کار شیفت شب مادران، تهدید آینده کودکان

کار در شیفت شب برای مادران مشکلات فراوانی به همراه دارد. این شرایط تعادل بین کار و زندگی را بر هم زده و فرصت کافی برای رسیدگی به فرزندان و خانواده را از آنان می‌گیرد. علاوه بر این، کمبود خواب و خستگی مداوم سلامت جسم و روان مادران را تهدید می‌کند و می‌تواند باعث کاهش تمرکز و افزایش استرس شود.

بر همین اساس، پویشی در فارس ثبت شده که خواستار بررسی پیامدهای شیفت کاری شب برای مادران و تأثیر آن بر تربیت فرزندان است. ثبت‌کننده این پویش پرسیده است: بر چه اساسی شیفت کاری شب برای مادران در جامعه اسلامی تعیین می‌شود؟ آیا این تصمیم به معنای تضییع حقوق زنان و ظلم به کودکان نیست؟ آیا مادران با شیفت شب انرژی کافی برای تربیت و رشد اخلاقی فرزندانشان دارند؟ آیا یکی از دلایل اصلی بی‌هویتی فرزندان در فضای مجازی، نبود حضور مادران در خانه نیست؟

در بسیاری از شرکت‌های خصوصی، ساعات کاری زنان ۱۲ ساعت است. بسیاری از زنان، به ویژه مادران متأهل، ترجیح می‌دهند ۸ ساعت کار کنند، اما مدیران شرکت‌ها تهدید می‌کنند که اگر نخواهند بمانند، باید بروند. تنها مادرانی که تحصیلات بالاتری دارند، در کارهای اداری مشغولند، در حالی که مادران با تحصیلات کمتر مجبورند در خط تولید ۱۲ ساعت کار کنند.

این شیفت‌ها به صورت یک هفته روز و یک هفته شب است که باعث می‌شود مادران نتوانند نظارت کافی بر فرزندان خود داشته باشند. این وضعیت به ویژه برای نسلی که بیشتر وقت خود را در فضای مجازی می‌گذرانند و از نبود حضور مادر در خانه رنج می‌برند، خطرناک است و می‌تواند به بی‌هویتی و مشکلات اعتقادی آنها منجر شود. همچنین، کارهای سخت و سنگین خط تولید باعث مشکلات جسمی جدی مانند جراحی دیسک کمر و دردهای مزمن می‌شود. زنان در این شرایط به اندازه سه کارگر مرد کار می‌کنند و به دلیل شرایط سخت زندگی مجبور به این کار هستند.

از دیدگاه روان‌شناسی رشد و دلبستگی، حضور مادر به ویژه در سال‌های اولیه زندگی و ساعات شب نقش حیاتی در شکل‌گیری دلبستگی ایمن و ثبات هیجانی کودک دارد. شب‌ها محیط خانه آرام‌تر است و فرصت تعاملات عمیق‌تر و صمیمانه‌تر بین مادر و فرزند فراهم می‌شود. نبود مادر در شیفت شب می‌تواند باعث اضطراب جدایی، به‌هم‌ریختگی ریتم خواب و بیداری کودکان و در بلندمدت تأثیر منفی بر امنیت روانی و اعتماد به نفس آنها شود. کودکان ممکن است احساس رهاشدگی کنند که در آینده به مشکلات رفتاری و هیجانی منجر می‌شود. همچنین مادران دچار فرسودگی شغلی و عاطفی می‌شوند که کیفیت ارتباطشان با فرزندان را کاهش می‌دهد.

از منظر جامعه‌شناسی، مشکل شیفت شب برای مادران فراتر از یک مسئله فردی است و بازتاب ساختارهای اجتماعی و اقتصادی است که انتظارات متضادی از زنان دارد. مادران مجبورند بین نیازهای اقتصادی خانواده و نیازهای عاطفی و تربیتی فرزندان انتخاب کنند. نبود مادر در شب نه تنها رفاه فردی مادر و کودک را تحت تأثیر قرار می‌دهد، بلکه پویایی خانواده و نقش‌های سنتی را نیز دچار چالش می‌کند. این وضعیت بار مسئولیت مراقبت شبانه از کودک را بر دوش پدر یا دیگر اعضای خانواده می‌گذارد که ممکن است باعث تقسیم ناعادلانه مسئولیت‌ها و تنش‌های خانوادگی شود. در سطح گسترده‌تر، این موضوع می‌تواند به مشکلاتی در جامعه‌پذیری کودکان و انتقال ارزش‌ها و هنجارهای خانوادگی منجر گردد.

خبرگزاری فارس