سقیفه، فدک، هجوم به خانه وحی؛ سه حلقه از زنجیره شهادت فاطمه زهرا (س)

پس از رحلت پیامبر اکرم(ص) در ۲۸ صفر سال ۱۱ هجری، جامعه نوپای اسلامی شاهد حوادث ناگوار و غیرمنتظره‌ای بود. تنها ساعاتی از رحلت پیامبر نگذشته بود که گروهی از انصار و مهاجرین در سقیفه بنی ساعده گرد هم آمدند و بدون توجه به وصایت آشکار پیامبر درباره امام علی(ع)، ابوبکر را به خلافت برگزیدند. این اقدام شتابزده و غیرمنتظره، نخستین حلقه از زنجیره حوادثی بود که به شهادت یگانه یادگار پیامبر منجر شد.

در ادامه این مسیر، شاهد ماجرای تلخ فدک بودیم. ابوبکر با استناد به حدیثی منتسب به پیامبر که ما پیامبران ارث نمی‌گذاریم ملک فدک را که پیامبر(ص) در دوران حیات خویش به حضرت زهرا (س) بخشیده بود، مصادره کرد. این اقدام نه تنها ضربه‌ای اقتصادی به خاندان پیامبر بود، بلکه نمادی آشکار از محروم کردن اهل بیت از حقوق مسلمشان به شمار می‌رفت.

اما اوج این مظلومیت را در هجوم به خانه وحی شاهد بودیم. گروهی به دستور خلیفه اول برای بیعت گرفتن اجباری از امام علی (ع) به خانه حضرت فاطمه (س) یورش بردند. در این حادثه هولناک، در خانه را به آتش کشیدند. شدت آسیب‌های وارده به این بانو تا حدی بود که محسن‌بن علی (ع) سقط گردید و ضربات شمشیر و تازیانه بر پیکر بانوی دو عالم وارد آمد.

در پاسخ به این ستم‌ها، حضرت زهرا (س) با وجود جراحات وارده، در مسجد‌النبی حاضر شدند و با ایراد خطابه‌ای آتشین که به خطابه فدکیه مشهور است هم به دفاع از حق مالکیت خود بر فدک پرداختند و هم غاصبان خلافت را به روشنی مورد خطاب قرار دادند. این خطابه، سندی زنده و گواهی تاریخی بر اعتراض آشکار به انحرافات پیش آمده بود.

در مدت ۷۵ تا ۹۵ روز پس از رحلت پدر، حضرت زهرا (س) روزهای پررنجی را سپری کردند. ایشان هرگز با خلفا بیعت نکردند، پیوسته در غم از دست دادن پدر و مظلومیت شوهر می‌گریستند، از جامعه فاصله گرفتند و حتی وصیت کردند که کسی از متجاوزان بر پیکرشان نماز نخواند.

سرانجام، در سوم جمادی‌الثانی سال ۱۱ هجری، حضرت فاطمه زهرا (س) به شهادت رسیدند. علل این شهادت را می‌توان در آسیب‌های جسمی ناشی از هجوم به خانه، فشارهای روانی و عاطفی، محرومیت از حقوق مشروع و مظلومیت همسر و غصب حق او جست‌وجو کرد.

شهادت حضرت فاطمه زهرا (س) نقطه اوج مظلومیت اهل بیت در تاریخ اسلام بود. این واقعه به ما می‌آموزد که چگونه حق و حقیقت ممکن است قربانی قدرت‌طلبی و سیاست‌بازی شود. عبرت‌های این حادثه برای امت اسلامی امروز نیز همچنان زنده و قابل تأمل است و ما را بر حفظ ارزش‌های اصیل اسلامی و دفاع از مظلومان در برابر ظالمان رهنمون می‌سازد.

شهادت حضرت زهرا (س)، فراتر از یک حادثه تاریخی، نماد تابناک مقاومت در مسیر حق است. ایشان به بشریت می‌آموزند که فریاد عدالت‌خواهی را حتی در هیاهوی سکوت اکثریت، باید بلند کرد. سیره او یادآور این حقیقت ژرف است که کرامت انسانی، والاتر از هر مقام و قدرتی است. و در نهایت، وجود مقدس‌اش گواهی ابدی است بر این‌که یک زن، با وجود تمامی محدودیت‌ها، می‌تواند چنان قله‌های رفیع ایستادگی و حق‌طلبی را فتح کند که نام و ندایش تا همیشه در تاریخ بدرخشد.

فائزه آقامحمدی