حکمرانی زنان در دانشگاه تدریس می‌شود

دبیر اندیشکده زنان دانشگاه جامع امام حسین (ع) اعلام کرد که کتابی درباره تجربیات حکمرانی زنان به زودی منتشر خواهد شد و این اثر به عنوان بخشی از مباحث تربیت حکمرانی در مدارس و دانشگاه‌ها آموزش داده می‌شود.

همه چیز با جمله‌ای از مقام معظم رهبری آغاز شد، وقتی که ایشان فرمودند: «تجربه‌های متراکم انقلاب را، این تجربه‌های انبوه این ۳۷ سال را تدوین کنید.» این سخنان رهبری برای تشکیل اندیشکده حکمرانی زنان دانشگاه جامع امام حسین (ع) انگیزه‌ای شد.

این اندیشکده باهدف مستندسازی مهم‌ترین مسائل حوزه زنان و خانواده تأسیس شده است و با دو هدف اساسی یعنی ایجاد گفتمان مستندسازی تجربه‌ها و اجرای پروژه‌های وسیع در زمینه سیاست‌ها، اهداف، قوانین و برنامه‌های جمهوری اسلامی در حوزه زنان و خانواده راه‌اندازی گردیده است. برای آشنایی بیشتر با فعالیت‌های اندیشکده زنان دانشگاه جامع امام حسین (ع)، از دکتر مینو اصلانی، مدیر اندیشکده و تعدادی از فعالان حوزه زنان که در این اندیشکده فعالیت می‌کنند، دعوت کردیم.

از مدیر اندیشکده زنان می‌خواهیم که به ما درباره فعالیت‌های این مرکز توضیح دهد. خانم اصلانی فعالیت‌های اندیشکده را به دو بخش تجربه‌نگاری و آموزش تقسیم می‌کند و بیان می‌دارد: «تا کنون دو پروژه بزرگ در این حوزه‌ها انجام شده است.

پروژه نخست به بررسی مسائل زنان در سه بعد فردی، خانوادگی و اجتماعی می‌پردازد و پروژه بزرگ دیگری که به موضوع خانواده در سه بخش تشکیل، تحکیم و تعالی اختصاص دارد. تا کنون ۶ جلد کتاب از این دو پروژه منتشر شده و به‌زودی در دسترس علاقه‌مندان قرار خواهد گرفت.

 بخش دیگر مرتبط با فعالیت‌های آموزشی اندیشکده است که تاکنون ده‌ها دوره آموزشی برای تربیت پژوهشگران برگزار شده و تعداد زیادی از افراد این دوره‌ها را گذرانده‌اند.» او همچنین افزود: «در این دوره‌ها علاوه بر آموزش مدیریت دانش و تبدیل دانش ضمنی به دانش صریح، پژوهشگران با جدیدترین روش‌های علمی در زمینه تجربه‌نگاری آشنا می‌شوند. یکی دیگر از فعالیت‌های ما تهیه گزارش‌های راهبردی است که بسیار کاربردی بوده و به حل مسائل زنان و خانواده کمک می‌کند و این گزارش‌ها در اختیار مسئولان مربوطه قرار می‌گیرد.»

یکی از وظایف شما تهیه گزارش‌های راهبردی است. آیا می‌توانید چند نمونه از این گزارش‌ها را برای ما تشریح کنید؟ مینو اصلانی در پاسخ بیان کرد: «یکی از موضوعاتی که در این اندیشکده به طور گسترده بررسی شده، حجاب و عفاف بوده و ما گزارش راهبردی مربوط به این موضوع را به مسئولان ارائه کرده‌ایم.

همچنین، موضوع سوءرفتار با زنان نیز یکی دیگر از مسائل مهم برای ما بود. در این زمینه تحقیقات گسترده‌ای انجام دادیم و گزارش راهبردی درباره لایحه ارتقای امنیت زنان در برابر سوءرفتار را به مسئولان مربوطه تحویل دادیم. علاوه بر این، گزارش راهبردی درباره مهاجرت و افزایش آن پس از ناآرامی‌های پاییز ۱۴۰۱ و چالش‌های مرتبط با برنامه توسعه هفتم در موضوعات فرهنگی با تمرکز بر خانواده نیز به طور جامع ارائه شده است.»

لطفاً درباره تجربیات مستندسازی از شخصیت‌های زن توضیح دهید. معصومه حاج حسینی، دبیر اندیشکده، بیان می‌کند: «ما تجربیات شخصیت‌های زن را مستندسازی می‌کنیم؛ به‌عنوان‌مثال دکتر مرضیه وحید دستجردی که به‌عنوان وزیر فعالیت کرده‌اند، دکتر کبری خزعلی که در عرصه سیاست‌گذاری نقش داشته‌اند و مرضیه دباغ که جلوه‌ای از شخصیت نظامی را نشان داده‌اند. ما روند مدیریتی آن‌ها و چالش‌هایی را که به دلیل زن بودن در سال‌های مسئولیت با آن‌ها روبه‌رو بوده‌اند، یا تجربیاتشان در دوران تصدی مسئله خاصی را بررسی کرده و در قالب موجود به ثبت می‌رسانیم. از این تجربیات، کتابی منتشر خواهد شد که به‌عنوان مباحث آموزشی در دوره‌های تربیت حکمرانی در مدارس و دانشگاه‌ها تدریس می‌شود. این تجربیات به‌عنوان سرفصل در برخی رشته‌های مدیریتی گنجانده خواهد شد.»

