از سرطان سینه چه می‌دانید؟/چند نکته در ارتباط با سرطان سینه

به گزارش جهان بانو، سرطان پستان از شایع ترین انواع سرطان‌ در میان زنان محسوب می‌شود. متاسفانه باید گفت که افراد از راه‌های پیشگیری و تشخیص زودهنگام آن اطلاع چندانی ندارند و همین مساله موجب شده است تا این بیماری در کشور ما اغلب زمانی تشخیص داده شود که تا اندازه زیادی پیشرفت کرده است. بی تردید حوزه سلامت می‌بایست برای گسترش سیستم غربالگری راه حلی پیدا کند، با این وجود با افزایش آگاهی بانوان ایرانی می‌توان تا اندازه زیادی از تشخیص دیرهنگام سرطان سینه و گسترش این بیماری جلوگیری کرد.

بر اساس اظهارات کارشناسان، در ایران بیماری سرطان سینه در موارد متعددی به موقع تشخیص داده نمی‌شود و در نتیجه بیماران با مشکلات بیشتری رو به رو می‌شوند و برای درمان سرطان در مراحل پیشرفته هزینه بیشتری نیز باید پرداخت کنند. با وجود اینکه تلاش‌های بسیاری در ارتباط با این بیماری انجام شده، آمار دقیق مبتلایان به سرطان سینه همچنان مشخص نیست. البته برای مشاهده مشکل همیشه لازم نیست به آمار و ارقام دسترسی داشته باشیم و در برخی موارد کافی است تا نگاهی به اطراف خود بیندازیم.

احتمالا در میان اطرافیان شما نیز افرادی وجود دارند که به این بیماری مبتلا هستند. به عبارت دیگر ما از وجود مشکل آگاهی داریم؛ اهمیتی ندارد که به آمارهای مرتبط با این بیماری دسترسی نداریم ، مهم این است که این مشکل وجود دارد و لازم است برای آن چاره اندیشی کنیم.

متاسفانه بیماری سرطان سینه ممکن است برای هر زنی رخ دهد، با این وجود با اصول ساده‌ی پیش رو و به کمک غربالگری پزشکی و خود مراقبتی می‌توانیم از ابتلا به این بیماری پیشگیری کنیم. در حقیقت سرطان برخلاف تصور عمومی یک بیماری قابل پیشگیری است. تشخیص زودهنگام سرطان سینه در درمان قطعی آن بسیار تاثیرگذار است و یکی از مهمترین راه‌های تشخیص زودهنگام این نوع از سرطان خودآزمایی ماهیانه‌ی سینه هاست.

در ارتباط با این موضوع مسئول غربالگری سرطان پستان بیمارستان بهبود تبریز با اشاره به اینکه باتوجه به اهمیت بانوان در محیط خانواده، درمانگاه رایگان معاینات پستان از سال ۱۳۸۶ آغاز شده است، بیان کرد: هدف از طرح غربالگری آگاهی بخشی به جامعه است. همین موضوع موجب شده است تا در قسمت‌های مختلف شهرها برای تشویق بانوان جهت تشخیص به هنگام و به کارگیری راه‌های پیشگیری از این بیماری کمپین‌هایی شکل بگیرد. 

سرطان پستان؛ شایع ترین سرطان در بین زنان 

منصوره گیلزاد افزود: در حال حاضر سرطان سینه رایج ترین نوع سرطان در میان زنان است و به طور کلی این بیماری برخلاف تصور عمومی یک بیماری قابل پیشگیری است. امروزه بیش از ۴۰ درصد از سرطان‌ها با مراقبت و غربالگری قابل پیشگیری هستند و یکی از مهمترین راه‌های تشخیص زودهنگام این نوع از سرطان خودآزمایی ماهانه‌ی سینه هاست.

وی تصریح کرد: این امکان بسیار وجود دارد که سرطان سینه به صورت ژنتیکی و ارثی منتقل شود. معمولا پیش از آغاز غربالگری از بانوان می‌پرسیم که آیا در فامیل درجه یک آن ها فردی با سابقه سرطان سینه و یا تخمدان وجود داشته است یا خیر. به این دلیل این سوال را مطرح می‌کنیم که این نوع از سرطان در مقایسه با سرطان‌های دیگر بسیار مستعد جهش ژنتیکی است.

