حمایت فعلی از زنان سرپرست خانوار کافی نیست

زنان نیمی از جمعیت کشور را تشکیل می‌دهند و از آنجایی که نسل آینده کشور را تربیت می‌کنند، نقش بسیار مهمی دارند و ضروری است که به نیازهایشان توجه شود. در این بین گروهی از زنان نیاز ویژه‌تری به دریافت خدمات اجتماعی دارند،  روز زن بهانه‌ای برای پرداختن به نیازهای اجتماعی زنان و بررسی وضعیت تامین این نیازها در جامعه است.

سیدحسن موسوی‌چلک، رئیس انجمن مددکاری اجتماعی در رابطه با نیازهای اجتماعی زنان و وضعیت تامین این نیازها اظهار کرد: بانوان سرپرست خانوار گروهی از زنان در جامعه هستند که یا همسرشان فوت کرده، یا از کار افتاده و زندانی طولانی مدت است و یا اینکه از همسرشان طلاق گرفته‌اند. براساس قوانین چنانچه این گروه از زنان از بیمه برخوردار نباشند و در آمدشان کمتر از یک سوم حقوق کارمندان دولت باشد، دولت باید آنها را تحت پوشش سازمان‌های حمایتی قرار دهد.

وی با اشاره به اینکه دو سازمانی که در حال حاضر این زنان را تحت پوشش قرار می‌دهند، سازمان بهزیستی که سازمانی کاملا دولتی است و کمیته امداد امام خمینی (ره) که نهاد عمومی غیر دولتی است، هستند و کمیته امداد چند برابر سازمان بهزیستی زنان سرپرست خانوار را تحت پوشش دارد، افزود: دولت دو نوع حمایت را از این زنان انجام می‌دهد. یک حمایت مستمر است، به این صورت که پس از اینکه بررسی‌های لازم انجام شد و تشخیص داده شد که فرد از شرایط دریافت حمایت برخوردار است، مستمری‌ را به صورت ماهانه دریافت می‌کند که به حسابش واریز می‌شود.

رئیس انجمن مددکاران اجتماعی با بیان اینکه مبلغ این مستمری‌ها به تعداد اعضای خانواده بستگی دارد، گفت: در حال حاضر خانواده یک نفره کمتر از یک میلیون تومان و خانواده ۵ نفره و بیشتر  ۳ میلیون و ۱۵۰ هزار تومان دریافت می‌کنند. البته دولت برای بودجه سال آینده ۲۰ درصد و مجلس ۴۰ درصد افزایش این مبلغ را پیشنهاد داده که باز هم با توجه به تورم و افزایش هزینه‌ها تناسب چندانی ندارد و علی‌رغم افزایش مستمری، قدرت خرید این افراد کمتر می‌شود.

موسوی‌چلک با اشاره به اینکه نوع دیگر کمک‌ها به بانوان سرپرست خانوار کمک‌های غیرمستمر است، افزود: در صورتی که این ۲ سازمان منابع مالی مورد نظر را داشته باشند، می‌توانند از زنان حمایت‌های غیرمستمر انجام دهند. از جمله این حمایت‌ها کمک به ازدواج، تهیه جهیزیه، اجاره، رهن، خرید، تعمیر، مشارکت در ساخت و مشارکت در خرید مسکن، کمک به خود اشتغالی، کاریابی، وام کارفرمایی و ایجاد فرصت‌های دیگر برای اشتغال، بیمه، تامین بخشی از هرینه‌های درمانی، هزینه تحصیل، تامین وسایل ضروری منزل و.. است.

حمایت‎‌ها از زنان سرپرست خانوار با نیاز‌های آنها تناسب ندارد

وی با بیان اینکه طبق دستورالعمل‌‌ها این ۲ سازمان می‌توانند براساس نیاز افراد حمایت‌های غیر مستمر را از زنان سرپرست خانوار انجام دهند، تشریح کرد: میزان حمایت‎‌هایی که از این افراد چه به طور مستمر و چه به طور غیر مستمر انجام می‌شود، با شرایط و نیاز‌های آنها تناسب لازم را ندارد و این مسئله نقطه ضعف جدی حمایت‌های اجتماعی از بانوان سرپرست خانوار است.

