تأثیر عادی‌سازی خشونت در شبکه خانگی بر رفتارهای خشن

دکتر علیرضا رئیسی، معاون بهداشت وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی، به موضوع ترویج خشونت در سریال‌های نمایش خانگی پرداخت و گفت: مطالعات نشان می‌دهد که تماشای مکرر صحنه‌های خشونت‌آمیز می‌تواند باعث افزایش رفتارهای پرخاشگرانه در بینندگان، کاهش حساسیت نسبت به خشونت و افزایش اضطراب و استرس شود؛ بنابراین، نهادهای نظارتی و تولیدکنندگان محتوا باید مسئولیت‌های خود را جدی گرفته و راهکارهایی برای کنترل نمایش صحنه‌های خشونت‌آمیز در این سریال‌ها ارائه کنند.

رئیسی با اشاره به نامه وزارت بهداشت درباره الزام حضور مشاور سلامت روان در تولیدات نمایشی توضیح داد: همه فیلم‌ها به‌ویژه نمایش خانگی که مخاطبان زیادی از جمله نوجوانان و جوانان دارد، باید استانداردهای روانی، آموزشی و اخلاقی را رعایت کنند. نمایش صحنه‌هایی مانند مصرف دخانیات و مشروبات الکلی در این آثار می‌تواند برای جوانان پیام‌های منفی و بدآموزی داشته باشد. به طور مثال، نشان‌دادن فردی که هنگام عصبانیت با کشیدن سیگار آرام می‌شود یا شخصیت‌های پول‌دار که مشروبات الکلی مصرف می‌کنند، نمونه‌هایی از این بدآموزی‌هاست.

وی افزود: متأسفانه در برخی سریال‌ها دیالوگ‌ها و صحنه‌هایی وجود دارد که خودکشی را تبلیغ می‌کند؛ مثلاً فرزندی که به والدینش تهدید به خودکشی می‌کند تا خواسته‌اش را به دست آورد. این نوع محتواها تأثیرات منفی زیادی بر جامعه دارد. همچنین پرخاشگری و بی‌احترامی به بزرگ‌ترها که در برخی فیلم‌ها دیده می‌شود، بافرهنگ ایرانی – اسلامی ما ناسازگار است؛ بنابراین حضور کارشناسان و روان‌شناسان متخصص در تولید فیلم‌ها ضروری است تا از اثرات مخرب این مسائل جلوگیری شود.

رئیسی تصریح کرد: انتظار نداریم با یک نامه همه مشکلات رفع شود، اما حضور مشاوران سلامت روان در مراحل تولید فیلم‌ها و سریال‌ها می‌تواند نکات آموزشی متناسب با سن مخاطبان را در نظر بگیرد. همچنین نقش سلبریتی‌ها و قهرمانان داستان در الگودهی به جوانان بسیار مهم و تأثیرگذار است.

وی درباره رعایت‌نکردن محدودیت‌های سنی گفت: یکی از دلایل افزایش خشونت در برخی سریال‌ها، عدم توجه به شرایط سنی مخاطبان است. تولیدکنندگان، پخش‌کنندگان و حتی مخاطبان به این موضوع اهمیت نمی‌دهند و هر محتوایی با هر میزان خشونتی در پلتفرم‌ها منتشر می‌شود که نوجوانان و کودکان نیز به‌راحتی آن را تماشا می‌کنند.

رئیسی همچنین به اهمیت حفظ نشاط و امید در جامعه اشاره کرد و افزود: گاهی در فیلم‌ها مراجعه به روان‌شناس یا روان‌پزشک به‌گونه‌ای نمایش داده می‌شود که هیچ نشانه‌ای از تخصص و علمی بودن ندارد و حتی رفتارهای ضد شخصیتی بروز می‌دهد. همان‌طور که در صحنه‌های پلیسی از کارشناسان حرفه‌ای استفاده می‌کنیم، باید در مسائل روانی نیز دقت شود، زیرا روان‌شناسان و روان‌پزشکان نیز بخشی از مخاطبان هستند و متوجه غیرعلمی بودن مطالب می‌شوند.

معاون بهداشت وزارت بهداشت در پایان گفت: باتوجه‌به انتقال مفاهیم روانی از طریق صدا و تصویر، پیشنهاد شده است که حضور مشاور سلامت روان در مراحل پیش‌تولید آثار نمایشی الزامی شود تا نظارت بهتری بر تولید فیلم‌ها و سریال‌ها صورت گیرد و از آثار مخرب روانی جلوگیری شود. البته ممکن است تولیدکنندگان نیت بدی نداشته باشند، اما باید تعادل را در همه زمینه‌ها حفظ کنیم و از افراط‌وتفریط پرهیز کنیم.

خبرگزاری شبستان