ادبیات زیر تیغ سیاست؛ لغو جایزه به جرم «شهید» خواندن سنوار

کتابخانه ایالتی کوئینزلند استرالیا به دلیل توییت جنجالی یک نویسنده بومی که یحیی سنوار را «شهید» توصیف کرده بود، جایزه ۱۵ هزاردلاری خود را لغو کرد.

قرار بود در روز سه‌شنبه ۲۰ می، کتابخانه برندگان سال ۲۰۲۵ جایزه «سیاه و نوشتن» را اعلام کند که شامل کمک‌هزینه‌ای به مبلغ ۱۵ هزار دلار و فرصت انتشار آثار نویسندگان بومی و جزیره‌نشین تنگه تورس بود. اما به طور ناگهانی اعلام مراسم به تعویق افتاد. کارن وایلد، نویسنده مارتو ساکن جنوب آدلاید، به‌عنوان یکی از برگزیدگان انتخاب شده بود.

پس از لغو ناگهانی جایزه، انتقادات شدیدی متوجه کتابخانه شد، به‌خصوص که این تصمیم درست چند ساعت قبل از اعطای جایزه اتخاذ گردید. وایلد در توییت خود به یحیی سنوار اشاره کرده و او را به‌خاطر «مقاومت در برابر استعمار» ستایش کرده بود. این جایزه به‌منظور حمایت از کتاب وایلد که به بررسی سرنوشت هفت نسل از کودکان بومی دزدیده‌شده می‌پردازد، در نظر گرفته شده بود.

در پی این تصمیم، حداقل چهار داور جایزه استعفا دادند. یکی از آن‌ها، آرالوئن، شاعر برنده جایزه استلا، در نامه‌ای به کتابخانه ابراز نارضایتی خود از لغو جایزه را اعلام کرد و تأکید کرد که نمی‌خواهد در سیستمی مشارکت کند که به خاموش کردن صداهای ضد نسل‌کشی پرداخته و هنرمندان را تحت فشار قرار می‌دهد. او همچنین اشاره کرد که در بخش قضاوت او، دو کتاب به طور مستقیم به مسئله غزه پرداخته بودند و این نگرانی را مطرح کرد که آیا هیئت داوران باید از انتخاب آن عناوین خودداری کنند یا خیر.

این رویداد در حالی رخ می‌دهد که در مارس ۲۰۲۴، کتابخانه ایالتی ویکتوریا نیز برنامه کارگاه‌های آموزشی خود را به دلیل حمایت نویسندگان از فلسطین لغو کرده بود که این نیز منجر به واکنش‌های مشابهی از سوی نویسندگان و کارکنان آن سازمان شد.

تسنیم