قانون در نظام خانواده چندان اثرگذار نیست

کامبیز نوروزی، حقوقدان در نشست «نه به خشونت علیه زنان» با عنوان «زن کشی» که به همت کمیسیون زنان بنیاد باران برگزار شد، اظهار کرد: جرائم‌ براساس کیفیت‌شان، ویژگی‌های مختلفی دارند و نوع اقدامات پیشگیرانه به ویژگی‌های جرایم وابسته است. جرائم علیه اموال مانند دزدی و کلاهبرداری به کیفیت اقتصادی جامعه بستگی دارد و هر چقدر بحران در جامعه زیاد باشد، جرائم علیه اموال افزایش می‌یابد.

قانون در نظام خانواده چندان تاثیرگذار نیست

وی افزود: مواجهه پیشگیرانه با جرایم چندعلتی پیچیده و سخت است. همسر کشی و زن کشی یکی از این انواع جرائم است که از نظر حقوقی قتل محسوب می‌شوند. این نوع جرایم به شدت روانشناختی و با ساختار عاطفی انسان‌ها مرتبط است. نهاد خانواده پیچیده است و قانون در نظام خانواده چندان تاثیرگذار نیست، اگرچه ما نافی قوانین حمایتی هم نیستیم. نهاد خانواده به ریشه‌های سنتی و تاریخی وابسته است.

زن کشی در اقشار ضعیف بیشتر است

این حقوقدان تصریح کرد: در جرم همسرکشی نظام عاطفی افراد بسیار تاثیرگذار است و همچنین ساختارهای سنتی جامعه در آن اثر دارد. در این ساختارهای سنتی مردان تکالیفی را برای خودشان در نظر می‌گیرند. گزارش‌ها نشان می‌دهد، زن کشی در گروه‌های با وضعیت ضعیف اقتصادی و اجتماعی بیشتر رخ می‌دهد. متاسفانه در نظام اداری ما آمارهای کیفری در دسترس نیستند و ما نمی‌توانیم یک نگاه دقیق کلی داشته باشیم، به همین دلیل دقیقا نمی‌دانیم که چقدر همسر‌کشی وجود دارد. این جرائم روندی نیستند و نمی‌توان جمعیتی را نمونه گرفت و از آن به نتیجه رسید.

جرم زن کشی به ساختارهای روانی افراد و نظامات سنتی وابسته است

وی اضافه کرد: پژوهش‌های علمی زیادی در این خصوص انجام نشده است. دسترسی به قاتل پس از وقوع قتل باید در زندان رخ دهد و گفت‌وگو با زندانی بسیار سخت و پیچیده است. از زمانی که موبایل‌های هوشمند وارد زندگی شده‌اند، گردش اطلاعات افزایش پیدا کرده و اینکه ما در حال حاضر اطلاعات بیشتری داریم، لزوما به معنای افزایش این حوادث نیست. جامعه ایران یک جامعه به شدت جرم زا است با این وجود متاسفانه آمار مشخصی برای بررسی نداریم. جرم زن کشی به ساختارهای روانی افراد و نظام‌های سنتی وابسته است.

نوروزی عنوان کرد: معمولا این جرم در بین سنین ۱۹ الی ۲۰ تا ۴۰ سال فراوانی بیشتری دارد. در مردان شکست‌های سنگین عشقی یا عاطفی ممکن است عاملی برای زن کشی باشد. در چند فقره اسید کشی که در سال‌های گذشته گزارش شده، از همین نوع بوده است. احتمالا یک سابقه تاریخی بشری در این قتل‌ها تاثیرگذار باشد و آن هم حس مالکیتی است که مرد به زن دارد. قتل‌های ناموسی نیز به دلیل حفظ حیثیت رخ می‌دهد. این مورد از زن کشی بسیار پیچیده است و براساس سوابق تاریخی است. در این سنت، همه طایفه و نه فقط یک مرد، مرگ را سزاوار زن می‌دانند. در بسیاری از این قتل‌ها اساسا شکایتی رخ نمی‌دهد. ما در اینجا با یک وضعیت دشوار روبرو هستیم. آموزش در این جا اصلا لازم نمی‌شود. نمی‌توان تصور کرد که آن‌ها ناآگاه هستند یا از خانواده ثروتمندی نیستند.

اگر مشکلات اقتصادی از بین برود، نهاد خانواده درست می‌شود

وی در بخش دیگری از سخنانش با بیان اینکه قانون گذاری در ایران به یک تروما تبدیل شده است، یادآور شد: مشکل اینجاست. اگر بحران‌ها برطرف شود و نهاد خانواده از چنگال دیو بحران اقتصادی رها شود، خانواده درست می‌شود. ما هنگامی که با یک مسئله چند وجهی روبرو هستیم نباید بر روی بر نوک قله تمرکز کنیم. یک سیاست کیفری سیستماتیک باید طراحی شود، چیزی که ما هیچ وقت نه در این موضوع و نه موضوعات دیگر نداشته‌ایم.

ایلنا