کارگاه های گلیم‌بافی؛ راهی برای کسب درآمد و حفاظت از یک میراث هنری کهن

به گزارش جهان بانو، بانوان کارآفرین در صنعت گلیم‌بافی از خردسالی کنار دار قالی مادر حضور داشتند، با لالایی مادر خود به خواب می رفتند و از خواب بر می خواستند، آهسته آهسته بزرگ شدند و قد کشیدند و به مادرشان در این کار کمک کردند، ازدواج نمودند و در کنار کارهای خانه همچنان بافتند و ضرب‌آهنگ انگشتانشان روی دار قالی، لالایی خواب نوزادانشان شد. فرزندانشان در کنار دار قالی قد کشیدند و آنها همچنان ادامه دادند و اکنون در کنار تار و پودها به تماشای گذر عمر ایستاده اند.

بر کسی پوشیده نیست که گلیم‌بافی جنبه های اقتصادی و تولیدی دارد، اما در کنار این عوامل آمیزه ای از فرهنگ، رسوم و هنر هر منطقه است. این صنعت که از جمله هنرهای صنایع دستی ما به شمار می رود، از مواد اولیه بومی استفاده می کند و به وسیله ابزار دستی تهیه می شود. گلیم‌بافی از صنایعی محسوب می شود که در کنار سادگی بافت، از خریداران بالقوه ای در کشورهای گوناگون جهان برخوردار است.

امروزه این هنر در بین عشایر و روستاییان رونق پیدا کرده است و سبب ایجاد اشتغال خانگی برای اکثر بانوان این مناطق شده است.

روستای سیف آباد شهرستان سروستان هم که سوژه خبرنگار خبرگزاری فارس بوده است، یکی از این روستاهاست و در آن چندین کارگاه گلیم بافی وجود دارد.

اختر ابراهیمی، بانوی فعال کارآفرینی است که مسئولیت یکی از این کارگاه ها را بر عهده دارد. وی با راه اندازی این کارگاه تولیدی بیشتر از ۱۲ نفر را مستقیم و غیرمستقیم به عرصه کسب و کار وارد کرده است.

این بانوی کارآفرین در ارتباط با چگونگی راه اندازی این کارگاه اظهار کرد: شروع همه کارها سخت است و هر کاری هم با مشکلات و گرفتاری های خاص خود رو به رو است. با این وجود من کارم را با تلاش و کوشش برای کسب پروانه گلیم و قالی بافی آغاز کردم و هنگامی که از این موضوع آسوده خاطر شدم، اقدام به خریداری وسایل مورد نیاز کردم.

ابراهیمی بیان کرد: تمام وسایل مانند مواد اولیه، خامه و دار قالی را با صرف هزینه شخصی خریداری کرده ام. پس از اینکه تمام وسایل مهیا شد، از خانم های همسایه برای کار دعوت کردم و از آنان تقاضا کردم که ساعاتی از روز را که در منزل بیکار هستند، به گلیم بافی مشغول شوند و بر طبق همین روال رفته رفته وسایل را کامل تر کردیم.

گفتنی است که در همین روزها درِ کارگاه این بانوی کارآفرین به روی ۵ بافنده دیگر باز شده است. وی خاطر نشان کرد: کار ما ساعت خاص و ویژه ای ندارد، معمولا در کارگاه باز است و بانوانی که مشغول به فعالیت هستند هر زمان که فرصت داشته باشند می آیند و می روند. بعضی اوقات این زنان از صبح زود که همه اعضای خانواده برای کار بیرون می روند کار بافتن را شروع می کنند. برخی نیز عصرها که امور مربوط به منزل انجام شده است، برای کار به کارگاه سر می زنند و عده ای دیگر چندین مرتبه و در حین خانه داری و رسیدگی به کارهای منزل به اینجا می‌آیند.

این بانوی کارآفرین در مورد انگیزه خود برای اشتغال به این کار گفت: فعالیت هایی از این دست می تواند کمک خرج خانواده باشد و این روزها که درآمدهای خانواده جوابگوی هزینه ها نیست، با وجود اینکه بانوان خانه دار مسئولیت امور منزل را عهده دار هستند، می توانند در تامین مخارج خانواده کمک کنند. یکی از مهمترین اهدافی که از راه اندازی این کارگاه داشتم همین موضوع بود که آنها هر چند کم، ولی برای خودشان به کسب درآمد بپردازند و زمان هایی که به بیکاری می گذرند، مفید سپری شوند.

