آرایش کودکان و مسمومیت تدریجی

با وجودی که سال‌ها بود که پزشکان و کارشناسان به مادران هشدار می‌دادند تا مانع از آن شوند که کودکانشان از لوازم آرایش آن‌ها استفاده کنند، حالا به نظر می‌رسد آرایش کردن در بین کودکان و نوجوانان وارد فاز جدیدی شده است. حالا دیگر لازم نیست که کودکان و نوجوانان، مخفیانه از وسایل آرایش مادرشان استفاده کنند. چند وقتی است که لوازم آرایش خاصی به بازار آمده که مخصوص کودکان و نوجوانان است و آنها می‌توانند از آن‌ استفاده کنند. این موضوع به اندازه‌ای جدی است که چند روز پیش معاون فنی اداره‌ کل فرآورده‌های آرایشی و بهداشتی سازمان غذا و دارو از عرضه لوازم آرایشی مخصوص کودکان در قالب اسباب‌بازی ابراز نگرانی کرد و آن را خطری جدی برای کودکان دانست.

براساس آمار میانگین سنی مصرف‌کنندگان لوازم آرایشی و بهداشتی در جهان ۲۵ سال است، اما این سن در ایران هر روز کاهش پیدا می‌کند، تا جایی که این عدد به حدود ۱۴سال و حتی پایین‌تر و به زمان نوجوانی و حتی کودکی هم رسیده است. موضوعی که بسیاری از متخصصان و کارشناسان از آن به‌عنوان چالشی یاد می‌کنند که می‌تواند آینده نوجوانان کشور را در معرض خطر قرار دهد.

نتایج یافته‌های عجیب پژوهشگران موسسه غیرانتفاعی «Earthjustice» و دانشگاه «کلمبیا» نشان می‌دهد اغلب کودکانی که در آمریکا بزرگ می‌شوند، از لوازم آرایشی صورت و بدن استفاده می‌کنند که این محصولات ممکن است حاوی مواد شیمیایی و مواد سرطان‌زا از جمله سرب و آزبست باشد.

آزبست یا پنبه‌ نسوز که در علم زمین‌شناسی به کانی نامهربان معروف است، در اصل یک کانی سیلیکاتی حاصل از ماگما و در واقع نوعی سنگ آذرین است.

نویسندگان در این پژوهش بیش از ۲۰۰ نظرسنجی انجام دادند و دریافتند که ۷۹ درصد از والدین اعلام کرده‌اند که فرزندانشان(سن ۱۲ سال و کمتر) از لوازم آرایشی صورت و بدن که برای کودکان تولید می‌شوند(مانند رنگ صورت، برق لب و اکلیل) استفاده می‌کنند.

«النور ای مدلی»(Eleanor A. Medley) نویسنده اول این تحقیق گفت: شواهد زیادی مبنی بر وجود مواد آسیب‌زا در لوازم آرایشی و بهداشتی بزرگسالان و لوازم آرایش صورت و بدن کودکان وجود دارد و کودکان از نظر بیولوژیکی نسبت به اثرات سموم حساس‌تر هستند. کشف چگونگی استفاده کودکان از لوازم آرایش صورت و بدن با هدف مشخص کردن خطر بسیار اهمیت دارد.

گزارش منتشر شده نشان می‌دهد، در بین تمام کودکانی که مورد بررسی قرار گرفتند، تقریباً ۵۴ درصد آن‌ها از لوازم آرایش حداقل به صورت ماهانه استفاده می‌کنند. ۱۲ درصد روزانه از لوازم آرایش صورت و بدن کودکان استفاده می‌کنند و ۲۰ درصد دیگر از لوازم آرایش صورت و بدن کودکان به مدت هشت ساعت یا بیشتر در یک روز استفاده می‌کنند.

