ازدواج معکوس؛ راه‌حلی برای گره‌گشایی از معضل تجرد دختران دهه شصتی؟ 

این نسل از زنان که امروز در آستانه چهل‌سالگی یا حتی گذر از آن قرار دارند، با چالش‌های بی‌شماری در مسیر ازدواج روبه‌رو هستند. کاهش تعداد مردان هم‌سن یا بزرگ‌تر به دلیل شکاف جنسیتی دهه شصت، تغییر اولویت‌های جوانان در ازدواج و مقاومت فرهنگی در برابر ازدواج زنان با مردان کوچک‌تر، همگی عواملی هستند که این معضل را پیچیده‌تر کرده‌اند.

در چنین شرایطی، ازدواج معکوس یعنی ازدواج زن با مردی کوچک‌تر از خود  می‌تواند به عنوان یک راه‌حل واقع‌بینانه مطرح شود. این الگو نه‌تنها می‌تواند شکاف جمعیتی موجود را تا حدی جبران کند، بلکه با تغییر نگرش‌های سنتی درباره محدوده سنی ازدواج، فشار روانی بر زنان مجرد این نسل را کاهش دهد. نمونه چنین ازدواج‌هایی، مانند ازدواج اخیر این دو نماینده مجلس، نشان می‌دهد که جامعه ایرانی به‌تدریج در حال عبور از برخی تابوهای قدیمی است.

اما چرا این راه‌حل هنوز به‌صورت گسترده مورد استقبال قرار نگرفته است؟ بخشی از پاسخ به مقاومت فرهنگی و ترس از قضاوت اجتماعی برمی‌گردد. هنوز در بسیاری از خانواده‌ها این تصور وجود دارد که مرد باید بزرگ‌تر باشد تا بتواند نقش سنتی خود را به عنوان سرپرست خانواده ایفا کند. از سوی دیگر، نگرانی‌هایی درباره پایداری چنین ازدواج‌هایی مطرح می‌شود؛ این تصور که ممکن است تفاوت سنی معکوس در بلندمدت به اختلافات عاطفی بینجامد، یکی از دیگر دلایل  تردیدهاست.

با این حال، واقعیت این است که در دنیای امروز، معیارهای موفقیت یک ازدواج دیگر صرفاً به سن وابسته نیست. عواملی مانند اشتراک ارزش‌ها، بلوغ فکری، توانایی گفت‌وگو و تعامل سازنده، نقش بسیار مهم‌تری در تداوم زندگی مشترک دارند. زنانی که در دهه چهارم زندگی خود قرار دارند، معمولاً از نظر شغلی و شخصیتی به ثبات رسیده‌اند و این می‌تواند مکمل خوبی برای انرژی و انعطاف‌پذیری مردان جوان‌تر باشد.

برای آنکه ازدواج معکوس به یک راه‌حل پذیرفته‌شده تبدیل شود، لازم است گفتمان اجتماعی حول این موضوع تغییر کند. رسانه‌ها با معرفی نمونه‌های موفق چنین ازدواج‌هایی، مشاوران خانواده با تشویق جوانان به انعطاف در معیارهای سنی و سیاست‌گذاران با طراحی برنامه‌های آموزشی می‌توانند به کاهش تابوهای موجود کمک کنند.  و در آخر، اگر جامعه بپذیرد که عشق و تفاهم می‌تواند در قالب‌های مختلفی تحقق یابد، شاید ازدواج معکوس بتواند بخشی از پاسخ به بحران تجرد زنان دهه شصتی باشد.

فائزه آقامحمدی