او افزود: «یکی دیگر از وظایف ما تهیه گزارش‌های راهبردی مبتنی بر مستندسازی تجربیات است. مثلاً وقتی قانون عفاف و حجاب به یک موضوع در جامعه تبدیل شد، باتوجه‌به تجربیاتی که از ابتدای انقلاب و گشت ارشاد داریم و تجربه‌های موجود در قوانین متعدد حجاب، این قانون را با رویکردی خاص ارزیابی کرده و به گزارش راهبردی تبدیل می‌کنیم. این گزارش‌ها را در اختیار مسئولان قرار می‌دهیم تا به بهبود تصمیم‌گیری‌های خود دررابطه‌با قوانین کمک کنند.»

آیا فعالیت‌های پژوهشی شما تنها به ایران محدود می‌شود یا با کشورهای دیگر نیز تعامل و تبادل نظر دارید؟ مینو اصلانی بیان می‌کند: «در اندیشکده زنان، ما گفتمان انقلاب اسلامی را بارها با هیئت‌هایی از کشورهای مختلف دنیا مطرح کرده‌ایم. آن‌ها این گفتمان و نگرش به جایگاه زن، کرامت زن و شأن و شخصیت او را به‌عنوان بخشی گم‌شده در جامعه خود می‌بینند. بدون شک، معاونت زنان ریاست‌جمهوری نقش بسیار مهمی در پاسخ‌گویی مناسب به این نیاز جهانی در حوزه زنان دارد. به‌ویژه باتوجه‌به اینکه شهید رئیسی در آخرین حضور خود در سازمان ملل، موضوع و طرح جنبش جهانی تعهد به خانواده را مطرح کردند.»

باتوجه‌به وضعیت منطقه، اندیشکده چه اقدامات عملی در زمینه مقاومت انجام داده است؟ اصلانی با اشاره به برگزاری همایش حضرت زینب (س) توسط این اندیشکده اظهار می‌کند: «در دانشگاه جامع امام حسین (ع)، تصمیم بر این شد که برنامه‌ریزی بلندمدتی در خصوص سیره حضرت زینب (س) انجام دهیم تا بتوانیم بر اساس کار علمی، برای زنان امروز و سبک زندگی معاصر، یک الگوی رفتاری و عملی بسط دهیم. در سال گذشته، باتوجه‌به شرایط و وقایع مرتبط با طوفان الاقصی، محور اصلی همایش را «حضرت زینب (س)، الگوی بانوان محور مقاومت» تعیین کردیم و در این راستا به مفهوم «تربیت مبتنی بر مقاومت» دست یافتیم.

در این همایش، گزارش‌های علمی و پژوهشی ارائه شد که به بسط مفهوم تربیت مبتنی بر مقاومت پرداختند و نقش مقاومت در تعلیم‌وتربیت نسل حاضر مورد بررسی قرار گرفت. نتیجه چنین تربیتی به‌صورت رشد، توسعه، و نشاط در ایستادگی مردم غزه نمودار شد. امسال موضوع هویت در سیره حضرت زینب (س) را موردمطالعه قرار دادیم تا الگوی زن مسلمان یا همان الگوی سوم را تبیین کنیم. هدف ما این است که تعریف تازه‌ای از حکمرانی زنان ارائه دهیم و بر هویت زنان تأکید کنیم.

در خصوص حکمرانی زنان در جامعه، وضعیت فعلی ما چگونه است و چقدر به اهداف موردنظر نزدیک شده‌ایم؟ مدیر اندیشکده زنان بیان می‌کند: «بحث حکمرانی زنان واقعاً از موضوعات کلیدی و راهبردی نظام است. حضور زنان در عرصه‌های حکمرانی از دو جهت اهمیت دارد؛ نخست اینکه از توانایی‌های فکری زنان برای تحقق اهداف نظام اسلامی بهره‌مند می‌شویم که در صورت نبود این حضور، حکمرانی زنان معنا و مفهومی نخواهد داشت. با ورود زنان به عرصه‌های مدیریتی، توانمندی‌های سازمان‌ها افزایش می‌یابد. در واقع هدف ما ارائه تعریفی جدید از حکمرانی زنان و تأکید بر هویت آنان است. از طرفی این مسئله به‌تدریج در جامعه فراگیر شده است.»

فارس