت علمی دانشگاه، با تأکید بر اهمیت این موضوع، اشاره می‌کند که هزینه‌های مهدکودک‌ها بسیار بالا است و کمک‌هزینه‌ای که برخی دانشگاه‌ها پرداخت می‌کنند، به هیچ عنوان کافی نیست. او همچنین به مشکلاتی چون عدم وجود مهدکودک‌های مناسب در برخی دانشگاه‌ها و نگرانی مادران از بابت تأمین امنیت فرزندان‌شان اشاره می‌کند.

تأسیس مهدکودک‌های مشترک میان ادارات و نهادهای نزدیک می‌تواند یک راهکار مؤثر باشد. این اقدام می‌تواند به کاهش اضطراب مادران و بهبود وضعیت اشتغال زنان کمک کند و همچنین فضای مناسبی برای رشد و پرورش کودکان فراهم آورد.

طبق آمار ارائه شده، سهم زنان از جمعیت کارمندان دولت به ۴۵ درصد افزایش یافته است. به عبارت دیگر، از مجموع کارمندان دولت، یک میلیون و ۱۹ هزار و ۹۳۳ نفر زن هستند که این رقم نشان‌دهنده افزایش قابل توجهی در مقایسه با سال‌های گذشته است.

تعادل