اقتصاد سیستان روی پای کسب‌ و کارهای خرد

سیستان و بلوچستان که سال‌ها به خاطر موقعیت جغرافیایی ویژه و منابع غنی خود مورد توجه بوده، اکنون بیش از همیشه نیازمند بهره‌برداری از ظرفیت صنایع کوچک است.

صنایع کوچک به عنوان رگ‌های حیاتی اقتصاد شناخته می‌شوند؛ بخش‌هایی که با انعطاف‌پذیری بالا، توانایی سریع در پاسخ به نیازهای بازار و تبدیل ایده‌ها به محصول، نقش بی‌نظیری در ایجاد اشتغال و ارزش‌آفرینی دارند.

در این استان، اهمیت این صنایع دوچندان است؛ چرا که دسترسی به بندر اقیانوسی چابهار، نزدیکی به بازارهای منطقه‌ای مانند پاکستان و افغانستان و وجود مواد اولیه متنوع، فرصت‌های ویژه‌ای برای توسعه صنایع کوچک فراهم کرده است.

فرآوری و تولید محصولات نوین، زمینه‌ای برای ارتقاء جایگاه صنعتی استان

در حوزه‌های غذایی، شیمیایی و سلولزی، فرصت‌های فراوانی برای توسعه وجود دارد. از یک طرف، امکان تأمین مواد اولیه از طریق واردات و ترانزیت از بندر چابهار فراهم است و از سوی دیگر، محصولات کشاورزی و ضایعات آن ظرفیت بالقوه‌ای برای فرآوری و تولید محصولات جدید ایجاد کرده‌اند. ترکیب این دو مزیت می‌تواند موجب شکل‌گیری زنجیره‌های ارزش افزوده و ارتقاء جایگاه صنعتی استان شود.

با وجود این ظرفیت‌ها، چالش‌هایی مانند محدودیت در زیرساخت‌های انرژی و آب، مشکلات تأمین مالی، بروکراسی اداری و کمبود نیروی متخصص مانع رشد کامل صنایع کوچک شده‌اند. رفع این موانع نیازمند سیاست‌گذاری هدفمند، سرمایه‌گذاری در آموزش و پژوهش و حمایت جدی در حوزه صادرات است.

صنایع کوچک یادآور مسئولیت مشترک صنعتگران، سیاست‌گذاران و نهادهای علمی است تا با همکاری، آینده‌ای روشن برای سیستان و بلوچستان رقم بزنند؛ آینده‌ای که در آن صنایع موتور محرک توسعه و اشتغال پایدار باشند.

رئیس انجمن صنایع همگن شیمیایی و سلولزی استان سیستان و بلوچستان در گفتگو با خبرنگار مهر گفت: صنایع کوچک نقش کلیدی در توسعه اقتصادی کشور و به ویژه استان سیستان و بلوچستان دارند.

هادی عظیمی افزود: صنایع کوچک ستون فقرات اقتصاد هستند و در استانی مانند سیستان و بلوچستان این نقش پررنگ‌تر است. این منطقه به دلیل موقعیت جغرافیایی خاص، منابع متنوع و ظرفیت‌های بکر، همواره به عنوان دروازه طلایی اتصال ایران به آب‌های آزاد و بازارهای بین‌المللی مطرح بوده است.

وی بیان کرد: صنایع شیمیایی و سلولزی به دلیل ارزش افزوده بالا و توانایی ایجاد اشتغال تخصصی، می‌توانند محرک اصلی توسعه استان باشند.

رئیس انجمن صنایع همگن شیمیایی و سلولزی استان گفت: مواد اولیه این صنایع از طریق بندر چابهار و همچنین محصولات کشاورزی استان مانند خرما، سیب‌زمینی و ضایعات کشاورزی که قابلیت تبدیل به محصولات سلولزی و بی‌پلیمرها را دارند، تأمین می‌شود؛ این فرصت کم‌نظیری برای ایجاد زنجیره ارزش در استان است.

عظیمی مهم‌ترین مشکلات این بخش را محدودیت در زیرساخت‌های انرژی و آب، تأخیر در دسترسی به مواد اولیه به دلیل مشکلات حمل‌ونقل و گمرکی، کمبود سرمایه در گردش و بی‌اعتمادی بانک‌ها به واحدهای کوچک و کمبود نیروی متخصص در حوزه‌های فنی و تخصصی عنوان کرد.

وی با اشاره به ظرفیت‌های منطقه آزاد چابهار تأکید کرد: سیستان و بلوچستان می‌تواند با رویکرد استراتژیک به هاب صنایع شیمیایی و سلولزی شرق کشور تبدیل شود. دسترسی مستقیم به بنادر بین‌المللی، موقعیت ممتاز ترانزیتی، منابع کشاورزی و معدنی و نیروی جوان، زمینه‌ساز جهش اقتصادی بزرگی خواهد بود.

توانمندسازی پایدار زنان سرپرست خانوار ایرانشهر

کارآفرین فعال در حوزه آموزش و توانمندسازی زنان در ایرانشهر، در گفت‌وگو با خبرنگار مهر اظهار داشت: بیش از ده سال است که در زمینه ایجاد اشتغال پایدار برای بانوان به ویژه زنان سرپرست خانوار فعالیت می‌کنم و تلاش دارم به جای کمک‌های مقطعی، زمینه توانمندسازی پایدار این قشر را فراهم کنم.

صدیقه نظری گفت: در سال‌های اولیه فعالیت بیشتر بر تولید و عرضه مستقیم محصولات محلی تمرکز داشتم، اما در سه سال اخیر مسیر کاری خود را تغییر داده و تمرکز را بر آموزش و برگزاری کارگاه‌های مهارتی گذاشته‌ام. هدف اصلی کارگاه آموزش تولید محصولات خانگی به بانوان و ایجاد مسیر ورود آنان به بازار کار است.

وی توضیح داد: آموزش‌های ارائه شده شامل رشته‌های متنوعی مانند خیاطی (با در اختیار گذاشتن چرخ خیاطی به صورت امانی بین شش ماه تا یک سال)، رشته‌بری (با در اختیار گذاشتن دستگاه رشته‌بری و معرفی بازار کار تا سه ماه)، تولیدات خانگی، عرقیات و انواع ترشیجات و محصولات محلی است.

نظری تأکید کرد: این مدل آموزشی علاوه بر یادگیری مهارت، امکان استفاده عملی از وسایل کار را برای بانوان فراهم می‌کند.

وی با اشاره به چالش‌های اقتصادی خانواده‌های آسیب‌پذیر گفت: به جای توزیع بسته‌های معیشتی یا کمک‌های نقدی مقطعی توسط نهادها و خیرین، بهتر است ابزار کار در اختیار خانواده‌ها قرار گیرد. این اقدام زمینه ایجاد شغل پایدار را فراهم کرده و موجب می‌شود زنان مستقل و قدرتمند وارد بازار کار شوند.

این بانوی کارآفرین در پایان خاطرنشان کرد: حمایت از بانوان از طریق آموزش‌های تخصصی و تأمین تجهیزات کار، بهترین راه برای توانمندسازی واقعی و خروج آنان از چرخه فقر است.

خبرگزاری مهر