ابتلای پسران به اوتیسم چهار برابر دختران است

با هزاران امید فرزند تازه متولد شده‌اش را در آغوش می‌گیرد، برایش دنیایی زیبا با آرزوهایی دلنشین تصور می‌کند، درس و مدرسه، دانشگاه، ازدواج و فرزنددارشدن در کنار سلامتی را برای فرزندش آرزو می‌کند. اینها نهایت خواسته هر پدر و مادری است، اما یک روز و در یک لحظه به رفتار فرزندش شک می‌کند؛ با خود می‌گوید باید الان بهتر راه برود، بیشتر حرف بزند و محیط اطرافش را باید بهتر درک کند؛ انگار یک جای کار می‌لنگد. ناگهان دنیا روی سرش خراب می‌شود و سخنان دکتر مانند پتکی بر سرش فرود می‌آید. «اوتیسم» را برای اولین بار از دکتری شنیده که با تعجب و ناراحتی به چهره‌اش خیره شده بود.

گیج است، می‌پرسد یعنی فرزند من با دیگر کودکان متفاوت است؟ به تکاپو می‌افتد، به دانش خود اضافه می‌کند و پس از یک دوره التهاب درک می‌کند که نباید تا این حد نگران باشد، باید آرامش خود را حفظ کند و آموزش درست و تشخیص به موقع به فرزندش کمک می‌کند تا مانند دیگران زندگی کند.

شاید این دغدغه بسیاری از والدین باشد که برای نخستین بار می‌فهمند که فرزندشان به اختلال اوتیسم دچار است. متخصصان بر این باورند که جای نگرانی نیست، اگر به موقع تشخیص داده شود کودک دارای اوتیسم می‌تواند مانند هر کودک دیگری وارد جامعه شود و زندگی اجتماعی خود را داشته باشد.

طبق آمارهای اعلام شده، میزان ابتلا به اوتیسم در پسران چهار برابر دختران است که تا به امروز دلیل اصلی این اختلال مشخص نشده است. از هر ۱۰۰ کودک ایرانی، یک کودک به اوتیسم مبتلا است. اوتیسم یک نوع اختلال عصب رشدی محسوب می‌شود، به این معنا که بخش‌های مختلف مغز از برقراری ارتباط مؤثر با هم ناتوان است. فرد مبتلا به اوتیسم دنیا را به شکل دیگری می‌بیند، می‌شنود و احساس می‌کند، نمی‌تواند با دنیای معمول انسان‌ها ارتباط برقرار کند، به همین دلیل دچار گوشه گیری و انزوا می‌شود.

متخصصان بر این باورند که استفاده زیاد از ابزار دیجیتال به‌ویژه تلفن همراه، کاهش روابط اجتماعی بین کودکان و آپارتمان نشینی، اوتیسم و اختلالات گفتار درمانی را در کشور افزایش داده است.

در این راستا شبکه ملی پیشگیری از بیماری‌های غیرواگیر، موسسه خیریه کودکان اوتیسم استان قم و با مشارکت دبیرخانه شورای عالی سلامت و امنیت غذایی، سازمان نظام پزشکی، سازمان حفاظت محیط زیست، سازمان بهزیستی، آموزش و پرورش استثنایی «همایش ملی اوتیسم، چالش‌ها و راهکارها» را برگزار کرد.

حمایت دولت از نهادهای خیریه در موضوع اوتیسم

علی ربیعی، دستیار اجتماعی رئیس جمهور در این همایش اظهار کرد: یک تعریف مشخص برای اوتیسم وجود ندارد. این اختلال دلایل ژنتیکی و زیستی دارد و ما در بخش زیستی می‌توانیم اقدامات موثری انجام دهیم. تعیین‌کننده‌های اجتماعی نیز در این زمینه بسیار موثر هستند‌ و فقر و شرایط اقتصادی یکی از مولفه‌های اجتماعی بسیار مهم است که نقش زیادی در بیماری‌ها دارد. شرایط زندگی، دسترسی به خدمات بهداشتی و تغذیه مادر اهمیت زیادی دارند و دولت چهاردهم به بخش بهداشت بسیار اهمیت می‌دهد.

وی افزود: باید خانواده اوتیسم را به آرامش برسانیم و دولت نیز در این خصوص وظیفه دارد. خوشبختانه خیریه‌ها در رابطه با این بیماری بسیار کمک می‌کنند و کشور ما وجهه انسانی خوبی دارد. یکی از برنامه‌های دولت حمایت از نهادهای خیریه در رابطه با اوتیسم است، کار خیریه تاثیر روحی و روانی دارد و برای خانواده کودکان اوتیسم بسیار مفید است.