نیت صاف کارها را خود به خود انجام می دهد

خانواده ابراهیمی و اغلب مردم شهرستان سروستان در کنار همه فعالیت‌هایشان به دام پروری هم اشتغال دارند و طبیعتا این حجم از فعالیت ها بسیار زیاد است و باعث خستگی می شود. ابراهیمی در این باره تاکید کرد: زیادی کار و خستگی برای زنان روستایی معنایی ندارد، چرا که اگر ما یک جا بنشینیم و کاری انجام ندهیم بیمار می شویم.

او اضافه کرد: بنده به طور مداوم در حال رسیدگی به امور منزل، انجام کارهای مربوط به دام ها و پس از همه اینها گلیم بافی هستم. در حقیقت گلیم بافی نوعی نشستن و استراحت کردن است؛ استراحتی که با ذوق و هنر در هم تنیده و پیچیده شده است.

این بانوی کارآفرین که در آغاز امر خود به تنهایی کار می کرده است، در ادامه گفت: هنگامی که کار را شروع کردم تنها یک دار قالی داشتم. در آن زمان این ایده به ذهنم خطور کرد که ممکن است تعدادی از زنان به این کار علاقه داشته باشند، ولی وسایلی در دسترس آن ها نباشد و یا مکانی نداشته باشند. بنابراین تصمیم گرفتم همین کار را دسته جمعی انجام بدهیم که هم برکت کارمان باشد و هم برای کار کردن دلگرمی و هم‌صحبت داشته باشم و سرانجام این کارگاه کم کم راه اندازی شد.

کارگاه‌های کوچک به حمایت نیاز دارند

ابراهیمی در ارتباط با کمک های مسئولین عنوان کرد: برای گرفتن وام بسیار تلاش کرده ام و با این وجود تا به امروز موفق به گرفتن آن نشده ام. در صورت حمایت و پشتیبانی مسئولین از ما می توانیم افراد علاقه مند بیشتری را به این کار دعوت کنیم و روز به روز کارمان گسترش پیدا کند. اگر به ما وام ارائه شود یا در قالب بیمه از ما پشتیبانی شود، چنین کارهایی باعث دلگرمی ما خواهند شد و این تلاشها به نتیجه می رسند.

 وی با اشاره به اینکه بازار فروش گلیم ها وجود دارد اما دسترسی بانوان کارآفرین به آنها سخت است، تصریح کرد: مواد اولیه مورد نیاز ما پشم گوسفند است و ما از این نظر مشکلی نداریم، اما در صورت وجود سرمایه ای که بتوان با آن مواد اولیه مانند پشم را خریداری کرد و آن را به نخ تبدیل کرد و یا در صورت برطرف شدن مشکل رنگ کردن خامه ها، هم اشتغال ایجاد می شود و هم موجب رونق این هنر سنتی و دستی می شویم.

مشوقی به بزرگی اعضای خانواده 

 این بانوی کارآفرین از گلیم بافی  به عنوان یکی از چندین نوع کار دستی که از کودکی در کنار مادرش آموزش دیده یاد کرد و گفت: کارهای هنری جزء جدایی‌ناپذیر زندگی هر زنی به خصوص زنان روستایی است و مثل هنر خوب زندگی کردن باید یاد گرفت و یاد داد و من امروز به پشتوانه و حمایت های خانواده ام، از این هنر کسب درآمد می کنم.

ابراهیمی که در کنار کار کردن از آموزش گلیم بافی به بانوان روستا صحبت می کرد، اظهار کرد: از دوره قدیم، گلیم ها را بر اساس نقشه های ذهنی می بافتیم و دوست دارم این طرح و نقشه ها به صورت سنت و یادگاری از مادران ما پا برجا بماند، به همین خاطر به آموزش در کنار کار تاکید دارم و در این مسیر، همه تلاشم را می کنم.  

وی بیان کرد: همیشه در ذهنم  بوده و دوست داشتم که یک کارگاه بزرگ با تعداد زیادی دارهای قالی داشته باشم و همه زنان روستا در آن مشغول به کار شوند، همیشه این صحنه را تصور می کنم و امیدوارم که بتوانم قدم های بعدی را بردارم و این تصویر ذهنی روزی به واقعیت بپیوندد.

منبع: خبرگزاری فارس