تفاوت جنسیتی در آمار مرگ‌ومیر: مردان آسیب‌پذیرترند

نخستین پنجشنبه اسفندماه به‌عنوان روز سلامت مردان نام‌گذاری شده است که آغاز یک هفته برای تأکید بر اهمیت آگاهی در حوزه سلامتی آن‌هاست. سلامت مردان نه‌تنها برای بهزیستی خودشان بلکه برای ثبات خانواده‌ها و جوامع اهمیت زیادی دارد.

مردان با چالش‌های بهداشتی خاصی مواجه هستند که به دلایل اجتماعی، فرهنگی و شخصی، کمتر به مراقبت‌های پزشکی و درمانی مراجعه می‌کنند. این امر منجر به وضعیت نامطلوب‌تری در بسیاری از شاخص‌های سلامتی نسبت به زنان می‌شود.

چرا مردان بیشتر در معرض خطر هستند؟

یکی از نکات مهم این است که امید به زندگی در مردان معمولاً کمتر از زنان است. مردان در شاخص‌هایی مانند مرگ‌ومیر، بیشتر از زنان آسیب‌پذیرند. آن‌ها همچنین در محیط‌های کاری با خطرات بیشتری روبرو هستند و نسبت به دریافت درمان‌های روانی تمایل کمتری نشان می‌دهند.

علاوه بر این، سبک زندگی مردان معمولاً شامل رفتارهای پرخطر مانند مصرف دخانیات، کم‌تحرکی و رژیم غذایی نامناسب است که می‌تواند منجر به بروز بیماری‌های قلبی و عروقی شود.

هفته سلامت مردان؛ ابتکاری برای افزایش آگاهی

دکتر جلیل حسینی، معاون آموزشی وزارت بهداشت، در نشست خبری جامعه اورولوژی ایران، در مورد هفته سلامت مردان توضیح داد: در سال ۱۳۸۴ به‌منظور نیاز فوری به برنامه‌هایی برای بهبود سلامت مردان، اولین هفته اسفندماه به این موضوع اختصاص یافت. هدف این اقدام افزایش اطلاع‌رسانی و آگاهی درباره بیماری‌های جدی مرتبط با این گروه است.

وی افزود: از سال ۱۳۸۵، این هفته با همکاری جامعه اورولوژی، سایر انجمن‌های علمی، وزارت بهداشت و دانشگاه‌های علوم پزشکی در سراسر کشور برگزار می‌شود. توجه به این موضوع به دلیل وضعیت نامناسب شاخص‌های سلامتی در مردان نسبت به زنان، از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است.

مرگ‌ومیر و آسیب‌های سلامتی در مردان

دکتر حسینی همچنین به آمار جالبی اشاره کرد و گفت: مرگ‌ومیر پسران زیر پنج سال، کوتاهی قد، اضافه‌وزن و لاغری و همچنین شیوع بیماری HIV در مردان بیشتر است. احتمال ابتلا به سل ۱.۷ برابر، مرگ ناشی از بیماری‌های مزمن ۱.۵ برابر و خودکشی نیز ۱.۷۵ برابر در مردان بالاتر است. احتمال مرگ ناشی از تصادف‌های جاده‌ای در مردان دوبرابر و مرگ ناشی از قتل و دیگرکشی چهار برابر زنان گزارش شده است. در مورد آلودگی هوا نیز مردان ۱.۳ برابر بیشتر از زنان جان خود را از دست می‌دهند.

وی با اشاره به اینکه میانگین امید به زندگی مردان حدود چهار سال کمتر از زنان است، خاطرنشان کرد: آسیب‌های ناشی از بیماری‌های قلبی، ریوی، سرطان پروستات، سیروز کبدی و حتی تصادفات در مردان شایع‌تر است. این مسائل نشان‌دهنده این است که توجه به‌سلامت مردان به‌عنوان بنیان اقتصادی خانواده و جامعه، اولویت حیاتی دارد.

تجربیات جهانی در برگزاری هفته سلامت مردان

معاون آموزشی وزارت بهداشت در مورد تجارب دیگر کشورها گفت: در اروپا، برای افزایش آگاهی نسبت به‌سلامت مردان، افراد اقدام به نگه‌داشتن سبیل می‌کنند یا سازه‌های خاصی مانند مدل بزرگ‌نمایی شده از پروستات در پارک‌ها می‌سازند تا افراد با این بیماری‌ها آشنا شوند. کشورهایی مانند استرالیا، کانادا، بلژیک و ایرلند نیز برنامه‌هایی برای ارتقاء سواد سلامت و اطلاع‌رسانی درباره بیماری‌های پرخطر ارائه می‌دهند. خوشبختانه، در ایران نیز برگزاری این هفته در ۱۷ سال اخیر تأثیرات مثبت و نتایج امیدوارکننده‌ای به همراه داشته است.

رکنا