رئیس انجمن مددکاران اجتماعی با اشاره به اینکه ما قانون هدفمندی یارانه‌ها، قانون ساختار نظام جامع رفاه و تامین اجتماعی، قانون تامین زنان و کودکان بی سرپرست، قانون تشکیل بهزیستی، قانون احکام دائمی برنامه‌های توسعه کشور به ویژه ماده ۵۷، قوانین برنامه توسعه هفتم، ماده ۲۱ و ۲۲ قانون اساسی و اساسنامه کمیته امداد امام خمینی (ره) را داریم، گفت: در سیاست‌های کلی نیز سیاست‌های کلی تامین اجتماعی، اشتغال و خانواده را داریم و درخصوص قوانین مشکلی نداریم.

موسوی‌چلک با بیان اینکه منابعی که دولت برای انجام این کار اختصاص می‌دهد، نمی‌تواند توانمندی این گروه از زنان را رقم بزند و به همین دلیل وابستگی آنها به نظام حمایت‌های اجتماعی افزایش پیدا می‌کند، عنوان کرد: لازم است به سمت اجرای نظام چند لایه نظام تامین اجتماعی برویم. هم در سیاست‌های کلی تامین اجتماعی، هم در ادوار مختلف و قوانین برنامه توسعه و همچنین در احکام دائمی برنامه‌های توسعه کشور به این موضوع اشاره شده، اما تاکنون اجرا نشده است.

وی گفت: در کنار سازمان بهزیستی و کمیته امداد امام خمینی (ره) بنیادها، تشکل‌ها و سازمان‌های دیگر نیز مانند سازمان داوطلبان هلال احمر، انجمن حمایت از خانواده‌های زندانیان، بنیاد مستضعفان، ستاد اجرایی فرمان امام، بنیاد علوی، بنیاد احسان و تشکل‌های خیریه حمایت‌هایی را از بانوان سرپرست خانوار انجام می‌دهند. لازم است به سمت ایجاد پنجره واحد خدمات اجتماعی برویم.

داشتن پنجره واحد خدمات اجتماعی نظام بهتری را برای ارائه خدمات ایجاد می‌کند

رئیس انجمن مددکاران اجتماعی خاطر نشان کرد: در قانون برنامه هفتم توسعه به این موضوع اشاره شده است، با این حال ضمانت اجرایی ندارد و از آنجایی که این قانون الزام آور نیست، ممکن است نهاد‌ها و تشکل‌های غیردولتی این کار را انجام ندهند. داشتن پنجره واحد خدمات اجتماعی موجب می‌شود نظام بهتری برای ارائه خدمات، شناسایی و توزیع منابع وجود داشته باشد.

مقابله قانونی با خشونت علیه زنان

همچنین موسوی‌چلک در رابطه با خشنونت علیه زنان تصریح کرد: در حال حاضر زنانی که مورد خشونت قرار می‌گیرند، می‌توانند براساس سازوکار قانونی از حمایت‌های اجتماعی و قانونی بهره‌مند شوند. این قوانین به بازنگری نیاز داشت که در لایحه تامین امنیت زنان به مجلس شورای اسلامی رفته و می‌تواند حمایت از این گروه زنان را افزایش دهد. در حال حاضر نیز اگر زنی مورد خشونت قرار گیرد و قاضی تشخیص دهد که خانه برایش محیط امنی نیست، آن زن می‌تواند به محیطی امن از جمله خانه بستگان یا سازمان بهزیستی مراجعه کند و یا اینکه این زنان می‌توانند با اورژانس اجتماعی (شماره ۱۲۳) تماس گیرند و حمایت‌های لازم را کسب کنند.

حمایت از زنانی که مادر می‌شوند

وی در مورد قوانین حمایتی از زنانی که فرزندآوری می‌کنند نیز توضیح داد: بخش‌های زیر مجموعه سازمان‌های دولتی از قوانین بیمه‌ای پیروی می‌کنند و ۹ ماه مرخصی زایمان را می‌پذیرند، با این وجود ممکن است بخش خصوصی حاضر نباشد که مادر ۹ ماه به مرخصی برود و همه حقوق و مزایا را دریافت کند. همچنین نوع قرارداد‌هایی که بسته می‌شود، ممکن است مشکلاتی را در این خصوص داشته باشد و به همین دلیل لازم است قانون کار و تامین اجتماعی به گونه‌ای اجرا شود تا زنانی که فرزندآوری می‌کنند در این خصوص نگرانی نداشته باشند. البته این مورد را در قانون جوانی جمعیت نیز داریم که می‌تواند به این موضوع کمک کند.

میزان