دکتر «جولی هربستمن» از پژوهشگران این تحقیق می‌گوید: این نگران‌کننده است که صنعت آرایشی اجازه دارد لوازم آرایشی صورت و بدن که حاوی مواد شیمیایی بسیار مضر هستند را برای کودکان تولید کند. نتایج این پژوهش می‌تواند به آژانس‌های فدرال کمک کند تا درک بهتری از نتایج استفاده کودکان از این لوازم داشته باشند. امیدواریم این تحقیق سازمان‌ها را تشویق کند تا برای محافظت از کودکان در برابر قرار گرفتن در معرض مواد شیمیایی سمی اقدام کنند. متأسفانه، در حال حاضر مطالعات کمی در سطح فدرال برای محافظت از کودکان در برابر مواد شیمیایی مضر در لوازم آرایشی صورت و بدن کودکان انجام شده است.

علاوه بر خطرات کلی که استفاده از لوازم آرایشی برای زنان دارد از آنجا که پوست صورت کودکان، به‌ویژه در ناحیه اطراف چشم و صورت بسیار حساس است، استفاده از لوازم آرایشی به خاطر داشتن مواد شیمیایی و برخی از آن‌ها مانند رژ لب و رژ گونه حاوی رنگدانه‌ است و باعث خارش پوستی و حساسیت می‌شود. این آسیب، همیشه در بار اول خود را نشان نمی‌دهد، بلکه با چندین بار استفاده، پوست صورت دچار تورم، التهاب، خارش، قرمزی و… می‌شود. هم‌چنین لوازم آرایشی، دارای فلزات سنگین در ترکیبات خود هستند که به تدریج وارد بدن می‌شوند و استفاده مداوم کودکان از لوازم آرایشی، باعث ایجاد کم‌خونی شدید می‌شود.

از دیگر عوارض آرایش کردن دختربچه‌ها از بین رفتن اعتماد به نفس آن‌ها است، چراکه آن‌ها در سنین بالاتر نمی‌توانند بدون آرایش در جامعه حضور پیدا کنند. علاوه بر این، آرایش کردن دختر بچه‌ها، باعث بلوغ زودرس در آن‌ها می‌شود. بحران هویت، یکی دیگر از عوارض روانی آرایش کردن دختر بچه‌ها است و در بزرگسالی برای جلب توجه، کارهایی مثل سوراخ کردن بینی و لب انجام می‌دهند، درحالی‌که در این سن و سال، نوجوانان باید به درس‌های خود تمرکز کنند.

اما این انتقادها در نهایت باعث آن شد که تولیدکنندکان لوازم آرایشی که احساس خطر می‌کردند، به فکر راهکار جدیدی برای فروش محصولات به کودکان و نوجوانان باشند. آنها در این راه حل، لوازمی را با اشکال جدید وارد بازار کردند و مدعی شدند که این محصولات آرایشی ویژه اطفال هستند و برای آنها خطری ندارند! رویه‌ای که با اینکه چند سالی است که وارد بازار شده است، به نظر می‌رسد در چند وقت اخیر با استقبال زیادی در بازار ایران مواجه شده، بطوریکه وزارت بهداشت را نیز مجبور به واکنش کرده است!

در همین زمینه رؤیا مرجانیان، معاون فنی اداره ‌کل فرآورده‌های آرایشی و بهداشتی سازمان غذا و دارو، چند روز پیش از شیوع پدیده جدیدی خبر داد که تاکنون کمتر به آن اشاره شده است. وی اظهار می‌کند: اخیراً در برخی فروشگاه‌های اسباب‌بازی، پک‌های آرایشی کوچک مانند رژگونه، لاک و رژ لب با عنوان بازی میک‌آپ کودکان عرضه می‌شود که فقط اسباب‌بازی نیستند، بلکه حاوی ترکیبات گیاهی و شیمیایی غیراستاندارد هستند.

