آموزش جنسی کودکان با تاکید بر حریم شخصی

کودکان از نخستین سال‌های زندگی نیازمند یادگیری مهارت‌هایی هستند که به آن‌ها کمک کند از خود محافظت کنند، احساساتشان را بشناسند و در برابر رفتارهای ناخواسته واکنش مناسبی نشان دهند. یکی از مهم‌ترین این مهارت‌ها، آگاهی از «احترام به بدن» و «مرزهای شخصی» است.

کارشناسان روان‌شناسی رشد می‌گویند کودکان از دو تا سه سالگی مفهوم مالکیت بدن را درک می‌کنند و آموزش اینکه «بدن تو متعلق به خودت است» در این سن می‌تواند بر شکل‌گیری هویت و استقلال آن‌ها اثرگذار باشد. به باور روان‌شناسان، وقتی کودک می‌آموزد در برابر لمس‌های ناخواسته «نه» بگوید، در واقع توانایی ابراز احساسات و صدای درونی خود را تقویت می‌کند؛ موضوعی که نقش پیشگیرانه مهمی در برابر اضطراب، اختلالات رفتاری و حتی سوءاستفاده‌های احتمالی دارد.

با این حال، در بسیاری از فرهنگ‌ها کودکان تحت فشار قرار می‌گیرند تا رفتارهایی مانند بغل‌کردن یا بوسیدن بزرگ‌ترها را بپذیرند، حتی اگر ناراحت باشند. این تجربه می‌تواند پیام اشتباهی به کودک منتقل کند؛ اینکه رضایت شخصی بی‌اهمیت است یا مخالفت با بزرگ‌ترها نشانه بی‌ادبی. مطالعات نشان داده است آموزش «نه گفتن» نه‌تنها از منظر روانی مفید است بلکه ابزاری مهم برای پیشگیری از سوءاستفاده جنسی نیز محسوب می‌شود.

برای آموزش عملی این مهارت، والدین باید از جملات ساده و قابل فهم مانند «من نمی‌خوام بغل بشم» یا «لطفاً دست نزن» استفاده کنند، کودکان را به بیان احساساتشان تشویق کنند و تفاوت بین لمس‌های ایمن (مانند معاینه پزشک با حضور والد) و لمس‌های ناایمن را توضیح دهند. بهره‌گیری از کتاب‌ها و داستان‌های کودکانه با محوریت حریم شخصی نیز می‌تواند بسیار مؤثر باشد.

کارشناسان تأکید دارند والدین باید خود نیز الگوی مناسبی برای احترام به مرزهای شخصی باشند؛ به‌طور مثال پیش از لمس کودک اجازه بگیرند یا دلایل تماس‌های ضروری مانند بستن کمربند ایمنی را توضیح دهند.

نتیجه این آموزش‌ها، پرورش کودکانی با اعتمادبه‌نفس، آگاه و امن است؛ کودکانی که هم از بدن خود محافظت می‌کنند و هم به مرزهای دیگران احترام می‌گذارند، که این موضوع پایه‌ای برای روابط سالم، همدلی و تعامل اجتماعی در آینده خواهد بود.

خبرگزاری زنان ایران