از خودنمایی تا خودکشی!

به لطف شبکه‌های اجتماعی این روزها تمایل به خودنمایی و دیده‌شدن در بین جوانان بسیار افزایش پیدا کرده است؛ شاید احساس می‌کنند از این طریق می‌توانند معروف و مشهور شوند و درآمدی را کسب کنند که برای بسیاری از مردم غیر قابل تصور است. با این وجود در مواردی این خودنمایی‌ها به‌جای اینکه افراد را به خوشبختی برساند خطراتی را برای آن‌ها به دنبال دارد. اخیراً هم در شبکه‌های اجتماعی خودکشی چندین بلاگر معروف بسیار دیده شده است با این وجود در این شرایط نقش پدر و مادرها در پیشگیری از چنین حوادثی مثل خودکشی چیست؟ برای رسیدن به پاسخ این پرسش با ما همراه باشید:

هم‌زمان با روز جهانی پیشگیری از خودکشی ششمین همایش «فرهنگ و خانواده» با موضوع «نقش خانواده در پیشگیری از خودکشی نوجوانان و جوانان» با حضور اساتید مطرح در حوزه روان‌شناسی و خانواده در فرهنگسرای خانواده برگزارشد.

غلامعلی افروز، استاد ممتاز دانشگاه تهران در این همایش گفت: قهرمان‌سازی افرادی که اقدام به خودکشی می‌کنند، اثرات فراوانی در گروه‌های جوانان و نوجوانان که سطح جامعه‌پذیری و الگوپذیری بیشتری دارند، به دنبال دارد. سه گروه ناشنوایان، زنان و نوجوانان بیشترین تلاش برای خودکشی را دارند. ناشنوایان به این دلیل بالاترین میزان اقدام به خودکشی را دارند که خلأ صوت و احساس تنهایی در بین جمع را بیشتر احساس می‌کنند. برخی از زنانی که بیش از ۱۵ سال از ازدواجشان گذشته است، ناکامی‌های جنسی و روانی را تجربه می‌کنند و در نتیجه دست به خودکشی می‌زنند، نوجوانان به خصوص دختران به دلایل متعدد از جمله ناکامی مکرر و فقر عاطفی به فردای بهتر امیدی ندارند و در نتیجه دست به خودکشی می‌زنند.

افروز افزود: به یقین تعارضات روانی، احساس تنهایی، خودکشی‌های نمایشی گروهی با یک توهم باعث اقدام به خودکشی می‌شود. ما اگر ریشه‌ها و نشانه‌ها را درک کنیم می‌توانیم از چنین حوادثی پیشگیری کنیم به شرطی که ۷۰۰ هزار معلم امید آفرین برای تربیت این افراد استخدام شوند. همچنین مداخلات آموزشی خانواده محور می‌تواند از خودکشی پیشگیری کند. فرزندان حق دارند والدین خود را دوست داشته باشند و حق دارند مطمئن شود پدر و مادرشان عاشقانه یکدیگر را دوست دارند.

خانواده محل تامین امینت عاطفی است!

شیوا مقدم، مسئول فرهنگسرای خانواده در موردنقش پراهمیت خانواده در خودکشی اظهار کرد: خانواده به عنوان محل تامین امنیت عاطفی یکی از مهم‌ترین نهادها در جلوگیری از خودکشی محسوب می‌شود. خانواده بحران زده منجر به بی‌ارزشی و بی‌کسی، افسردگی، طرد، انزوا و اقدام به خودکشی است، اما خانواده پایدار می‌تواند به عنوان سپری در مقابل افکار و نشانه‌های خودکشی عمل کند تا آمار خودکشی را کاهش دهد.

نقش مهم اطلاع‌رسانی صحیح توسط رسانه‌ها

حمید پیروی، نایب رئیس جمعیت علمی پیشگیری از خودکشی ایران در رابطه با این موضوع بیان کرد: قراردادن اطلاعات صحیح و مناسب در اختیار رسانه‌ها نقش مهمی را در این موضوع ایفا می‌کند. میانگین جهانی خودکشی در حال کاهش است و هر چند میانگین کشوری این پدیده در ایران از میانگین جهانی کمتر است، با این وجود در سال‌های گذشته افزایش یافته است که این موضوع ایجاب می‌کند بیشتر درباره خودکشی صحبت و برنامه‌های علمی انجام شود.