وی با بیان آسیب‌های این لوازم توضیح داد: مواد شیمیایی استفاده‌ شده در این لوازم فاقد کنترل کیفی است و به‌راحتی از طریق راه‌های تنفسی و پوست جذب بدن می‌شود. این لوازم آرایشی در کوتاه‌مدت می‌توانند مشکلات حاد مانند آلرژی‌های تنفسی و پوستی ایجاد کنند و در بلندمدت به‌دلیل انباشت مواد شیمیایی در بدن، احتمال بروز اختلالات یادگیری، ناباروری، آسیب‌های سیستم عصبی و سرطان را افزایش دهند.

سعید تهرانی، نایب رئیس هیات مدیره اتحادیه تولیدکنندگان لوازم آرایشی و بهداشتی از این لوازم به‌عنوان بمب ساعتی نام می‌برد. وی با اشاره به بازار نابسامان مصرف مواد بهداشتی در ایران می‌گوید: حتما شنیده‌اید که می‌گویند ایران از جمله کشورهایی است که مصرف مواد آرایشی در آن زیاد استفاده می‌شود. حالا اما به نظر می‌رسد این موضوع وارد فاز جدیدی شده و کودکان را هم در درگیر کرده است. 

همچنین تهرانی با بیان اینکه مصرف لوازم آرایشی توسط کودکان واقعا خطرناک است، می‌گوید: این مواد معمولا از چین و به طور غیرقانونی به کشور وارد می‌شوند و با این ترفند که مواد یادشده خطری ندارند، آنها را با قیمت‌ زیاد در بازار می‌فروشند، درحالی‌که این یک ادعای دروغ است و هیچ یک از لوازم آرایشی عاری از مواد شیمیایی خطرناک نیستند. منتهی مقدار آن در برندهای مختلف متفاوت است. یعنی به جز بعضی از برندها که مقدار مواد شیمیایی استفاده شده در آن‌ها استاندارد هستند، بقیه برندها معمولا بیش از حد استاندارد از مواد شیمیایی استفاده می‌کنند که این بسیار خطرناک است.

وی توضیح می‌دهد: با این وجود بسیاری از زنان ایرانی باز هم از همین لوازم آرایشی استفاده می‌کنند، چون از طرفی نمی‌توانند از مدهای آرایشی پیروی نکنند و از سوی دیگر توان خرید لوازم آرایشی گرانقیمت و استاندارد را ندارند. به همین دلیل، ترجیح می‌دهند از همین مواد آرایشی ارزان قیمت استفاده کنند. غافل از اینکه این مواد به طور جدی به سلامت آنها آسیب می‌زند. این دیدگاه والدین حالا به فرزندان آنها نیز رسیده است. یعنی وقتی یک کودک اشتیاق مادرش برای آرایش را می‌بیند، او هم مشتاق می‌شود که آرایش کند. اما از آنجا که والدین وی معمولا حوصله مخالفت و قانع کردن او را ندارند، به زودی تسلیم می‌شوند و تصمیم می‌گیرند که برای آرام کردن فرزندشان، از همین لوازم به ظاهر بی خطر آرایشی تهیه کنند! درحالی‌که اگر ضرر این لوازم آرایشی مخصوص کودکان بیشتر از بقیه لوازم آرایشی نباشد، قطعا کمتر نیست.

اما چرا این مواد آرایشی و بهداشتی مخصوص کودکان به سادگی در بازار به فروش می رسد؟ سوالی که تهرانی در پاسخ به آن می گوید: این مساله برمی گردد به خلاءهای نظارتی. وقتی وزارت بهداشت و یا سایر نهادهای مرتبط چندان اهمیتی به این موضوع نمی دهند، طبیعی است که سودجویان به دنبال سهم خواهی بیشتر در بازار باشند!

