هفته سلامت بانوان؛

بانو جان، چقدر به «خودمراقبتی» اهمیت می‌دهی؟!

داشتن یک‌ روال مؤثر خودمراقبتی مزایای زیادی برای سلامت شما دارد.

خودمراقبتی، واژه‌ای است که ممکن است بارها آن را شنیده باشیم، به‌ویژه در جمله‌هایی مانند «مراقب خودت باش» اما معمولاً این کلمه را در چه مواقعی می‌شنویم یا از آن استفاده می‌کنیم؟

آیا این واژه را وقتی بیمار می‌شویم می‌شنویم؟ یا زمانی که قرار است کار خاصی انجام دهیم؟ آیا تابه‌حال به این موضوع فکر کرده‌ایم که واقعاً چقدر از خودمان مراقبت می‌کنیم؟ آیا هر روز به این مسئله توجه داریم؟

خودمراقبتی چیست؟

خودمراقبتی مجموعه‌ای از عادات و رفتارهایی است که به‌صورت آگاهانه و هدفمند انجام می‌دهیم تا زندگی سالم‌تر و شادتری داشته باشیم.

این عمل به ما کمک می‌کند تا کیفیت بالاتری از زندگی را تجربه کنیم و نیازهای جسمی، روانی، اجتماعی و معنوی خود را تأمین کنیم و به یک زندگی متعادل دست یابیم. البته، برخی از اقدامات خودمراقبتی در تمامی انسان‌ها مشترک است، درحالی‌که برخی دیگر بسته به موقعیت، زمان، مکان و شرایط خاص هر فرد ممکن است متفاوت باشد. به‌عنوان‌مثال، زمانی که تحت‌فشار هستیم، درخواست کمک از دیگران می‌تواند یک اقدام مؤثر در راستای خودمراقبتی باشد.

ضرورت و فواید خودمراقبتی

داشتن یک‌روال مؤثر خودمراقبتی مزایای زیادی برای سلامت شما دارد که برخی از آن‌ها عبارت‌اند از:

  • افزایش مقاومت در برابر بیماری‌ها
  • کاهش فرسودگی شغلی
  • کاهش مشکلات روحی و روانی
  • احساس ارزشمندی و بهبود خلق‌وخو
  • حفظ سلامتی جسمی و روحی
  • افزایش انرژی و دستیابی به اهداف
  • کاهش استرس و بهبود تاب‌آوری
  • تقویت روابط بین‌فردی
  • کاهش اضطراب و درمان افسردگی
  • افزایش اعتمادبه‌نفس و عزت‌نفس
  • افزایش شوروشوق جوانی و انگیزه برای موفقیت
  • تجربه جوانی سالم، ایمن و پرنشاط
  • بهبود عملکرد تحصیلی و آینده شغلی بهتر

با خودمراقبتی، می‌توانیم کارهایمان را بهتر انجام دهیم و در محیط کار و خانه مفیدتر باشیم. این امر به ما کمک می‌کند تا اهداف و اولویت‌هایمان را منظم کنیم و در نتیجه متمرکزتر باشیم و به فعالیت‌های مورد علاقه‌مان نیز بپردازیم.

این به این دلیل است که یاد گرفته‌ایم به برخی کارها نه بگوییم و بر روی فعالیت‌های اصلی خود تمرکز کنیم و در نتیجه بازدهی بیشتری را تجربه کنیم.

آیا شما هم از خودمراقبتی بهره می‌برید؟

آیا به اندازه کافی به خودتان توجه می‌کنید؟ کافی است کمی هوشیار باشیم و به خودمان توجه کنیم. بدن، ذهن و احساسات ما به ما می‌گویند که آیا به اندازه‌ای که نیاز دارند از آن‌ها مراقبت می‌کنیم یا خیر.

نشانه‌های زیر به ما کمک می‌کنند تا بررسی کنیم که آیا خودمراقبتی کافی داریم یا نه:

  • پایین‌بودن سطح انرژی
  • استرس و ناامیدی
  • کمبود انگیزه
  • فقدان شور و اشتیاق به زندگی
  • بروز بیماری‌های جسمی
  • مشکلات عاطفی
  • چالش‌ها در روابط
  • احساس پوچی و بیهودگی

انواع خودمراقبتی

در گذشته، وقتی صحبت از سلامتی می‌شد، تنها به عدم وجود بیماری‌های جسمی اشاره می‌شد. اما امروزه مفهوم سلامتی بسیار گسترده‌تر شده و شامل ابعاد مختلفی مانند روان و ذهن نیز است. بنابراین، وقتی از خودمراقبتی صحبت می‌کنیم، تنها به مراقبت از جسم اشاره نمی‌کنیم و انواع مختلفی را در بر می‌گیرد.