وی ماه سپتامبر را ماه آگاهی از خودکشی دانست و اظهار امیدواری کرد که آگاهی از خودکشی در جامعه عمومی افزایش پیدا کند و در ادامه گفت: برای‌آنکه بتوان درباره پدیده خودکشی و پیشگیری از آن بحث کرد باید زبان علمی حرف‌زدن درباره خودکشی را بیاموزیم.

عوامل تاثیرگذار در  اقدام به خودکشی!

نایب رئیس جمعیت علمی پیشگیری از خودکشی ایران با بیان این‌که در حال حاضر افزایش آمار خودکشی در جامعه به خصوص در بین نوجوانان و جوانان یکی از نگرانی‌های سیستم بهداشت روان جامعه محسوب می‌شود، تصریح کرد: یکی از اولویت‌های سیستم نظام سلامت کشور پیشگیری از خودکشی است و عواملی مانند جدایی و طلاق، مشکلات اقتصادی، مشکلات قانونی، رویدادهای استرس‌زا، ناامیدی، مصرف مواد مخدر و بیماری‌های روانپزشکی برافزایش آمار اقدام به خودکشی تاثیرگذارند. ۹۰ درصد افرادی که دست به خودکشی می‌زنند، مبتلا به اختلال روانپزشکی هستند و باید به روانشناس مراجعه کنند.

بیشترین میزان خودکشی در غرب ایران است!

نگین زنگنه نیا، عضو کمیته پیشگیری از خودکشی دیگر سخنران این همایش اظهار داشت: بیشترین میزان خودکشی در غرب ایران رخ می‌دهد. حمایت خانواده و دوستان به عنوان یک روش مداخله در بحران، به ایجاد یک محیط پشتیبان و پر مهر برای افراد در خطر خودکشی تاثیر دارد. از آنجایی که در روش حمایت خانواده و دوستان افراد در موقعیت‌های بحرانی به دنبال احساس ارتباط پشتیبانی و انسانی هستند، این روش می‌تواند تاثیرگذار باشد.

زنگنه نیا در ادامه توضیح داد: نخستین قدم در پشتیبانی از افراد در خطر خودکشی، شنیدن به احساسات و تجربیات آن‌ها است. بهتر است از آن‌ها درباره احساسات و تجربیات شخصی‌شان سوال بپرسید. تلاش کنید از شرایط و احساسات آن‌ها بدون انتقاد سوال کنید تا احساس امنیت کنند. باید به آن‌ها نشان دهید که احساسات و تجربیاتشان را درک می‌کنید. اعتراف به اینکه اوضاع برایشان حساس است و احتمالاً سختی‌هایی دارد، توجه شما به اوضاع آن‌ها را نشان می‌دهد.

نیمی از افرادی که اقدام به خودکشی می‌کنند سابقه خودزنی هم دارند!

سمیه عابدینی روانشناس، عضو هیات علمی دانشگاه کودک و نوجوان نیز در این همایش گفت: نیمی از افرادی که دست به خودکشی می‌زنند، سابقه خودزنی نیز دارند‌. خودزنی به معنای عملی آگاهانه است که باعث خودکشی نمی‌شود و در نوجوانان بیشتر رخ می‌دهد. همچنین یکی از فاکتورهای مهم در خودکشی افسردگی است. افرادی که با افسردگی دست و پنجه نرم می‌کنند، افکار ناامیدکننده‌ای دارند با این وجود همه افراد دارای افسردگی برای خودکشی اقدام نمی‌کنند.

وی تصریح کرد: تأثیرپذیری از گروه همسالان و دوستان، فضای مجازی و بازهای رایانه‌ای، بیماری و مشکلات جسمی، اعتیاد به الکل، بحران هویت، عوامل استرس زا، شکست عاطفی، احساس یاس و نامیدی و مشکلات خانوادگی از جمله عوامل زمینه‌ساز در خودکشی محسوب می‌شود. خودکشی یک اتفاق پیچیده و چند بعدی است و اقدامات حمایتی خانواده در جلوگیری از خودکشی نوجوانان به دلیل نقش حیاتی در سلامت روان نقش مهمی دارد.

فارس