علاوه براین باید عدم اطلاع رسانی درست و جامع در مورد خطرات مصرف این مواد نیز از دیگر عواملی است که باعث شده تا

با وجودی که سال‌ها بود که پزشکان و کارشناسان به مادران هشدار می‌دادند تا مانع از آن شوند که کودکانشان از لوازم آرایش آن‌ها استفاده کنند، حالا به نظر می‌رسد آرایش کردن در بین کودکان و نوجوانان وارد فاز جدیدی شده است. حالا دیگر لازم نیست که کودکان و نوجوانان، مخفیانه از وسایل آرایش مادرشان استفاده کنند. چند وقتی است که لوازم آرایش خاصی به بازار آمده که مخصوص کودکان و نوجوانان است و آنها می‌توانند از آن‌ استفاده کنند. این موضوع به اندازه‌ای جدی است که چند روز پیش معاون فنی اداره‌ کل فرآورده‌های آرایشی و بهداشتی سازمان غذا و دارو از عرضه لوازم آرایشی مخصوص کودکان در قالب اسباب‌بازی ابراز نگرانی کرد و آن را خطری جدی برای کودکان دانست.

براساس آمار میانگین سنی مصرف‌کنندگان لوازم آرایشی و بهداشتی در جهان ۲۵ سال است، اما این سن در ایران هر روز کاهش پیدا می‌کند، تا جایی که این عدد به حدود ۱۴سال و حتی پایین‌تر و به زمان نوجوانی و حتی کودکی هم رسیده است. موضوعی که بسیاری از متخصصان و کارشناسان از آن به‌عنوان چالشی یاد می‌کنند که می‌تواند آینده نوجوانان کشور را در معرض خطر قرار دهد.

نتایج یافته‌های عجیب پژوهشگران موسسه غیرانتفاعی «Earthjustice» و دانشگاه «کلمبیا» نشان می‌دهد اغلب کودکانی که در آمریکا بزرگ می‌شوند، از لوازم آرایشی صورت و بدن استفاده می‌کنند که این محصولات ممکن است حاوی مواد شیمیایی و مواد سرطان‌زا از جمله سرب و آزبست باشد.

آزبست یا پنبه‌ نسوز که در علم زمین‌شناسی به کانی نامهربان معروف است، در اصل یک کانی سیلیکاتی حاصل از ماگما و در واقع نوعی سنگ آذرین است.

نویسندگان در این پژوهش بیش از ۲۰۰ نظرسنجی انجام دادند و دریافتند که ۷۹ درصد از والدین اعلام کرده‌اند که فرزندانشان(سن ۱۲ سال و کمتر) از لوازم آرایشی صورت و بدن که برای کودکان تولید می‌شوند(مانند رنگ صورت، برق لب و اکلیل) استفاده می‌کنند.

«النور ای مدلی»(Eleanor A. Medley) نویسنده اول این تحقیق گفت: شواهد زیادی مبنی بر وجود مواد آسیب‌زا در لوازم آرایشی و بهداشتی بزرگسالان و لوازم آرایش صورت و بدن کودکان وجود دارد و کودکان از نظر بیولوژیکی نسبت به اثرات سموم حساس‌تر هستند. کشف چگونگی استفاده کودکان از لوازم آرایش صورت و بدن با هدف مشخص کردن خطر بسیار اهمیت دارد.

گزارش منتشر شده نشان می‌دهد، در بین تمام کودکانی که مورد بررسی قرار گرفتند، تقریباً ۵۴ درصد آن‌ها از لوازم آرایش حداقل به صورت ماهانه استفاده می‌کنند. ۱۲ درصد روزانه از لوازم آرایش صورت و بدن کودکان استفاده می‌کنند و ۲۰ درصد دیگر از لوازم آرایش صورت و بدن کودکان به مدت هشت ساعت یا بیشتر در یک روز استفاده می‌کنند.

دکتر «جولی هربستمن» از پژوهشگران این تحقیق می‌گوید: این نگران‌کننده است که صنعت آرایشی اجازه دارد لوازم آرایشی صورت و بدن که حاوی مواد شیمیایی بسیار مضر هستند را برای کودکان تولید کند. نتایج این پژوهش می‌تواند به آژانس‌های فدرال کمک کند تا درک بهتری از نتایج استفاده کودکان از این لوازم داشته باشند. امیدواریم این تحقیق سازمان‌ها را تشویق کند تا برای محافظت از کودکان در برابر قرار گرفتن در معرض مواد شیمیایی سمی اقدام کنند. متأسفانه، در حال حاضر مطالعات کمی در سطح فدرال برای محافظت از کودکان در برابر مواد شیمیایی مضر در لوازم آرایشی صورت و بدن کودکان انجام شده است.

