مناسب‌سازی فضاهای شهری برای بانوان؛ موضوعی که در شهرهای ایران دیده نمی‌شود

به گزارش جهان بانو فرید فروزانفر، دکترای معماری و عضو هیئت علمی دانشگاه آزاد بیرجند اظهار کرد: متاسفانه باید گفت با وجود اینکه ۵۰ درصد از جمعیت شهرها از بانوان تشکیل شده است، اما امکان بهره مندی و استفاده ایمن از بسیاری از امکانات شهری  برای آنها فراهم نیست. اماکن عمومی در سطح شهر فضا‌هایی هستند که به عموم شهروندان تعلق می‌گیرند و لازم است که همه افراد فارغ از سن و جنسیت خود بتوانند از آنها استفاده کنند.

این عضو هیئت علمی دانشگاه در ارتباط با مشکلات بانوان در بهره مندی از فضاهای شهری اضافه کرد: از آنجا که بیشتر مدیران شهری، سازندگان و طراحان مرد هستند، بنابراین در ساخت شهر کمتر به مشکلات بانوان توجه دارند. مواردی مانند میزان نمایانی و شفافیت، فرم فضاها و اندازه در امنیت فضاهای شهری تاثیرگذار است. بدون تردید کوچه‌های پیچ در پیچ که گوشه‌های دنج و دور از معرض دید را به وجود می‌آورند و فضاهای یو شکل و ال شکل باعث افزایش ناامنی در فضای شهری هستند.

وی تصریح کرد: از عواملی که می‌تواند این مشکل را در شب ها دوچندان کند، عدم نورپردازی مناسب و تاریکی است. برخی از تاسیسات شهری و وسایل حمل و نقل عمومی همچون تاکسی و اتوبوس مناسب استفاده بانوان به ویژه مادران و زنان باردار نیست و برای آن ها مناسب سازی نشده است. ایستگاه‌های تاکسی و اتوبوس در نقاط دور از مرکز شهر و در ساعات خاصی از شب، از امنیت و نور مناسب برخوردار نیست و برای بانوان غیر قابل استفاده است.

فروزانفر در ارتباط با راهکارهای برطرف کردن این مشکل خاطر نشان کرد: یکی از تفکرات رایج در شهرسازی نوین “شهر دوستدار زن” نام دارد. این تفکر در تلاش است که با مناسب سازی فضاهای شهری برای بانوان زمینه های مناسب حضور و مشارکت بیشتر آنان در امور شهری را فراهم کند.

ویژگی‌های شهری که به زن احترام می‌گذارد

این عضو هیئت علمی دانشگاه آزاد بیرجند در ادامه گفت: این ایده در شهرهایی همچون کوچی هند، استانبول ترکیه، سئول کره جنوبی، مونترال کانادا و تعدادی از کشورهای دیگر در حال انجام است و در شهرهای کشورمان تا به امروز به صورت جدی به آن پرداخته نشده است.

وی یادآورشد: پرداختن به این مسئله در شهرهای کشورمان با توجه به جایگاه متعالی زن در تعالیم شرع مقدس اسلام و احترام ویژه مادر به عنوان والد و سازنده نسل جدید، ضرورت ویژه دارد. برای به وجود آوردن شهر دوستدار زن به اصلاح کالبد شهری نیاز داریم. به همین منظور لازم است که فضاهای شهری همچون مبلمان، خیابان‌ها، پیاده روها و معابر در کنار مناسب‌سازی سیستم حمل و نقل عمومی و فضاهای فراغتی مانند پارک‌ها برای استفاده بانوان و کودکان مناسب‌سازی شود.

فروزانفر تاکید کرد: پیش بینی اتاق‌های تعویض کودک در فضاهای عمومی شهری، پیش‌بینی فضاهای ورزشی و تفریحی ویژه بانوان در پارک‌ها و فضای شهری، عرض زیاد جوی‌های آب و نبود پل بر روی آنان، ارتفاع زیاد جداول وسط بلوارها و نبود بریدگی جهت عبور از خیابان، وجود اختلاف سطح و پله در مسیرها که حرکت کالسکه را مشکل می‌سازد و سطوح لغزنده و چاله‌های سطح خیابان‌ها و پیاده روها از پیشنهادات دیگری است که لازم است به آن ها توجه شود.

این عضو هیئت علمی دانشگاه آزاد بیرجند در پاسخ به این پرسش که توصیه‌های شما برای متناسب سازی فضاهای شهری با نیازهای بانوان چیست، عنوان کرد: اقداماتی از قبیل نظارت بر بوستان ها، ایستگاه‌های اتوبوس و اماکن خلوت مخصوصا در شبها، سامان دادن به وضعیت ساختمان‌های مخروبه و زمین‌های خالی، عدم نصب تابلوهای تبلیغاتی بر روی پل‌های عابر پیاده به صورتی که امکان دیده شدن و نظارت بر مسیر پل عابر پیاده را از عابران سلب کند و بهبود وضعیت نورپردازی و روشنایی اماکن عمومی در شهرها و معابر می‌تواند محیط شهری را برای استفاده و بهره مندی زنان مناسب‌سازی کند.

وی اظهار کرد: در کنار این موارد انجام تلاش به منظور برقراری ارتباط و اخذ نظرات و مشکلات بانوان شهروند در استفاده از فضاهای شهری، تقویت ارزش‌های مذهبی و دینی، افزایش یافتن تعداد بانوان مشاور مدیران شهری و ارتقای حس تعلق شهروندان می‌تواند با دعوت به مشارکت مردم و جلب حساسیت آنها محیط های شهری را به اماکنی امن مبدل سازد. در بعد مدیریتی، افزایش تعداد زنان شاغل در سمت‌های مدیریت شهری، و توجه به مباحث فرهنگی آموزشی و همت و عزم مدیران در راستای اصلاح و رفع این مسائل می‌تواند زمینه را جهت استفاده عادلانه همه شهروندان از فضاها و امکانات شهر فراهم سازد.

منبع: ایسنا