نحوه استفاده زوجین از حمایت های درمان ناباروری

آخرین آمار‌ها می‌گویند ۶۰ درصد از ناباروری در کشور در اثر ناباروری ثانویه زوجین به وقوع پیوسته است، این طیف از زوجین، به دلایلی مانند تأخیر در فرزندآوری، سبک زندگی اشتباه و تغذیه نامناسب و دیگر عوامل، قدرت باروری خود را از دست داده و به خیل خانواده‌های نابارور پیوسته اند.

نرخ ناباروری در کشور‌های دنیا، ۱۵ درصد بوده، اما این رقم در کشور ما به ۲۲ درصد رسیده و حالا جامعه آماری زوجین نابارور در ایران به ۴ میلیون زوج رسیده است که تقریبا سهم مردان و زنان در این اختلال، برابر است. در این میان، نقش سازمان‌های متولی در حمایت از زوجین نابارور می‌تواند مهم و بسزا باشد، از این حیث یکی از این سازمان ها، تأمین اجتماعی است که براساس آخرین اظهارات مسئولان و معاونین آن، حمایت از این خانواده‌ها در قالب یک بسته ویژه در دستور کار قرار دارد.

سال گذشته بود که خدمات نازایی و ناباروری، در دوم شهریورماه با تصویب هیأت وزیران، تحت پوشش بیمه‌های پایه قرار گرفت. طی این مصوبه ۹۰ درصداز هزینه‌های درمان نازایی در بیمارستان‌ها و مراکز درمانی دولتی براساس تعرفه عمومی غیر دولتی پرداخت می‌شود. در این طرح نیز تمامی زنان زیر ۴۵ ساله که یکسال تصمیم به فرزندآوری کرده اند و نتوانسته اند باردار شوند از خدمات آن بهره می‌شوند. براساس این طرح، خدمات بخش درمان نازایی تا ۳ سال تمدید می‌شود و دولت نیز موظف است تمام هزینه‌های ۳ دوره کامل یکی از روش‌های کمک باروری را برای هر زوج نابارور پرداخت کند.

لزوم تشکیل پرونده زوجین نابارور در تأمین اجتماعی

در این باره، میرهاشم موسوی مدیرعامل سازمان تأمین اجتماعی درباره تحت پوشش قرار گرفتن خدمان درمان ناباروری، اظهار کرد: امروز همه زوجین نابارور می‌توانند به سادگی تحت پوشش بیمه قرار گرفته و خدمات درمان ناباروری را با بیمه پیگیری کنند.

وی ادامه داد: در سازمان تأمین‌اجتماعی آمادگی داریم تا برای همه بیمه‌شدگانی که دچار مشکل ناباروری هستند، پرونده تشکیل دهیم تا درمان خود را با سهولت بیشتری پیگیری کنند چرا که خدمات درمان ناباروری، خدماتی بسیار پرهزینه است که تا قبل از این برخی از زوجین نابارور به سبب هزینه‌های بالای این خدمات، بعضاً از ادامه درمان منصرف می‌شدند. تاکنون نزدیک به ۹ هزار نفر از بیمه‌شدگان دچار مشکلات ناباروری از ما خدمت گرفته‌اند و ما برای تشکیل پرونده و ارائه خدمات به همه بیمه‌شدگان دچار این مشکلات، آمادگی داریم.

در عین حال، شهرام غفاری، مدیرکل درمان غیرمستقیم سازمان تأمین اجتماعی نیز گفت: تاکنون هفت هزار و ۲۲۲ پرونده ناباروری در سازمان تامین اجتماعی (از آغاز این طرح تاکنون) به ثبت رسیده است.

غفاری ادامه داد: اکنون خدمات ناباروری در بخش‌های دولتی پوشش داده می‌شود. در بخش خصوصی با تعرفه عمومی غیردولتی محاسبه شده و اخیراً در راستای برخی گفتگو‌ها پیش‌بینی می‌شود، خدمات این حوزه در بخش خصوصی هم به میزان قابل‌توجهی تحت پوشش قرار گیرد. در صورت وجود امکانات و تجهیزات موردنیاز در بخش‌های دولتی، ترجیحا بیمه‌شدگان باید از خدمات این حوزه استفاده کنند و تامین اجتماعی نیز هزینه‌های این بخش را تامین می‌کند، اما در صورت نبود برخی امکانات در مراکز دولتی، مدیران در استان‌ها تصمیم‌گیری می‌کنند و در صورت ضرورت، بیمه‌شدگان از خدمات بخش خصوصی هم باید بهره‌مند شوند.