علاوه بر خطرات کلی که استفاده از لوازم آرایشی برای زنان دارد از آنجا که پوست صورت کودکان، به‌ویژه در ناحیه اطراف چشم و صورت بسیار حساس است، استفاده از لوازم آرایشی به خاطر داشتن مواد شیمیایی و برخی از آن‌ها مانند رژ لب و رژ گونه حاوی رنگدانه‌ است و باعث خارش پوستی و حساسیت می‌شود. این آسیب، همیشه در بار اول خود را نشان نمی‌دهد، بلکه با چندین بار استفاده، پوست صورت دچار تورم، التهاب، خارش، قرمزی و… می‌شود. هم‌چنین لوازم آرایشی، دارای فلزات سنگین در ترکیبات خود هستند که به تدریج وارد بدن می‌شوند و استفاده مداوم کودکان از لوازم آرایشی، باعث ایجاد کم‌خونی شدید می‌شود.

از دیگر عوارض آرایش کردن دختربچه‌ها از بین رفتن اعتماد به نفس آن‌ها است، چراکه آن‌ها در سنین بالاتر نمی‌توانند بدون آرایش در جامعه حضور پیدا کنند. علاوه بر این، آرایش کردن دختر بچه‌ها، باعث بلوغ زودرس در آن‌ها می‌شود. بحران هویت، یکی دیگر از عوارض روانی آرایش کردن دختر بچه‌ها است و در بزرگسالی برای جلب توجه، کارهایی مثل سوراخ کردن بینی و لب انجام می‌دهند، درحالی‌که در این سن و سال، نوجوانان باید به درس‌های خود تمرکز کنند.

اما این انتقادها در نهایت باعث آن شد که تولیدکنندکان لوازم آرایشی که احساس خطر می‌کردند، به فکر راهکار جدیدی برای فروش محصولات به کودکان و نوجوانان باشند. آنها در این راه حل، لوازمی را با اشکال جدید وارد بازار کردند و مدعی شدند که این محصولات آرایشی ویژه اطفال هستند و برای آنها خطری ندارند! رویه‌ای که با اینکه چند سالی است که وارد بازار شده است، به نظر می‌رسد در چند وقت اخیر با استقبال زیادی در بازار ایران مواجه شده، بطوریکه وزارت بهداشت را نیز مجبور به واکنش کرده است!

در همین زمینه رؤیا مرجانیان، معاون فنی اداره ‌کل فرآورده‌های آرایشی و بهداشتی سازمان غذا و دارو، چند روز پیش از شیوع پدیده جدیدی خبر داد که تاکنون کمتر به آن اشاره شده است. وی اظهار می‌کند: اخیراً در برخی فروشگاه‌های اسباب‌بازی، پک‌های آرایشی کوچک مانند رژگونه، لاک و رژ لب با عنوان بازی میک‌آپ کودکان عرضه می‌شود که فقط اسباب‌بازی نیستند، بلکه حاوی ترکیبات گیاهی و شیمیایی غیراستاندارد هستند.

وی با بیان آسیب‌های این لوازم توضیح داد: مواد شیمیایی استفاده‌ شده در این لوازم فاقد کنترل کیفی است و به‌راحتی از طریق راه‌های تنفسی و پوست جذب بدن می‌شود. این لوازم آرایشی در کوتاه‌مدت می‌توانند مشکلات حاد مانند آلرژی‌های تنفسی و پوستی ایجاد کنند و در بلندمدت به‌دلیل انباشت مواد شیمیایی در بدن، احتمال بروز اختلالات یادگیری، ناباروری، آسیب‌های سیستم عصبی و سرطان را افزایش دهند.