مسئول غربالگری سرطان پستان بیمارستان بهبود با بیان اینکه افراد دارای سابقه ژنتیکی می‌بایست هر شش ماه غربالگری شوند، اضافه کرد: خانواده‌هایی که خواهر و مادر و یا دو دختر از خانواده آن ها سابقه ابتلا به این نوع از سرطان را دارند، لازم است پس از ۳۵ سالگی هر سال یکبار برای انجام ماموگرافی و هر شش ماه یکبار برای معاینه مراجعه کنند و در صورت لزوم از  MRI و روش‌های تشخیص دیگر استفاده می‌شود که دقیق ترین و بهترین روش، همان ماموگرافی است که با استفاده از اشعه ایکس انجام می‌گیرد.

گیلزاد اظهار کرد: زنانی که در ژن آن‌ها این نوع سرطان مشاهده نشده است، عوامل دیگر از جمله اضافه وزن، مصرف داروهای هورمونی، مصرف سیگار و … می‌تواند اثر گذار باشد. همچنین عوامل دیگری مانند مصرف الکل و سیگار، استفاده خودسرانه از داروهای هورمونی مانند قرص های ضد بارداری پس از ۴۰ سالگی که متاسفانه در کشور ما کنترل نمی‌شود و چاقی بیش از حد و تغذیه اشتباه خطر ابتلا را با افزایش مواجه می‌کند.

وی تاکید کرد: تا پیش از شیوع کووید-۱۹ و از سال ۹۵ کمپین‌هایی هم راستا با کمپین‌های جهانی با توجه به نام گذاری ماه اکتبر ( ماه آگاه سازی پیشگیری از ابتلا به سرطان پستان) برگزار شده است. در حال حاضر نیز با پیگیری بانوان و با استفاده از فرم‌های استاندارد، اخذ تاریخچه از مراجعان و ثبت در رایانه، آموزش عمومی با تغییر سبک زندگی، درمان و معاینه را انجام می‌دهیم.

مسئول غربالگری سرطان پستان بیمارستان بهبود با بیان اینکه مادرانی که زمان بیشتری را صرف شیردهی فرزندانشان کرده اند، کمتر در معرض ابتلا به سرطان سینه هستند، افزود: زنانی که به هیچ عنوان ازدواج نکرده‌ یا بچه دار نشده اند یا دیر اقدام به فرزندآوری کرده‌اند، بیشتر در معرض ابتلا به سرطان سینه قرار دارند.

گیلزاد خاطر نشان کرد: در بین بانوان هر چه مدت شیردهی بیشتر باشد امکان مبتلا شدن به این نوع سرطان کمتر است. البته لازم است تا شیردهی به روش صحیح انجام شود و مادران دقت کنند که از هر دو پستان شیردهی انجام شود.

وی در ادامه گفت: در صورتی که کودک از همان ابتدا از شیر خوردن از یک پستان امتناع کرد، حتما جهت بررسی به پزشک مراجعه کنند چرا که این مسئله می‌تواند احتمال بروز بیماری باشد.

مسئول غربالگری سرطان پستان بیمارستان بهبود بیان کرد: یائسگی در سنین بالاتر به خصوص در افراد بالای ۴۰ سال خطر ابتلا به این سرطان را افزایش می‌دهد. پس از یائسگی به این دلیل که فعالیت هورمون‌ها قطع می‌شود، خطر ابتلا در این افراد کاهش پیدا می‌کند.

۸۰ درصد توده‌ها توسط خود شخص تشخیص داده می شود

گیلزاد با اشاره به نحوه خودآزمایی پستان توسط خود فرد خاطر نشان کرد: آمارهای موجود نشان دهنده آن است که ۸۰ درصد از توده‌ها توسط خود شخص تشخیص داده می‌شود، به این دلیل که بیشترین تماس با فرد بیمار را خود وی دارد.