دستیار اجتماعی رئیس جمهور خاطرنشان کرد: موضوع فرهنگ اهمیت زیادی دارد. جامعه نباید از فرد اوتیسمی بگریزد، ما باید مدارس ترکیبی ایجاد کنیم تا کودکان بتوانند با یکدیگر ارتباط برقرار کنند. باید از اصلاح آموزش و پرورش شروع کنیم و به حوزه فیلم‌سازی برسیم. خانواده‌ها باید تشکل‌های بیشتری ایجاد کنند و این تشکل‌ها در رابطه با مطالبات خانواده‌ها بسیار تأثیرگذار هستند.

یک صدای واحد هستیم/ نه به عوامل بیماری‌ها

امیر کامران نیکوسخن، رئیس هیئت‌ مدیره شبکه ملی پیشگیری از بیماری‌های غیر واگیر نیز اظهار داشت: قصد داریم با یک صدای مشترک مشکلات را مطرح کنیم و برای رفع آن‌ها گام برداریم. در واقع بسیاری از بیماری‌هایی که ما در مورد آن‌ها صحبت می‌کنیم، دلایل مشابهی دارند و اگر با یکدیگر همکاری کنیم، می‌توانیم از بیماری‌ها پیشگیری کنیم. انجمن‌های زیادی در حال فعالیت در رابطه با اوتیسم هستند و از همه دعوت می‌کنم به ما بپیوندند تا با یکدیگر همکاری کنیم و کارها را انجام دهیم.

وی تصریح کرد: شبکه ما کمیته‌های مختلفی دارد و این کمیته‌ها کمک می‌کنند نقشه راهبردی شبکه را اجرایی کنیم. شبکه به طور مرتب کارگاه‌های آموزشی برگزار می‌کند و پروژه‌های مختلفی مانند پروژه پاد و پروژه شبکه مدرسه سلامت‌یار دارد و این پروژه تاکنون در چند مدرسه در شمال شهر تهران اجرا شده است.

افراد مبتلا به اوتیسم با تشخیصِ زودهنگام بهبود می‌یابند

در ادامه سیدعلی صمدی، دبیر علمی همایش بیان کرد: اوتیسم یک اختلال رشدی عصبی است که در اوایل کودکی فرد را درگیر می‌کند و در باقی سال‌های عمر انسان با او همراه است. در کشور ما به سنین ۵ سالگی تا اوایل نوجوانی اهمیت می‌دهند، چراکه تشخیص زودهنگام این اختلال در این سنین اهمیت دارد.

وی افزود: برنامه‌ریزی در اغلب کشورها بر تشخیص زودهنگام این بیماری متمرکز است، چراکه هزینۀ این روش کمتر است. وقتی اختلال از ابتدا تشخیص داده می‌شود و کنترل آن از خانه فرد شروع می‌شود، هزینه‌های زیاد در بزرگسالی گریبان‌گیر فرد نخواهد شد.

دبیر علمی همایش تأکید کرد: پدر و مادر در تشخیصِ به موقع این بیماری نقش مهمی دارند، چراکه اولین افرادی هستند که فرزند را می‌بینند و علائم را تشخیص می‌دهند. بین زمانی که پدر و مادر نگران می‌شوند و تشخیص قطعی می‌دهند ۲ تا ۳ سال زمان می‌برد. آموزش متخصصان اوتیسم هم بسیار مهم است، چراکه پدر و مادر پس از اینکه تشخیص دادند کودک دارای اختلال است، فوراً به متخصص مراجعه می‌کنند.

دبیر علمی نشست در ادامه گفت: اوتیسم در حال افزایش نیست بلکه دقت ما بیشتر شده است، وگرنه اوتیسم پیش از این هم وجود داشته است. مداخلات مناسب، افزایش آگاهی تخصصی و تشخیص زودهنگام کلید موفقیت افراد مبتلا به اوتیسم است و با رعایت این موارد می‌توانیم به آینده بیماران امیدوار باشیم.

۱۴۸ مرکز اوتیسم در کشور

همچنین زهرا نوع‌پرست، سرپرست دفتر توانبخشی آموزشی، حرفه‏‌ای و توانپزشکی سازمان بهزیستی کشور اظهار کرد: نباید خیلی روی اوتیسم تمرکز کنیم چراکه ممکن است مردم بترسند، بلکه باید زمینه‌های علمی پیشگیری و بهبود مبتلایان به این اختلال را به وجود آوریم. ۱۴۸ مرکز اوتیسم در کشور وجود دارد و خدمات غربالگری را نیز آغاز کرده‌ایم.

وی افزود: به مراکز کمک‌هزینه پرداخت می‌کنیم تا هزینه خانواده‌ها کاهش پیدا کند. همچنین یک سری بسته‌ها و کتاب به خانواده‌ها اختصاص می‌دهیم. به‌عنوان سازمان بهزیستی در کنار شما هستیم، اما باید برنامه وجود داشته باشد نه اینکه تنها به خانواده‌ها استرس وارد کنیم. باید درست و سریع کار کنیم تا بتوانیم متوازن حرکت کنیم.

ایرنا