اثرات تلویزیون در اجتماعی شدن کودکان

تلویزیون در اجتماعی‌کردن کودکان نقش بسزایی دارد. آن‌ها از طریق تلویزیون نه‌تنها سرگرم می‌شوند، بلکه به یادگیری اطلاعات و ارزش‌ها نیز می‌پردازند. بسیاری از والدین گزارش می‌دهند که تلویزیون می‌تواند توجه کودک را جلب کند و او را آرام کند؛ به‌طوری‌که اگر تصویر یا صدا قطع شود، کودک ناراحتی خود را ابراز می‌کند.

کودکان از تلویزیون چه می‌آموزند؟

تلویزیون سه کارکرد اصلی برای کودکان دارد:

۱. آموزش مهارت‌های شناختی و اطلاعات

۲. یادگیری اجتماعی

۳. تبلیغ محصولات

آموزش مهارت‌های شناختی و اجتماعی از طریق تلویزیون به‌صورت غیرمستقیم و غیرعمدی انجام می‌شود. به این معنا که وقتی کودک برنامه‌های سرگرم‌کننده را مشاهده می‌کند، به طور طبیعی آموزش می‌بیند.

کودکان از تماشای تلویزیون چه درکی دارند؟

تلویزیون به‌راحتی می‌تواند توجه کودکان را جلب کند. برخی از ویژگی‌های برنامه‌های تلویزیونی مانند صدای بچه‌ها، صدای زنان، حرکات و کارتون‌ها، جذابیت خاصی برای کودکان دارند. اما برنامه‌هایی که محتوای خشونت‌آمیز دارند، معمولاً توجه کودکان را جلب نمی‌کنند. همچنین، برنامه‌هایی که شامل گفتگوهای پیچیده و صداهای مردانه هستند، ممکن است برای کودکان جذاب نباشند.

درک کودکان از محتوای تلویزیون به سطح رشد شناختی آن‌ها بستگی دارد. به‌عنوان‌مثال، کودکان زیر ۹ یا ۱۰ سال به‌سختی می‌توانند برنامه‌های بزرگسالان را درک کنند، زیرا مهارت‌های شناختی لازم را ندارند؛ بنابراین، درک آن‌ها از برنامه‌ها با بزرگ‌ترها متفاوت است.

کودکان خردسال در تشخیص مفاهیم اصلی از مفاهیم فرعی ناتوان هستند. به‌عنوان‌مثال، ممکن است مفهوم اصلی یک برنامه، کمک به دوستان باشد، اما زمین‌خوردن شخصیت اصلی برای آن‌ها مهم‌تر به نظر برسد.

علاوه بر این، کودکان ممکن است نتوانند بین عناصر مختلف داستان که در زمان‌های متفاوت روی می‌دهد، ارتباط برقرار کنند. به‌عنوان‌مثال، آن‌ها نمی‌توانند بین صحنه‌ای که یک کودک بیمار است و صحنه‌ای که او در بیمارستان است، ارتباط برقرار کنند. همچنین، کودکان نمی‌توانند وقایعی که به‌وضوح نشان داده نمی‌شود را درک کنند؛ مثلاً در صحنه‌ای که سربازان به یک دهکده حمله می‌کنند و سپس صحنه به خرابی دهکده منتقل می‌شود، آن‌ها نمی‌توانند علت خرابی را درک کنند.

آیا تلویزیون کودکان را از نظر ذهنی منفعل می‌کند؟

تماشای تلویزیون برای کودکان به‌عنوان یک سرگرمی تلقی می‌شود و آن‌ها تلاش ذهنی خاصی برای آن نمی‌کنند. کودکان از سنین پایین انتخاب می‌کنند که چگونه تلویزیون تماشا کنند و جذب برنامه‌هایی می‌شوند که حرکات سریع و واضح دارند و از جلوه‌های سمعی و بصری استفاده می‌کنند. آن‌ها همچنین به محتوایی علاقه دارند که برایشان قابل‌درک باشد و برنامه‌های خنده‌دار توجه آن‌ها را جلب می‌کند.

کودکان در مورد آنچه که می‌بینند، به طور فعال فکر می‌کنند. به‌عنوان‌مثال، در یک موقعیت کنترل‌شده، یک کودک ۶ساله در حال تماشای کارتون بود که در آن گروهی در حال نجات دوستان خود بودند. در این بخش، کودک به طور ناخودآگاه غمگین می‌شود و دیگر به جنب‌وجوش ادامه نمی‌دهد. اما وقتی شخصیت مرده به هوش می‌آید، کودک دوباره خوشحال می‌شود. این نشان می‌دهد که احساسات کودکان تحت‌تأثیر محتوای برنامه‌های تلویزیونی قرار می‌گیرد.

نقش والدین در تماشای تلویزیون توسط کودکان

بسیاری از والدین محدودیتی برای تماشای تلویزیون توسط کودکان قائل نمی‌شوند. اما نکته مهم این است که وقتی والدین و کودکان با هم تلویزیون تماشا می‌کنند، این تجربه برای کودکان مفیدتر است. کودکان از برنامه‌های آموزشی که در کنار والدین تماشا می‌کنند، بیشتر بهره‌مند می‌شوند تا زمانی که به‌تنهایی به تماشای آن‌ها بپردازند.

جانشینی تلویزیون بر سایر فعالیت‌ها

تلویزیون علاوه بر آموزش مهارت‌های مختلف، بیشتر به‌عنوان یک وسیله سرگرمی و پر کردن اوقات فراغت عمل می‌کند. بااین‌حال، تلویزیون ممکن است برخی فعالیت‌های دیگر را تحت‌تأثیر قرار دهد. به‌عنوان‌مثال، وقتی کودکان تلویزیون تماشا می‌کنند، کمتر به رادیو، سینما، تئاتر و سایر رسانه‌ها توجه می‌کنند. تلویزیون همچنین می‌تواند باعث کاهش مشارکت کودکان در فعالیت‌های گروهی، به‌ویژه ورزش و مهمانی‌ها شود. هرچند تلویزیون باعث نمی‌شود که خانواده‌ها کمتر دور هم جمع شوند، اما تبادل روزمره بین آن‌ها را کاهش می‌دهد.

تلویزیون و سلامتی

تماشای بیش از حد تلویزیون و وابستگی به آن می‌تواند منجر به کاهش فعالیت‌های ورزشی و در نتیجه عدم تناسب‌اندام شود. بین زمان صرف شده برای تماشای تلویزیون و چاقی رابطه مستقیمی وجود دارد. همچنین میزان تماشای تلویزیون در کودکان می‌تواند پیش‌بینی‌کننده چاقی آن‌ها در دوران نوجوانی باشد. کودکانی که به تماشای تلویزیون وابسته هستند، معمولاً غیرفعال و پرخور هستند که هر دو عامل به چاقی منجر می‌شود؛ بنابراین، کنترل زمان تماشای تلویزیون کودکان توسط والدین می‌تواند به‌سلامتی آن‌ها در بزرگسالی کمک کند.

زندگی آنلاین