اخیرا هم صابر جباری، رئیس اداره جوانی جمعیت وزارت بهداشت در گفت وگویی به آمار واقعی زوجین نابارور در کشور اشاره کرده می‌گوید: متاسفانه آمار ناباروری در کشور زیاد است. ما برای پیشگیری از ناباروری باید موضوعات آموزشی مختلفی را به دخترانِ نوجوان یاد بدهیم و همین‌طور ضروری است که بیماری‌های مختلفِ مرتبط به ناباروری در سنین پایین‌تر تشخیص داده شوند. وزارت بهداشت مراکز درمان ناباروری سطح دو را برای کل کشور طراحی می‌کند. البته ما می‌توانیم در مسیر درمان ناباروری در کنار طب مدرن از روش‌های طب ایرانی هم بهره ببریم.

بهرام عین الهی وزیر بهداشت و درمان نیز درباره حمایت از زوجین نابارور، گفت: هیئت دولت، مصوبه‌ای برای بیمه خدمات ناباروری به تصویب رسید و بیمه‌ها در مراکز دولتی تا ۹۰ درصد و در مراکز خصوصی، تا ۷۰ درصد هزینه‌های خدمات ناباروری را پوشش می‌دهند.

قانون جوانی جمعیت و ناباروری

قانون حمایت از خانواده و جوانی جمعیت، در راستای اصل صد و بیست و سوم قانون اساسی جمهوری اسلامی در ۲۴/۷/۱۴۰۰ درکمیسیون مشترک طرح جوانی جمعیت و حمایت از خانواده مجلس شورای اسلامی تصویب شد و پس از آن بود که مجلس با اجرای آزمایشی آن به مدت ۷ سال موافقت کرد. پس از این موافقت نیز به تأیید شورای نگهبان رسید.

در ماده ۴۳ قانون حمایت از خانواده و جوانی جمعیت اشاره شده است: «وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی مکلف است با همکاری وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی و سازمان‌های بیمه‌گر، برنامه‌ها و اقدامات لازم را برای برخورداری همه زوج‌هایی که علی رغم اقدام به بارداری به مدت یک سال یا بیشتر، صاحب فرزند نشده اند، از برنامه‌های معاینه، بیماریابی، تشخیص علت ناباروری و درمان آن تحت پوشش کامل بیمه‌های پایه، بدون محدودیت زمان و دفعات مورد نیاز به تشخیص پزشک معالج به عمل آورد».

در تبصره یک ماده ۴۳ اشاره شده است که این طرح برای افراد بالای ۳۵ سال به یکسال و شش ماه تقلیل می‌یابد، از طرفی دیگر هم در تبصره ۲ این ماده قانونی، نیزتأکید شده که زنانی که دچار سقط مکررشده اند نیز مشمول این قانون هستند.

در تبصره ۳ ماده ۴۳ نیز آمده است شورای عالی بیمه موظف است بسته خدمات پایه خود را به طوری تعریف کنند که تمامی اقدامات درمان ناباروری اولیه و ثانویه را شامل شود و حداکثرتا ۶ ماه پس از لازم الاجرا شدن این این قانون به تصویب هیأت وزیران برسد.

در ماده ۶۱ این قانون نیز به وظایف قوه قضاییه در قبال زوجین نابارور اشاره شده است، در بخشی از این ماده قانونی آمده است: «ارتکاب گسترده جنایت علیه تمامیت جسمانی جنین به قصد نتیجه یا علم به تحقق آن، به گونه‌ای که موجب ورود خسارت عمده به تمامیت جسمانی جنین ها یا مادران در حد وسیع گردد، مشمول حکم ماده (۲۸۶) قانون مجازات اسلامی مصوب ۱۳۹۲/۲/۱ می‌گردد.»

در تبصره ۳ ماده ۶۱ قانون جوانی جمعیت نیز به موضوع هزینه درمان ناباروری از محل جرائم ارتکابی اشاره شده و آمده است: « اموال و وسائل حاصل از ارتکاب جرم مصادره شده و عوائد آن به همراه جزای نقدی دریافتی، به حساب خزانه واریز شده و پس از درج در بودجه سنواتی، در اختیار وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی قرار می‌گیرد تا در جهت درمان ناباروری هزینه شود ».

زوجین نابارور متولی خاصی ندارند

پس از به تصویب رسیدن قانون حمایت ازسازمان‌های بسیاری به موضوع حل مشکلات زوجین نابارور ورود کرده اند، اما حقیقت آن که این خانواده‌ها متولی خاصی ندارند و مطالبات آن‌ها به صورت پراکنده در تمامی نهاد‌ها پیگیری می‌شود، همین دلیلی می‌شود تا اغلب این خانواده‌ها دچار بروکراسی‌های اداری شوند.

فارس