خودمراقبتی احساسی

داشتن مهارت‌های کافی برای مدیریت احساساتی مانند خشم، اضطراب و استرس بسیار مهم است. این مهارت‌ها به شما کمک می‌کند تا احساسات خود را بهتر بشناسید و آن‌ها را با دوستان نزدیک یا همسرتان در میان بگذارید.

خودمراقبتی روانی

طرز فکر و محتوای ذهنی شما تأثیر زیادی بر سلامت روانی‌تان دارد. خودمراقبتی روانی شامل فعالیت‌هایی است که ذهن شما را مشغول نگه می‌دارد و به حفظ سلامت روانی کمک می‌کند. این فعالیت‌ها شامل:

  • اختصاص زمان برای مطالعه
  • تفکر و تأمل روزانه
  • مراجعه به روان‌پزشک یا روان‌شناس در صورت نیاز
  • انجام اقدامات لازم برای کاهش استرس
  • توجه به تجارب و احساسات خود
  • مطالعه آثار ادبی و هنری
  • گذراندن زمان در طبیعت

خودمراقبتی جسمی

 برای اینکه بدنتان به خوبی به فعالیت‌های خود ادامه دهد، باید از آن مراقبت کنید. ارتباط قوی بین بدن و ذهن وجود دارد. مراقبت جسمانی شامل تأمین انرژی بدن، خواب کافی، ورزش و توجه به نیازهای بدنی است. برای ارزیابی خودمراقبتی جسمی، می‌توانید به سؤالات زیر پاسخ دهید:

  • آیا خواب کافی دارید؟
  • آیا رژیم غذایی شما مناسب است؟
  • آیا مسئولیت سلامتی خود را بر عهده می‌گیرید؟
  • آیا به اندازه کافی ورزش می‌کنید؟
  • آیا چکاپ‌های دوره‌ای انجام می‌دهید؟

خودمراقبتی اجتماعی

اجتماعی شدن کلید مراقبت از خود است. ارتباطات نزدیک برای رفاه شما ضروری است. برای پرورش و حفظ روابط نزدیک، باید زمان و انرژی کافی برای دوستان و خانواده صرف کنید.

خودمراقبتی ذهنی

طرز فکر و محتوای ذهنی شما تأثیر زیادی بر سلامت روانی و ذهنی‌تان دارد. خودمراقبتی ذهنی شامل فعالیت‌هایی است که ذهن شما را فعال و پویا نگه می‌دارد، مانند حل معماها یا یادگیری موضوعات جدید.

خودمراقبتی معنوی

تحقیقات نشان داده‌اند که سبک زندگی معنوی یا مذهبی می‌تواند به سلامت کلی کمک کند. این شامل فعالیت‌هایی است که به شما احساس معنا و ارتباط عمیق‌تری با جهان می‌دهد، مانند مدیتیشن، دعا و انجام کارهای خیر.

خودمراقبتی عاطفی

داشتن مهارت‌های سالم برای مدیریت احساسات ناخوشایند بسیار مهم است. خودمراقبتی عاطفی شامل فعالیت‌هایی است که به شما کمک می‌کند احساسات خود را به طور مؤثر بیان کنید و با دیگران ارتباط برقرار کنید.

برنامه مراقبت از خود را فهرست کنید

یک برنامه خودمراقبتی مؤثر باید متناسب با زندگی و نیازهای شما باشد. برای ایجاد این برنامه، مراحل زیر می‌تواند مفید باشد:

۱ .نیازهای خود را بررسی کنید.

۲ .عوامل استرس‌زا را شناسایی کنید.

۳ .استراتژی‌های مراقبت از خود را طراحی کنید.

۴ .قدم‌های کوچک بردارید.

۵٫زمانی را برای تمرکز بر نیازهای خود برنامه‌ریزی کنید.

به گفته سازمان بهداشت جهانی، خودمراقبتی مهم است زیرا می‌تواند به ارتقای سلامت، پیشگیری از بیماری‌ها و کمک به افراد در مقابله با چالش‌ها کمک کند. اشکال مختلف خودمراقبتی با فواید متعددی از جمله افزایش طول عمر مرتبط است.

ایمپو