تعیین سقف مهریه خلاف شرع است

نوسانات قیمت سکه و طلا تنها بر اقتصاد تأثیر نمی‌گذارد بلکه در مسائل اجتماعی مانند مهریه نیز اثرگذار است. در گذشته مهریه‌ها کمتر پرداخت یا دریافت می‌شد، اما اکنون با تغییرات فرهنگی و اقتصادی، زنان آگاه‌تر شده‌اند و مهریه خود را مطالبه می‌کنند، البته با توجه به شرایط اقتصادی، ممکن است پرداخت مهریه به صورت اقساط ماهانه انجام شود. چندی پیش خبری منتشر شد مبنی بر اینکه نمایندگان مجلس قصد دارند سقف مهریه قابل پیگیری قانونی را از ۱۱۰ سکه به ۱۴ سکه کاهش دهند، هرچند این خبر بعد از چند روز تکذیب شد. همچنین بحث‌هایی درباره حذف مجازات حبس برای مردان بدهکار مهریه مطرح شده و در مقابل پیشنهاداتی برای اعطای حق طلاق به زنان در این شرایط ارائه گردیده است.

با توجه به افزایش قیمت طلا و سکه و تأثیر آن بر مسائل اجتماعی، مسئولان ذیربط گاهی تصمیم می‌گیرند سقف مهریه را تغییر دهند تا فشار کمتری به مردان وارد شود. در مقابل، مهریه حق شرعی و قانونی زنان است که حتی پس از فوت شوهر نیز باقی می‌ماند. مجلس در تلاش است با کاهش سقف مهریه قابل وصول، از فشارهای اقتصادی و قضایی بکاهد. طبق طرح جدید، سقف مهریه قابل مطالبه فوری به ۱۴ سکه محدود می‌شود و مابقی آن زمانی قابل دریافت است که مرد توان مالی داشته باشد.

مهریه یکی از حقوق مالی اصلی زن در عقد نکاح  به شمار می‌رود و همواره مورد بحث بوده است. با شرایط اقتصادی دشوار، دادن و گرفتن مهریه به چالشی برای خانواده‌ها تبدیل شده و قانونگذار در چند مرحله تغییراتی برای کاهش آمار زندانیان مهریه اعمال نموده است. اما کمتر به حقوق زنانی که مهریه تنها پشتوانه مالی آنهاست توجه شده است.

عضو کمیسیون قضایی مجلس گفته است که در اصلاحات جدید، سقف تلورانس تغییر قسط مهریه ۱۵ درصد تعیین شده تا در صورت تغییر زیاد، قاضی بتواند آن را تعدیل کند. همچنین هدف اصلاحیه این است که سقف مهریه قابل اجرا فوری به ۱۴ سکه کاهش یابد، اما این به معنای حذف مهریه نیست بلکه فقط محدودیت در اجرای فوری آن است تا عدالت اقتصادی رعایت شود و فشار از دستگاه قضایی کم شود.

نایب رئیس کمیسیون قضایی مجلس درباره حذف مجازات حبس برای بدهکاران مهریه اظهار داشته که هنوز تصمیم نهایی گرفته نشده و ممکن است مجازات‌های جایگزین مانند پابند الکترونیکی جایگزین حبس شود. همچنین تأکید کرده که تعیین سقف مهریه به توافق زوجین مربوط است و مجلس نمی‌تواند مانع توافق آنها شود. هدف این است که اگر مردی مهریه را پرداخت نکرد، به زندان نیفتد تا خانواده دچار فروپاشی نشود. در عوض، ممکن است حق طلاق برای زنانی که همسرشان توان پرداخت مهریه را ندارد، در نظر گرفته شود.

از نظر حقوقی، تعیین سقف برای مهریه مخالف اصول حقوقی و فقهی است، زیرا مهریه حق توافقی زن است و مرد می‌تواند آن را قبول یا رد کند. محدود کردن این حق به نظر برخی وکلا ناقض حقوق شهروندی است. مهریه باید در استطاعت پرداخت مرد باشد و اگر بیش از توان مالی او باشد، عقد ممکن است باطل شود.

آمار نشان می‌دهد بسیاری از بدهکاران مهریه در زندان هستند، حتی کسانی که درآمد کمی دارند و مهریه‌های بسیار بالایی تعیین کرده‌اند. این موضوع نیازمند توجه نهادهای آموزشی و فرهنگی است تا از تصمیمات احساسی و غیرمنطقی جلوگیری شود.

جوان