نگاهی به وضعیت زنان بی‌خانمان‌ در منطقه ١٧ و ١٨ تهران

تعداد قابل‌توجهی از بی‌خانمان‌ها و معتادان متجاهر حاشیه ریل راه‌آهن -که در مناطق ١٧ و ١٨ تهران قرار گرفته است- زنان هستند. جمعیت همیاران شهر طی ٧٠روز خدمت‌رسانی معیشتی و بهداشتی به افراد بی‌خانمان منطقه ١٧ که با کمک شهرداری منطقه انجام گرفت، بیش از ۴۰۰ کارتن‌خواب را مورد شناسایی قرار دادند. زنان درصد قابل توجهی از این کارتن‌خواب‌ها را تشکیل می‌دادند و بعضی از آنها صاحب فرزند بودند.

به گزارش جهان بانو به نقل از همشهری، روش برخورد با این گروه از معتادان متجاهر پیچیدگی های خاص خود را دارد و نمی‌توان با روشی که برای ساماندهی مردان بی‌خانمان انجام می‌شود، این مادران آسیب‌دیده را سر و سامان داد. برخورد قهری با این افراد و اجرای طرح‌های انتظامی به منظور جمع‌آوری آنها، راه‌حل و نسخه‌ای است که پیش از این امتحان شده و ‌نتیجه قابل قبولی نداشته است.

این‌ روش سال‌هاست که به کار گرفته شده و اثربخش نبوده است. هریک از زنان بی‌خانمان حاشیه ریل راه‌آهن روش تامین درآمد متفاوت و زیست اجتماعی منحصر به فرد خود را دارد و نمی‌توان برای همه آنها نسخه یکسانی پیچید. به عنوان مثال الناز که مادر کودکی به نام امیرعلی است، با انجام قمار درآمد قابل توجهی کسب می‌کند. سهیلا به جمع‌آوری زباله مشغول است و فرانک با تکدی‌گری مخارجش را تامین می‌کند. برخی نیز با فعالیت های غیرقانونی مانند فروش مواد مخدر زندگی خود را می‌چرخانند.

شاید تحویل افرادی که به کار ساقی‌گری و خریدوفروش موادمخدر مشغول هستند کار درستی باشد، اما افرادی مانند مادر امیرعلی اگر یک سال در کمپ زندگی کنند، فرزندشان چه سرنوشتی پیدا می‌کند؟

برخی از کارشناسان بر این باورند که بهتر است این بچه ها از مادرانشان جدا و به بهزیستی سپرده شوند تا در زندگی با مادر تربیت و رشد آن ها تحت تاثیر قرار نگیرد و رفتارهای نادرست را آموزش نبینند. این افراد باور دارند که زنان متجاهر تا زمانی که الزام و اجبار قانونی در میان نباشد، مسیر متفاوتی را برای زندگی کردن در پیش نمی‌گیرند.

ممکن است آمارهای رسمی نشان دهنده این باشد که اجرای طرح‌های ضربتی در ترک اعتیاد زنان متجاهر و کاهش این آسیب موثر است، با این وجود آنچه در کف خیابان شاهد آن هستیم خلاف این آمارها را نشان می‌دهد. بنابراین وقت آن رسیده که راه‌حل‌های دیگری را در پیش بگیریم.

ما در جمعیت همیاران شهر به این نتیجه رسیده‌ایم که در صورت حمایت و پشتیبانی های لازم از این افراد، آن ها زندگی سالمی را انتخاب خواهند کرد. من و بیشتر اعضای جمعیت همیاران شهر از اهالی منطقه ١٧هستیم و با ویژگی‌های ساکنان محله‌های مختلف آشنایی داریم. زنان متجاهر پراکنده در بافت مسکونی محله‌ها جزو ساکنان این منطقه محسوب می‌شوند که از سوی خانواده‌هایشان طرد شده‌اند.

ما تلاش کرده‌ایم تا شرایط بازگشت آنها به خانواده شان را فراهم کنیم. یکی از کارهایی که پیگیری کرده‌ایم صدور مدارک هویتی برای امیرعلی است. پیشنهاد می‌کنم مکانی مناسب برای ساماندهی این زنان در نظر گرفته شود و نهادهایی مانند نیروی انتظامی نیز بر شرایط آن ها نظارت داشته باشند.

متاسفانه باید گفت که وجود چنین زنانی این امکان را فراهم می‌کند که معضلات اجتماعی در این منطقه افزایش یابد. ما در گشت‌های چند ماهه خود در محله‌ها چند خانه را شناسایی کرده ایم که تبدیل به قمارخانه شده بودند. در نتیجه خانه‌هایی در محله‌ها وجود دارند که باید نظارت شوند. در حالی که اگر یک خانه امن برای این زنان فراهم شود و سازمان های مردم نهاد و نیروی انتظامی بر روش اداره آن نظارت داشته باشند، آسیب‌های کم‌تری به ‌دنبال خواهد داشت.