سعید تهرانی، نایب رئیس هیات مدیره اتحادیه تولیدکنندگان لوازم آرایشی و بهداشتی از این لوازم به‌عنوان بمب ساعتی نام می‌برد. وی با اشاره به بازار نابسامان مصرف مواد بهداشتی در ایران می‌گوید: حتما شنیده‌اید که می‌گویند ایران از جمله کشورهایی است که مصرف مواد آرایشی در آن زیاد استفاده می‌شود. حالا اما به نظر می‌رسد این موضوع وارد فاز جدیدی شده و کودکان را هم در درگیر کرده است. 

همچنین تهرانی با بیان اینکه مصرف لوازم آرایشی توسط کودکان واقعا خطرناک است، می‌گوید: این مواد معمولا از چین و به طور غیرقانونی به کشور وارد می‌شوند و با این ترفند که مواد یادشده خطری ندارند، آنها را با قیمت‌ زیاد در بازار می‌فروشند، درحالی‌که این یک ادعای دروغ است و هیچ یک از لوازم آرایشی عاری از مواد شیمیایی خطرناک نیستند. منتهی مقدار آن در برندهای مختلف متفاوت است. یعنی به جز بعضی از برندها که مقدار مواد شیمیایی استفاده شده در آن‌ها استاندارد هستند، بقیه برندها معمولا بیش از حد استاندارد از مواد شیمیایی استفاده می‌کنند که این بسیار خطرناک است.

وی توضیح می‌دهد: با این وجود بسیاری از زنان ایرانی باز هم از همین لوازم آرایشی استفاده می‌کنند، چون از طرفی نمی‌توانند از مدهای آرایشی پیروی نکنند و از سوی دیگر توان خرید لوازم آرایشی گرانقیمت و استاندارد را ندارند. به همین دلیل، ترجیح می‌دهند از همین مواد آرایشی ارزان قیمت استفاده کنند. غافل از اینکه این مواد به طور جدی به سلامت آنها آسیب می‌زند. این دیدگاه والدین حالا به فرزندان آنها نیز رسیده است. یعنی وقتی یک کودک اشتیاق مادرش برای آرایش را می‌بیند، او هم مشتاق می‌شود که آرایش کند. اما از آنجا که والدین وی معمولا حوصله مخالفت و قانع کردن او را ندارند، به زودی تسلیم می‌شوند و تصمیم می‌گیرند که برای آرام کردن فرزندشان، از همین لوازم به ظاهر بی خطر آرایشی تهیه کنند! درحالی‌که اگر ضرر این لوازم آرایشی مخصوص کودکان بیشتر از بقیه لوازم آرایشی نباشد، قطعا کمتر نیست.

اما چرا این مواد آرایشی و بهداشتی مخصوص کودکان به سادگی در بازار به فروش می رسد؟ سوالی که تهرانی در پاسخ به آن می گوید: این مساله برمی گردد به خلاءهای نظارتی. وقتی وزارت بهداشت و یا سایر نهادهای مرتبط چندان اهمیتی به این موضوع نمی دهند، طبیعی است که سودجویان به دنبال سهم خواهی بیشتر در بازار باشند!

علاوه براین باید عدم اطلاع رسانی درست و جامع در مورد خطرات مصرف این مواد نیز از دیگر عواملی است که باعث شده تا لوازم آرایشی برای کودکان در ایران بازار داغی داشته باشد. این در حالی است که برای کاهش تب مصرف این مواد آرایشی باید هم برای مادران و هم برای کودکان راهکارهای فرهنگی تدوین کرد وگرنه شما هرچقدر هم که برخورد سلبی داشته باشید، فقط باعث خواهد شد تا مصرف کنندگان این مواد از روی لج ولجبازی، بیشتر به سمت مصرف آنها سوق پیدا کنند.   

شهروند