بانوی تمدن‌ساز کربلا

سازوکار بقای حقایق در تاریخ این بوده و هست که همواره راویانی که اهل حق و حقیقت باشند و از اصل وقایع به‌ درستی مطلع باشند، با بیان روایت و خاطره‌گویی به تدوین و انتشار حقایق تاریخی بپردازند تا جایگاه واقعی آن حوادث، جاودان بماند. این در حالی است که ارزش‌گذاری این حقایق و تعیین میزان تاثیرگذاری آنها در سیر تکوینی و تشریعی عالم، اهمیت روایت و حضور راوی امین در ماندگاری آن حقیقت را معین می‌کند.

از آنجا که واقعه عاشورا در سال ۶۱هجری قمری، بزرگ‌ترین و مهمترین حادثه‌ی‌ ماندگار، در تاریخ اسلام است و نقش مهمی در سیر تکامل تشریعی بشریت دارد؛ تنها با روایتی حقیقی، انقلابی، به هنگام، هنرمندانه، جامع و بدون تحریف ماندگار می‌گشت. «بنیان‌گذار بنای حفظ حوادث با ادبیات و هنر، حضرت زینب کبری (سلام‌الله‌علیها) هستند. اگر حرکت و اقدام ایشان نمی‌بود و بعد از آن بزرگوار هم بقیه‌ی اهل‌بیت (علیهم السلام)_ حضرت سجاد (علیه السلام) و دیگران_ نمی‌بودند، حادثه‌ی عاشورا در تاریخ نمی‌ماند. سنت الهی این است که این‌گونه حوادث در تاریخ ماندگار شود.» (بیانات رهبر انقلاب،۳ شهریور ۸۴)

حضرت زینب کبری (سلام‌الله علیها) بانوی تمدن‌ساز تاریخ اسلام است که عامل پيروزی خون بر شمشير در کربلاست. ایشان هم در حادثه‌ی عاشورا و آن‌همه سختی و محن و هم در هدایت مجموعه‌ی به جا مانده از مخدرات اسیر، به‌عنوان یک ولی الهی آن‌چنان درخشید که نظیری در طول تاریخ برایش متصور نیست؛ چنان‌که بعد از وقایع عاشورا و در حوادث پی‌درپی دوران اسارت در کوفه و شام تا اربعین اباعبدالله (علیه‌السلام)، زینب سرآغاز دیگری برای حرکت اسلامی و پیشرفت تفکر اسلامی است که نقش مهمی در پیش بردن جامعه‌ی اسلامی به‌عهده داشت.

«جوهر زنانه‌ی مؤمن» در وجود مبارک او، در کنار «شور عاطفه‌ی زنانه‌» این‌چنین رخ می‌نماید که عظمت و متانت قلب یک انسان مؤمن را در زبان صریح و روشن یک مجاهد فی‌سبیل‌الله نشان می‌دهد.

زلال معرفتی که از قلب و زبان او بیرون می‌تراود و شنوندگان و حاضران را مبهوت می‌کند، با عظمت زنانه‌اش، بزرگان دروغین ظاهری را در مقابل او حقیر و کوچک می‌کند. «عظمت زنانه‌ی‌ او» یعنی مخلوطی از شور و عاطفه انسانی که در هیچ مردی نمی‌توان این عاطفه‌ی شورانگیز را پیدا کرد، اما زینب به آن مزین است.

«متانت در شخصیت و استواری روح در زینب کبری (سلام‌الله علیها)»، حوادث خطیر و بزرگ را آن‌چنان در او هضم می‌کند که بر روی آتش‌های گداخته‌ی حوادث، شجاعانه قدم می‌گذارد، عبور می‌کند، آگاهی می‌بخشد و درس می‌دهد و بعد از شهادت حسين‌ بن علی(علیه السلام) که دنيا ظلمانی شده، دل‌ها، جان‌ها و آفاق عالم تاريک گرديده، او چون نوری تابان می‌درخشد.

آری! عاشورا بدون حضور زینب (سلام‌الله علیها)، آن حادثه تاريخی ماندنی نمی‌شد؛ چرا‌که شخصيت او در اين حادثه آنچنان بارز است، تو گویی او حسينی دیگر است در پوشش يک زن، در لباس دختر علی.

نکته‌ی مهم و قابل توجه این است که ارزش و عظمت زينب کبرى‌(سلام الله علیها)، به خاطر موضع و حرکت عظيم انسانى و اسلامى او بر اساس تکليف الهى است. کار او، تصميم او، نوع حرکت او، به او اين‌طور عظمت بخشيد. هرکس چنين کارى بکند، ولو دختر اميرالمؤمنين (عليه‌السّلام) هم نباشد، عظمت پيدا مى‌کند.

بخش عمده اين عظمت از اين‌جاست که اولاً موقعيت را شناخت– هم موقعيت قبل از رفتن امام حسين(عليه‌السّلام) به کربلا، هم موقعيت لحظات بحرانى روز عاشورا، هم موقعيت حوادث سخت بعد از شهادت امام حسين(علیه‌السلام) را– و ثانياً طبق هر موقعيت، يک انتخاب کرد. در حقیقت اين انتخاب‌ها، «زينب» (سلام‌الله علیها) را ساخت.

آمنه عسکری منفرد/ مجله افکار بانوان حوزوی