وی با برشمردن عوامل خطرناک غیرقابل اطلاع و غیر قابل اصلاح در سرطان سینه، تصریح کرد: بیشتر از ۵۰ سال سن داشتن، سابقه ابتلا به این بیماری در فامیل درجه یک، شروع قاعدگی پیش از ۱۱ سالگی، بارداری دیرهنگام و یائسه شدن پس از ۵۴ سالگی و در آخر تعداد کم فرزندان از عوامل خطر غیر قابل اصلاح سرطان سینه محسوب می‌شوند.

مسئول غربالگری سرطان پستان بیمارستان بهبود اضافه کرد: برخی از عوامل نیز با وجود خطر ساز بودن قابل اصلاح هستند که شاخص توده بدنی بالای ۳۰ (BMI)، اعتیاد به الکل و مصرف آن، در زمان نخستین زایمان بیش از ۳۵ سال سن داشتن و یا اینکه فرد هرگز زایمان نکرده باشد، مواجعه با اشعه در دوز بالا مانند سی تی اسکن‌ها و رادیوگرافی‌های متعدد و غیرضروری، هورمون درمانی جایگزین بعد از یائسگی و مصرف زیاد چربی‌های اشباع‌ شده از جمله آن ها محسوب می‌شوند.

گیلزاد بیان کرد: ترشح بی دلیل و ادامه دار از نوک یک پستان به صورت غیرخونی یا خونی، تغییرات پوستی پستان مانند اگزمای پوست، زخمی و پوسته پوسته شدن پستان ها، قرمزی پوست و رنگ پرتقالی پوست، قرینه نبودن پستان‌ها یا قوام و سختی آن ها، تغییر ظاهری و احساس توده در زیر بغل و یا در پستان از جمله علائمی هستند که باید به آن ها واکنش نشان داد.

وی با اشاره به توصیه‌های خود مراقبتی در ادامه گفت: مشاوره با مرکز بهداشت در رابطه با مزایا و خطرات مصرف قرص ضد بارداری خوراکی و مزایا و خطرات حاصل از مصرف هورمن‌های جایگزین یائسگی، مصرف بیشتر گوشت ماهی، غلات، سبزیجات و میوه، پرهیز از مصرف غذاهای آماده و حاوی نگهدارنده، چرب، سرخ کرده و نمک زده و داشتن وزن متعادل از جمله مواردی محسوب می‌شوند که رعایت آن ها ایمنی و سلامت ما را به دنبال خواهد داشت.

مسئول غربالگری سرطان پستان بیمارستان بهبود تاکید کرد: شرکت در برنامه‌های تشخیص زودهنگام و غربالگری هر یک تا دو سال بسیار ضروری است. از آغاز ۲۰سالگی تا ۶۹ سالگی، به صورت ماهیانه دو الی سه روز پس از اتمام قاعدگی خودآزمایی پستان باید انجام شود. همچنین در دوران حاملگی، شیردهی و یائسگی در روز اول هر ماه یا هر روز دلخواه دیگر می‌توان معاینه را انجام داد.

به هیچ وجه نباید در هنگام حاملگی یا شیردهی خودآزمایی پستان را متوقف کرد

گیلزاد خاطر نشان کرد: برخی از افراد در دوران حاملگی یا هنگام شیردهی خودآزمایی پستان را متوقف می‌کنند و این کاری است که به هیچ عنوان نباید انجام داد. تمام زنان پس از ۲۰ سالگی به خصوص بانوان بالای ۵۰ سال می‌بایست هر سال یک بار توسط فردی دوره دیده یا پزشک متخصص مورد معاینه قرار گیرند.

سرطان سینه در مردان وضعیتی نادر، اما ممکن

وی با بیان اینکه مادران مبتلا به این بیماری ممکن است بیماری خود را به فرزند پسرشان انتقال دهند، تصریح کرد: بله، با وجود اینکه احتمال ابتلای آن‌ها به سرطان سینه بسیار کم است، اما صفر نیست. از نظر علمی مردان یک در صد ممکن است به سرطان سینه مبتلا شوند، با این وجود به این دلیل که برای آقایان ماموگرافی وجود ندارد، نمی‌توان اقدام به غربالگری کرد، اما مردان باید در مورد این مساله آگاهی داشته باشند. آن ها می‌توانند از سونوگرافی و آزمایش های دیگر استفاده کنند.